Ως απάντηση στις ανησυχίες μιας σειράς κρατών – μελών έρχεται η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταργήσει τον FRONTEX και να δημιουργήσει ένα νέο ευρωπαϊκό κοινό σώμα ακτοφυλακής και συνοριοφυλακής που θα μπορούσε να ελέγχει τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης ακόμα και αν ένα κράτος μέλος αντιτάσσεται.
Η δεκασέλιδη τολμηρή πρόταση που είχε στα χέρια της η “Κ” από την προηγούμενη εβδομάδα φέρει την υπογραφή του αρμόδιου επιτρόπου για τα θέματα μετανάστευσης κ. Αβραμόπουλου και του αντιπροέδρου της Ε. Επιτροπής Φ. Τίμερμανς και θέτει στο τραπέζι την μετατροπή του FRONTEX σε έναν πραγματικό Ευρωπαϊκό Οργανισμό συνόρων με πολύ αυξημένες αρμοδιότητες. Η πρόταση αυτή πήρε σήμερα το πράσινο φως από το Κολέγιο των Επιτρόπων και θα παρουσιαστεί και επίσημα σήμερα το απόγευμα από του δύο αρμόδιους επιτρόπους. Το βασικό στοιχείο της νέας πρότασης είναι ότι αν η Επιτροπή κρίνει ότι ένα κράτος μέλος δεν ελέγχει σωστά και σύμφωνα με τους κανόνες τα σύνορα του, τότε μπορεί να επέμβει στέλνοντας ομάδες ταχείας επέμβασης.
Η νέα υπηρεσία θα διοικείται από μια Επιτροπή στην οποία θα εκπροσωπούνται τα κράτη – μέλη και η οποία θα διενεργεί εκθέσεις και αξιολογήσεις σε σχέση με το πόσο ευάλωτα είναι τα κράτη – μέλη στα σύνορά τους, πόσο κινδυνεύουν και από ποιους κινδύνους.
Το σημείο που η πρόταση αναμένεται να αντιμετωπίσει αντιδράσεις είναι ότι ένα κράτος μέλος θα μπορεί να αρνηθεί τον έλεγχο των συνόρων του μόνο αν συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό ψήφων που απαιτείται για να μπλοκάρει την πρόταση της Επιτροπής (ενισχυμένη πλειοψηφία).
Όπως αναφέρεται στην πρόταση από τον Ιανουάριο ως και τον Νοέμβριο του 2015, σχεδόν 1,5 εκατ. παράνομων συνοριακών διελεύσεων εντοπίστηκαν, το μεγαλύτερο νούμερο στην ιστορία της ΕΕ. Το νέο αυτό κοινό σώμα θα αποτελείται από 1.500 άνδρες, οι οποίοι θα είναι διαθέσιμοι από τα κράτη – μέλη και θα είναι έτοιμοι να επέμβουν επιχειρησιακά μέσα σε τρεις μέρες. Το νέο αυτό κοινό σώμα θα έχει την δυνατότητα να καλύψει το κενό που εμφανίστηκε τώρα με την Ελλάδα όταν ο Frontex ζήτησε από τα κράτη μέλη να παρέχουν 743 άτομα προσωπικό να εργαστούν στην Ελλάδα και μέχρι σήμερα μόνο 447 έχουν προβλεφθεί. Με την νέα πρόταση αν οι ελλείψεις εξακολουθούν να υπάρχουν τότε η Επιτροπή θα είναι σε θέση να εκδίδει εκτελεστική απόφαση και να επιτρέπει σε αυτό το σώμα να παρέμβει άμεσα σε καταστάσεις κρίσεων στα εξωτερικά σύνορα μίας χώρας. Αυτό ακριβώς το σημείο έλεγε διπλωματική πηγή στην “Κ” ότι μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις από μια σειρά κράτη – μέλη καθώς εμμέσως είναι μία εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας.
Ο προϋπολογισμός αυτού του νέου σώματος θα διπλασιαστεί από αυτόν που είχε η Frontex και έτσι από 140 εκατομμύρια θα φτάσει τα 280 το 2016 και 322 εκατομμύρια το 2022.
Οι ομάδες θα επιχειρούν στα κράτη-μέλη υπό την αιγίδα των εθνικών υπηρεσιών και θα μπορούν να διενεργούν συλλήψεις, δακτυλοσκοπήσεις και να επανοπροωθουν όσους δεν προκρίνονται για ευρωπαϊκό άσυλο, μία εξουσία που δεν ειχαν μέχρι τώρα.
Ο ρόλος του κοινού σώματος θα αναβαθμιστεί σε σχέση με την Frontex στις επιχειρήσεις εντοπισμού και διάσωσης ενώ γίνεται και συγκεκριμένη αναφορά στην δυνατότητα απέλασης ανθρώπων από το σώμα αυτό, μία εξουσία που δεν διέθετε μέχρι τώρα η Frontex.
Η πρόταση αυτή θα συζητηθεί στην Σύνοδο Κορυφής την Πέμπτη και Παρασκευή, χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν οι 28 ηγέτες θα δώσουν πράσινο φως.