Αποψη – Ρωσοτουρκικές σχέσεις: η σύγκρουση των δύο «αυτοκρατοριών»;

Αποψη – Ρωσοτουρκικές σχέσεις: η σύγκρουση των δύο «αυτοκρατοριών»;

2' 28" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους από την Τουρκία πρέπει να εκληφθεί ως μια ενέργεια που έχει σαφώς γεωπολιτικά αλλά και γεωοικονομικά κίνητρα και αποτελέσματα.

Η γεωπολιτική διάσταση έγκειται στην προσπάθεια της Τουρκίας να υπερκεράσει τις υπόλοιπες μεγάλες δυνάμεις της ευρύτερης περιοχής της, π.χ. Ισραήλ, Ρωσία κτλ. και παράλληλα να προβληθεί ως ιδανικό μοντέλο ισλαμικής χώρας σε διεθνές επίπεδο και ως μια διαρκώς αναπτυσσόμενη χώρα με σημαντική πολιτική και στρατιωτική ισχύ.

Γεωοικονομικά η Τουρκία έχει αναβαθμίσει σημαντικά τον ρόλο της παρά τα προβλήματα με τα γειτονικά κράτη, π.χ. Συρία, Ελλάδα κτλ. και τα εσωτερικά της ζητήματα με το κουρδικό στοιχείο και το φρενάρισμα της οικονομικής της ανάπτυξης, λόγω κυρίως της διεθνούς και ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Οι διμερείς οικονομικές σχέσεις Ρωσίας – Τουρκίας έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα της άσκησης πολυεπίπεδης οικονομικής διπλωματίας από την Τουρκία, της διευρυνόμενης εξωστρέφειας ολοένα και περισσότερων τουρκικών επιχειρήσεων και τέλος των μεγαλεπήβολων κατασκευαστικών – ενεργειακών έργων που έχει δρομολογήσει η Τουρκία, π.χ. αγωγός αερίου Turkish Stream, πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακούγιου, σε συνεργασία με ρωσικές εταιρείες. Ο κύκλος των εμπορικών σχέσεων των δύο χωρών αγγίζει τα 44 δισ. δολάρια το 2014 και η Τουρκία αποτελεί τον 5ο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ρωσίας, γεγονός που οφείλει να προβληματίσει τους ιθύνοντες της εξωτερικής πολιτικής Ρωσίας και Τουρκίας, καθώς ο αντίκτυπος στην οικονομία της Τουρκίας κρίνεται σοβαρός, αν η Ρωσία επιβάλλει αυστηρότερες οικονομικές κυρώσεις στην Τουρκία (εξαγωγές αγροτικών προϊόντων στη Ρωσία, τουριστική κίνηση Ρώσων προς τουρκικούς προορισμούς κτλ.). Βέβαια, αν η Τουρκία κλιμακώσει την κρίση και αποφασίσει κλείσιμο των Στενών του Βοσπόρου (Σύμφωνα με τη Συνθήκη του Μοντρέ), τότε θα προκληθούν γεωστρατηγικές εξελίξεις που θα οδηγήσουν σε συσσώρευση δυνάμεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με συνέπεια να βρισκόμαστε πλέον στα πρόθυρα σύρραξης μεταξύ των δύο πάλαι ποτέ αυτοκρατοριών, καθώς η Ρωσία μόνο ως αιτία πολέμου θα εκλάβει μια τέτοια απόφαση.

Οπως έχω τονίσει και σε προηγούμενα άρθρα μου, η «σκακιέρα» έχει στηθεί, τα «πιόνια» κινούνται και οι μεγάλοι «παίκτες» άλλοτε απροκάλυπτα κυνικά και άλλοτε παρασκηνιακά προωθούν τα συμφέροντα και τις βλέψεις τους στην ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Οι συσχετισμοί δυνάμεων αλλάζουν και το διεθνές σύστημα χαρακτηρίζεται από μια πολυπολικότητα που του προσδίδει μεγάλη αβεβαιότητα και υψηλό βαθμό επικινδυνότητας, καθώς τα συμφέροντα είναι πολυποίκιλα και οι στοχεύσεις – επιδιώξεις των μεγάλων δυνάμεων, π.χ. ΗΠΑ, Ρωσία, Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία, Ισραήλ κτλ., κρίνονται αλληλένδετες και παράλληλα αλληλοσυγκρουόμενες. Η Τουρκία φαίνεται να «παίζει με τη φωτιά» έχοντας ανοίξει μέτωπο με μια διαχρονικά μεγάλη δύναμη. Αν όμως έχει ζυγίσει τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία της, τις δυνατότητες και τις απειλές που αντιμετωπίζει και έχει ως σύμμαχο μια ή περισσότερες μεγάλες δυνάμεις, μήπως τελικά πρωταγωνιστήσει στην περιοχή και αποσπάσει οικονομικά ή πολιτικά οφέλη;

Για μια ακόμη φορά η Ελλάδα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για κάθε ενδεχόμενο, ακόμη και ακραίο – απίθανο, εξαιτίας των κινήσεων των γειτονικών της χωρών, διότι η εποχή είναι μεταβατική και ο «λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται»…

* Ο κ. Γιώργος Κωνσταντινίδης είναι οικονομολόγος, συγγραφέας του βιβλίου «Συσσώρευση κεφαλαίου και παγκοσμιοποίηση στην Τουρκία διαχρονικά».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή