Η τηλεφωνική γραμμή, όπως και το helpdesk του Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα κατακλύζονται από ερωτήματα επιχειρήσεων και επαγγελματιών που ενδιαφέρονται να ενημερωθούν για τα νέα προγράμματα που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομίας στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ. Το ενδιαφέρον είναι τέτοιο, που ανάγκασε το υπουργείο Οικονομίας να εκδώσει στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας ανακοίνωση ότι «η υποβολή φακέλων επενδύσεων σε προγράμματα δεν έχει ξεκινήσει ακόμη … και ως εκ τούτου σε αυτή τη φάση καμία αμοιβή για υποβολή φακέλων δεν δικαιολογείται».
Τα ερωτήματα επικεντρώνονται στα τέσσερα προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 280 εκατ. ευρώ, που αναγγέλθηκαν τον Σεπτέμβριο, προδημοσιεύθηκαν τον Οκτώβριο και στοχεύουν στην αυτοαπασχόληση πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στη νεοφυή επιχειρηματικότητα, στην αναβάθμιση πολύ μικρών και μικρών υφιστάμενων επιχειρήσεων για την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους στις νέες αγορές και στις τουριστικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις για τον εκσυγχρονισμό τους και την ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών τους. Ο κατακλυσμός ενδιαφέροντος δεν είναι παρά ενδεικτικός της ανάγκης που υπάρχει από τον επιχειρηματικό και επαγγελματικό κόσμο της χώρας για τις δυνατότητες επιδότησης μέσα από το μοναδικό αναπτυξιακό εργαλείο που διαθέτει η χώρα για τα επόμενα χρόνια, το οποίο δεν είναι άλλο από το ΕΣΠΑ. Η προδημοσίευση των τεσσάρων δράσεων κινητοποίησε την παραπαίουσα επιχειρηματικότητα και ενεργοποίησε αντανακλαστικά, επιβεβαιώνοντας τη δίψα για ενισχύσεις και το έλλειμμα ρευστότητας στη ελληνική μικρομεσαία επιχείρηση.
Μετά τη ανακοίνωση των τεσσάρων προδημοσιεύσεων, που δημιούργησε προσδοκίες, το υπουργείο Οικονομίας διαβεβαιώνει ότι οι οδηγοί εφαρμογής, που θα εξηγούν τους όρους και τις προϋποθέσεις ένταξης στο πρόγραμμα, θα δημοσιευθούν στις 20 Δεκεμβρίου. Θα ακολουθήσει η ηλεκτρονική υποβολή των αιτήσεων, η κατάθεση των φυσικών φακέλων και η αξιολόγησή τους, προκειμένου να ξεκινήσει η εκταμίευση. Στο μεσοδιάστημα, το υπουργείο Οικονομίας θα πρέπει να έχει προχωρήσει στη δημοσίευση της προκήρυξης για τον φορέα διαχείρισης του προγράμματος, που εκκρεμεί και αποτελεί βασική παράμετρο για την επικοινωνία των δράσεων του Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα, την ενημέρωση των υποψηφίων αλλά και την αξιολόγηση των αιτήσεων. Από την πλευρά του υπουργείου διαβεβαιώνουν ότι η προκήρυξη και η επιλογή του φορέα διαχείρισης θα αποτελέσουν μια παράλληλη διαδικασία που θα ξεκινήσει περί τα τέλη του χρόνου και θα έχει ολοκληρωθεί έως την ημέρα υποβολής των αιτήσεων από τους ενδιαφερόμενους επενδυτές, αλλά όσοι γνωρίζουν τις αγκυλώσεις του δημόσιας διοίκησης θα πρέπει μάλλον να κρατούν μικρό καλάθι.
Ετσι, το νέο ΕΣΠΑ που αφορά την περίοδο 2014-2020 ξεκινάει ουσιαστικά το 2016 με αυξημένες προσδοκίες, τη στιγμή που η κατάσταση στην αγορά δεν επιτρέπει ιδιαίτερη αισιοδοξία. Ενδεικτικό των προβλημάτων ρευστότητας που έχουν συσσωρευθεί είναι τα προγράμματα που εκκρεμούν από την προηγούμενη περίοδο και τα οποία δεν έχουν καταφέρει να ολοκληρωθούν ακόμη. Παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει παράταση έως τα τέλη του 2016 για μια σειρά προγράμματα που είχαν ενταχθεί στο προηγούμενο ΕΣΠΑ, της περιόδου 2007-2013, τα χρήματα που έχουν δεσμευθεί δεν έχουν απορροφηθεί ακόμα.
Πρόκειται για χρήματα που έχουν δεσμευθεί για τα χρηματοδοτικά εργαλεία της περιόδου 2007-2013 και τα οποία σε έναν βαθμό μένουν αναξιοποίητα. Μεταξύ αυτών, τα χρήματα που έχουν δεσμευθεί για δράσεις υποστήριξης της επιχειρηματικότητας μέσω του ΕΤΕΑΝ και του προγράμματος «Jeremy». Από το σύνολο του 1,1 δισ. ευρώ που έχει δεσμευθεί από τη χώρα μας, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για απορρόφηση των 800 εκατ. ευρώ στην καλύτερη περίπτωση έως τα τέλη του 2016, ενώ στα 100 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι θα κλείσει η απορρόφηση των 250 εκατ. ευρώ, που έχουν δεσμευθεί μέσω του «Jessica». Αντίστοιχα, από το μεγαλεπίβολο ποσό του 1 δισ. ευρώ, που είχε προβλεφθεί αρχικά για το Ταμείο Εγγυήσεων ενός συγχρηματοδοτούμενου εργαλείου από την ΕΤΕπ και το ΕΣΠΑ, οι προβλέψεις για απορρόφηση περιορίστηκαν στην πορεία κάτω από τα 500 εκατ. ευρώ.