Η ανάπτυξη της αρχαίας ελληνικής οικονομίας

Η ανάπτυξη της αρχαίας ελληνικής οικονομίας

2' 36" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Αυτό το βιβλίο έχει έναν ήρωα: δεν είναι ο Αχιλλέας ή ο Περικλής, αλλά η εκπληκτική οικονομική ανάπτυξη που σημειώθηκε στον αρχαίο ελληνικό κόσμο, στη διάρκεια της αρχαϊκής, κλασικής και ελληνιστικής περιόδου». Ο κλασικιστής Αλαίν Μπρεσσόν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, έχει μία ιδιαίτερη έφεση στην πολιτισμική ιστορία και εν πολλοίς προσφέρει εικονοκλαστικές προσεγγίσεις που προχωρούν τον τρόπο σκέψης. Είναι τόσο βαθύς ο τρόπος της ερευνητικής ματιάς του, που κανένα γνωστικό αντικείμενο δεν μένει αμέτοχο της μεγάλης ανασύνθεσης που επιχειρεί.

Το κλασικό βιβλίο του (2007) για την αρχαία ελληνική οικονομία, απέκτησε πλέον την αγγλική μετάφρασή του και κυκλοφόρησε εμπλουτισμένο με νέα στοιχεία και νέο πρόλογο από το Princeton University Press.

Με τίτλο «The Making of the Ancient Greek Economy: Institutions, Markets and Growth in the City-States», το βιβλίο αποκτά πλέον ένα ευρύ κοινό και συστήνεται εκ νέου ως μία απολύτως σύγχρονη και επικαιροποιημένη ανάγνωση της αρχαίας οικονομίας.

Ο Αλαίν Μπρεσσόν έχει την εξαντλητική ματιά ενός γαλλόφωνου ερευνητή και από τη μητρική κουλτούρα έχει κληρονομήσει την αγάπη για τη μικροϊστορία αλλά και για τα μεγάλα δίκτυα που αλληλεπιδρούν για να διαμορφώσουν συμπεριφορές και ιδιοσυγκρασίες. Το βιβλίο του είναι ένα πανόραμα όχι μόνο ενός κόσμου αλλά ενός συστήματος, με  την έννοια του αστρικού γαλαξία. Μόνο που στην περίπτωση του βιβλίου αυτού, ο Μπρεσσόν εστιάζει στον ελληνικό κόσμο σε μία συγκλονιστική διαχρονία γιγαντώνοντας τον οικονομικό παράγοντα, τον οποίο καθιστά ισότιμο αν όχι υπέρτερο του πολιτικού ή του κοινωνικού.

Επί της ουσίας η κατά Μπρεσσόν οικονομία, εγκολπώνει, ιεραρχεί και επιδρά στην πολιτική και την κοινωνία με έναν τρόπο σχεδόν τελεολογικό, καθώς η ανάλυση του ελληνικού οικονομικού θαύματος αγγίζει αστάθμητους παράγοντες όπως η γεωγραφία ή το κλίμα όσο και μεταβλητούς όπως η δημογραφία και οι κανόνες υγιεινής, η σεξουαλικότητα, τα διατροφικά γούστα και οι καθημερινές συνήθειες.

Αλλά ο Μπρεσσόν βρίσκεται πολύ μακριά από το να είναι ένα κλασικιστής Μπρωντέλ, αφού με διαγράμματα και τεχνικές αναλύσεις επιχειρεί να εξηγήσει την οικονομική δομή των ελληνικών κοινωνιών. Εχει ενδιαφέρον ότι δεν εστιάζει μόνο ή κυρίως στην Αθήνα αλλά τον απασχολεί το σύνολο του ελληνικού κόσμου τον οποίον προσεγγίζει με διάθεση εντομολόγου. Η περιέργειά του είναι ανεξάντλητη και μοιάζει να παρασύρει τον αναγνώστη σε ένα ταξίδι ατέρμονων αλληλουχιών με αποτέλεσμα τα πάντα από το ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην Ηπειρο ως την ανάπτυξη της τεχνολογίας στο Αιγαίο να σχετίζονται και να αλληλεπιδρούν.

Ο Αλαίν Μπρεσσόν έχει αξιοποιήσει το σύνολο των πηγών ούτως ώστε να προσεγγίσει την οικονομία όχι μόνο μέσα από το κεφάλαιο, την εργασία και την τεχνολογία αλλά και μέσα από την εξέλιξη των θεσμών. Για τον Μπρεσσόν, η οικονομική ελευθερία και η εξ αυτής ανάπτυξη ακολουθεί την κατά τόπους κουλτούρα των θεσμών. Η θεσμική κατοχύρωση των συναλλαγών, των μετακινήσεων και των διαπροσωπικών σχέσεων είναι μία πλατφόρμα κατανόηση της οικονομικής καμπύλης. Σταθερό αντικείμενό του, είναι η μέτρηση της ανάπτυξης με ένα τρόπο παρόμοιο με αυτόν που κατανοούμε σήμερα. Απασχόληση, ζήτηση, κίνηση κεφαλαίων, επενδύσεις, επίπεδο διαβίωσης, πρόσβαση στα αγαθά, ταχύτητα μεταφορών. Ισχυρίζεται πως η αξιοποίηση πρόσφατων πηγών (της τελευταίας δεκαετίας) ενισχύει αυτήν την ανάγνωση της οικονομικής ζωής στον αρχαίο κόσμο.

* Alain Bresson, «The Making of the Ancient Greek Economy: Institutions, Markets, and Growth in the City-States». Princeton University Press, 2015.

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή