Η αριστερά των στάρταψ

2' 58" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μιας και είναι η εποχή των ανασκοπήσεων, θυμήθηκα τις δύο φορές που γέλασα δυνατά διαβάζοντας σε οθόνες δηλώσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Δεν ήταν κάποιες από τις (πολλές) προφανείς: Και οι δύο είχαν να κάνουν με τη στάση του συγκεκριμένου πολιτικού χώρου (και, κατά συνέπεια, και της κυβέρνησης) απέναντι στην επιχειρηματικότητα, τις επενδύσεις και την οικονομία της αγοράς. Η δεύτερη, πιο πρόσφατη, ήταν βεβαίως η δήλωση του υπουργού Μεταφορών ότι υπέγραψε την παραχώρηση της εκμετάλλευσης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων στη γερμανική εταιρεία «με πολύ πόνο» (να, πάλι γέλασα).

Η πρώτη είχε έρθει λίγους μήνες νωρίτερα, στο προεκλογικό debate των πολιτικών αρχηγών, όταν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, από μόνος του και χωρίς να του γίνει σχετική ερώτηση, δήλωσε: «Πρέπει να ενισχύσουμε τις startup επιχειρήσεις, για να παράξουν πλούτο και να τονώσουν την οικονομία».

Μου φάνηκε πάρα πολύ αστείο αυτό, και θα σας εξηγήσω το γιατί.

Πριν από λίγες εβδομάδες κυκλοφόρησε το βιβλίο του Πίτερ Τιλ «Από το μηδέν στο ένα» στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Ο Τιλ είναι Αμερικανός επιχειρηματίας, κάπως αμφιλεγόμενος, πολύ ιδιότροπος, αναμφίβολα ιδιοφυής, και πολύ επιτυχημένος. Είναι εκ των συνιδρυτών της PayPal και της Palantir, και επενδυτής σε διάφορες πολύ επιτυχημένες εταιρείες τεχνολογίας, τα προϊόντα κάποιων από τις οποίες πιθανότατα χρησιμοποιείτε κάθε μέρα. Στο βιβλίο του (το οποίο, για να τα λέμε όλα, μετέφρασα εγώ από τα εγγλέζικα), ο Τιλ αναλύει τα χαρακτηριστικά των πετυχημένων startups, και εξηγεί τους λόγους για τους οποίους κατά τη δικιά του γνώμη τέτοιες εταιρείες μπορούν να δώσουν λύση στα «μεγάλα» προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος.

Διαβάζοντας το βιβλίο κάποιος μπορεί εύκολα να αντιληφθεί ότι η φιλοσοφία των startups επιχειρήσεων δεν είναι μόνο αντίθετη με την ιδεολογία της αριστεράς, την οποία υποτίθεται ότι υπηρετεί ο πρωθυπουργός, αλλά είναι και αντίθετη με ό,τι αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι ως καπιταλισμό.

Σύμφωνα με τον Τιλ, σκοπός αυτών των εταιρειών είναι –ή θα έπρεπε να είναι– να λύνουν προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες και οι άνθρωποι προσφέροντας τεχνολογικές λύσεις τουλάχιστον 10 φορές καλύτερες από τις προϋπάρχουσες. Μόνο έτσι μπορούν να αποκτήσουν πραγματικά μεγάλη αξία, λέει. Η Google, ας πούμε, είναι ένα τέτοιο παράδειγμα: Η μηχανή αναζήτησής της ήταν τόσο καλύτερη από οτιδήποτε προϋπήρχε, κι αυτό της επέτρεψε να κυριαρχήσει ολοκληρωτικά στη συγκεκριμένη αγορά.

Αυτός είναι ο σκοπός των startups, σύμφωνα με τον Πίτερ Τιλ: Να γίνουν λίγο-πολύ μονοπώλια στην αγορά τους, όπως έγινε η PayPal του Τιλ στις online πληρωμές, η Google στην αναζήτηση και, στη συνέχεια, στη διαδικτυακή διαφήμιση, το Facebook στα κοινωνικά δίκτυα, ή όπως στοχεύει να γίνει η Uber στις μεταφορές. Με το να αποκτούν μονοπωλιακή ισχύ, αποκτούν και τη δυνατότητα να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες και μισθούς στους υπαλλήλους τους (άρα να προσελκύουν τους καλύτερους), και να επενδύουν στην έρευνα και στην καινοτομία, πράγματα τα οποία εταιρείες που λειτουργούν σε περιβάλλον έντονου ανταγωνισμού (ή κράτη) δεν μπορούν να κάνουν. Το παράδειγμα των αεροπορικών εταιρειών, που βγάζουν απειροελάχιστα κέρδη και προσφέρουν σχεδόν πανομοιότυπες υπηρεσίες, σε αντιδιαστολή με μια εταιρεία-μονοπώλιο όπως η Google, ας πούμε, που χρησιμοποιεί τα υπερκέρδη της για να φτιάξει ρομποτικά αυτοκίνητα, είναι αρκετά χαρακτηριστικό.

Γι’ αυτό γέλασα τόσο πολύ τον Σεπτέμβριο όταν ο πρωθυπουργός μας ανέφερε στο debate εκείνη τη φράση που προφανώς είχε μάθει απέξω νομίζοντας, φαντάζομαι, ότι μιλάει για κάτι σαν μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά με κομπιούτερ. Υποσχόταν να ενισχύσει εταιρείες που, σύμφωνα με τον Πίτερ Τιλ, κατά κανόνα έχουν ως στόχο να γίνουν ιδιωτικά μονοπώλια.

Είναι λίγο σαν να εκθειάζει τα καλά της δημοκρατίας ο αυτοκράτορας Πάλπατιν. Σαν να αγορεύει για την αξία του ομαδικού πνεύματος ο Κόμπι Μπράιαντ. Σαν να υπερασπίζεται τα δικαιώματα της LGBT κοινότητας ο Πάνος Καμμένος.

Να, πάλι γελάω.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή