Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο συνεργασίας που περιλαμβάνει ακόμη και το σενάριο της εισόδου του Ιράν στο μετοχικό κεφάλαιο των ΕΛΠΕ εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με την Τεχεράνη.
Τις συζητήσεις σε αυτή την κατεύθυνση φαίνεται να διευκολύνει η διαφαινόμενη πρόθεση του ομίλου Λάτση να αποχωρήσει από τα ΕΛΠΕ, εξέλιξη που δεν θα περιορίσει τη συμμετοχή του Δημοσίου στον όμιλο –κάτι που δεν επιθυμεί η κυβέρνηση– αλλά αντιθέτως μπορεί και να την ενισχύσει. Για το ενδιαφέρον του Ιράν να αποκτήσει μετοχική συμμετοχή σε ελληνικό διυλιστήριο αναφέρθηκε για πρώτη φορά δημοσίευμα του Βloomberg. Το δημοσίευμα δεν κατονόμαζε εάν πρόκειται για τα ΕΛΠΕ ή τη Motor Oil, διασταυρωμένες ωστόσο πληροφορίες κάνουν λόγο για τα ΕΛΠΕ, και μάλιστα για προχωρημένες συζητήσεις επ’ αυτού. Το έναυσμα για μια τέτοια προοπτική έδωσε η ιρανική πλευρά, η οποία, όπως αναφέρουν γνώστες των συζητήσεων, κινείται στην κατεύθυνση θωράκισης έναντι πιθανών μελλοντικών κυρώσεων. Μέσω της εισόδου σε εγκαταστάσεις ευρωπαϊκών διυλιστηρίων, το Ιράν εκτιμά ότι μπορεί να διασφαλίσει, εάν όχι τη δυνατότητα εξαγωγής πετρελαίου μέσω τρίτης διαδρομής από χώρες που θα βρίσκονται εκτός κυρώσεων, τουλάχιστον έσοδα που θα επιτρέπουν την κάλυψη βασικών αναγκών, όπως φάρμακα και τρόφιμα.
Η συζήτηση για είσοδο στο μετοχικό κεφάλαιο των ΕΛΠΕ της ιρανικής εταιρείας Tadbir Energy Development Group άνοιξε, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, με αφορμή τη διευθέτηση των οφειλών του ελληνικού ομίλου, που χρονολογούνται στο 2012, οπότε με την επιβολή των κυρώσεων το διεθνές τραπεζικό σύστημα αρνήθηκε να διεκπεραιώσει την πληρωμή φορτίων που είχαν παραλάβει τα ΕΛΠΕ. Η οφειλή ανέρχεται στα 800 εκατ. δολάρια σύμφωνα με την ιρανική πλευρά ή στα 500-600 εκατ. ευρώ σύμφωνα με την ελληνική πλευρά. Η αποπληρωμή αυτής της οφειλής τέθηκε από το Ιράν ως προαπαιτούμενο για μια νέα συμφωνία προμήθειας αργού που επιδιώκουν τα ΕΛΠΕ, με την επικείμενη άρση του εμπάργκο το 2016, της τάξης των 4 εκατ. βαρελιών τον μήνα, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 15-18% της παραγωγής του Ιράν. Οι συζητήσεις μεταξύ των δύο πλευρών έλαβαν χώρα τόσο στην Αθήνα, την οποία επισκέφθηκαν αξιωματούχοι του Ιράν τουλάχιστον τρεις φορές, όσο και στην Τεχεράνη με ισάριθμες επισκέψεις της διοίκησης των ΕΛΠΕ και αξιωματούχων της ελληνικής κυβέρνησης, με τελευταία την πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά.
Η αντιπρόταση
Η πλευρά του Ιράν φέρεται να πρότεινε αποπληρωμή του χρέους των ΕΛΠΕ μέσω της συμμετοχής ιρανικής εταιρείας στο μετοχικό τους κεφάλαιο. Οι διαπραγματεύσεις σε αυτή τη βάση δεν θα είχαν κανένα νόημα, αφού το Δημόσιο θα έπρεπε να περιορίσει περαιτέρω τη συμμετοχή του στα ΕΛΠΕ, που σήμερα ανέρχεται στο ποσοστό του 35,8% και το οποίο έχει μεταφερθεί στο σύνολό του στο ΤΑΙΠΕΔ. Το έδαφος για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων δημιουργήθηκε, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες, αφού διαπιστώθηκε η πρόθεση του ομίλου Λάτση, που συμμετέχει στα ΕΛΠΕ μέσω της Paneuropean Oil & Industrial Holding S.A με ποσοστό 42,57%.
Η αποχώρηση του ομίλου Λάτση από τα ΕΛΠΕ θεωρείται από πολλούς επιβεβλημένη για δύο λόγους. Ο πρώτος συνδέεται με την ανάγκη συγκέντρωσης ρευστότητας για τη χρηματοδότηση του Ελληνικού και ο δεύτερος με το γεγονός ότι η παρούσα κατάσταση της χώρας έχει καταστήσει ιδιαίτερα δύσκολη την απόσβεση της επένδυσης ύψους 3 δισ. ευρώ στα διυλιστήρια της Ελευσίνας, που είχε σχεδιαστεί στη βάση προβλέψεων για σημαντική αύξηση του ρυθμού ζήτησης πετρελαιοειδών και αντ’ αυτού ακολούθησε βαθιά ύφεση και υποχώρηση της ζήτησης κατά 30% στην εξαετία.
Με βάση την εξέλιξη απεμπλοκής του ομίλου Λάτση από τα ΕΛΠΕ, οι συζητήσεις που φαίνεται ότι διεξάγονται αυτό το διάστημα σε τριμερές επίπεδο (ελληνικό Δημόσιο, Ιράν και Paneuropean) ξεκινάνε από την αποπληρωμή της οφειλής των 800 εκατ. δολαρίων μέσω της μεταφοράς μετοχών του ομίλου Λάτση κατά το ποσοστό που αντιστοιχεί στη συμμετοχή του στα ΕΛΠΕ (42,57%) και αντιστοίχως των ΕΛΠΕ με παράλληλη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας μέσω της οποίας το ελληνικό Δημόσιο θα ενισχύσει τη συμμετοχή του στα ΕΛΠΕ.