Παραμύθι και τραγωδία

3' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΡΕΤΖΙΝΑΛΝΤ ΧΙΛ

Ο ξυλοκόπος

μτφρ.: Χρύσα Τσαλικίδου

εκδ. Εξάντας

Η ατμόσφαιρα θυμίζει σκληροπυρηνικό ρομαντισμό του 19ου αιώνα. Το παγωμένο φυσικό τοπίο της Κούμπρια, επαρχίας ιδιαίτερου φυσικού κάλλους στη Βορειοδυτική Αγγλία, πρωταγωνιστεί. Καμιά φορά υπαγορεύει και την εξέλιξη της υπόθεσης. Η πλοκή πιο σημερινή δεν γίνεται. Ερωτας, εξουσία, χρήμα, διαφθορά, δικαιοσύνη, ηθική, όλα διακυβεύονται. Ο Ρέτζιναλντ Χιλ, στο τελευταίο του μυθιστόρημα, εκτείνει την ιστορία του από το 1963 μέχρι και τη χρονιά που διανύουμε, το 2015. Ο ίδιος έφυγε από τη ζωή στις 12 Δεκεμβρίου του 2012. Το μυθιστόρημά του όμως, πιο φλέγον από ποτέ, βουτάει στα βαθιά νερά της ανθρώπινης κατάστασης.

Η ιστορία ξεδιπλώνεται ακαριαία. Μπορεί οι νύξεις και οι υπονοήσεις και το χιούμορ του Ρέτζιναλντ Χιλ να εισχωρούν παντού, η πλοκή του όμως, κραταιά και απροσδόκητη, επιβεβαιώνει τις δυνατότητες του σύγχρονου αστυνομικού μυθιστορήματος. Ο,τι δεν μπορεί να ειπωθεί αλλιώς στη λογοτεχνία του καιρού μας, βρίσκει τρόπο να εκφραστεί μέσα από τις φωτοσκιάσεις του νουάρ και του αστυνομικού. Το κατά μέτωπον καθρέφτισμα με τη βία αποδεικνύεται αναπόφευκτη οδός. Κι αυτό γιατί ναι μεν διαφυλάσσεται ο ρυθμός της καθημερινής ζωής, αλλά από την άλλη, μέσα από το μυστήριο και το έγκλημα, δίνεται η δυνατότητα του αναστοχασμού, της αναψηλάφησης. Ξανακοιτάζουμε τη ζωή μέσα από το σκοτεινό αρνητικό της. Στο χορταστικό βιβλίο του Χιλ, με τίτλο «Ο ξυλοκόπος», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εξάντας σε μετάφραση της Χρύσας Τσαλικίδου, η βρετανική επαρχία δεν φέρει μόνο την αχλή της ειρωνείας της Τζέην Ωστιν ή τη δραματικότητα των αδερφών Μπροντέ, παρά συσσωρεύει την αυθεντική αίσθηση ασφυξίας του Χένρυ Τζέημς –ας πούμε από «Το στρίψιμο της βίδας»– αλλά και τον αέρα του κοσμοπολίτικου αστυνομικού και κατασκοπευτικού μυθιστορήματος του 20ού αιώνα.

«Η εικόνα του βουνού ξανάρθε στο μυαλό της. Οι ορειβάτες ισχυρίζονται πως κατακτούν τα βουνά. Κάνουν λάθος. Είναι τα βουνά που κάποιες φορές τούς αλλάζουν, ενώ αυτοί δεν αλλάζουν ποτέ τα βουνά». Ενας έφηβος, μοναχικός, δυνατός και μεγαλωμένος μέσα στην τραχιά πλευρά της ξεμυαλιστικής αλλά και επικίνδυνης εξοχής, ο γιος του ξυλοκόπου, ερωτεύεται την «πριγκίπισσα» της περιοχής. Ο άξεστος πιτσιρικάς, προκειμένου να την κατακτήσει, θα μεταμορφωθεί –από την ανάποδη το ασχημόπαπο που έγινε κύκνος– σε μεγιστάνα των επιχειρήσεων με καλούς τρόπους και μεγάλη ζωή. Η ψυχή του όμως θα μείνει εκείνο το ευαίσθητο δέντρο που μεγάλωνε στην Κούμπρια. Η αγαπημένη του θα αποδειχθεί πιο δηλητηριώδης απ’ ό,τι θα μπορούσε κανείς να φανταστεί. Και μαζί και η ίδια θύμα και θύτης του εαυτού της και της οικογένειάς της. «Oταν η αγάπη έρχεται αντιμέτωπη με την αδήριτη ανάγκη, συνήθως βγαίνει νικήτρια η δεύτερη».

Η δολοπλοκία που θα στηθεί εις βάρος του –από αδιερεύνητους και όχι και τόσο αστάθμητους παράγοντες– θα τον καταδικάσει στην αναπηρία αλλά και στη φυλάκιση. Εκείνο το τρυφερό δέντρο θα τραυματιστεί σοβαρά. Οι ισχυρές του ρίζες όμως, η θέλησή του να ζήσει και μια βαθιά συναίσθηση καθήκοντος προς τη δικαιοσύνη –όχι πάντα την ανθρώπινη, για να μιλάμε και με όρους αρχαίας τραγωδίας– θα τον επαναφέρουν στον κόσμο με έναν σκοπό: να πάρει εκδίκηση. Η αυτοδικία θα ήταν μια πολύ προβλέψιμη λύση για τον Ρέτζιναλντ Χιλ, που αποφασίζει να περιπλέξει κι άλλο τα πράγματα. Τα νήματα του δικαίου κινούνται εκτός από τις φοβερές μυστικές υπηρεσίες και από την άλλη, την ακόμη πιο άδηλη και αμείλικτη, τη θεία δίκη. «Παρά τον κοινωνικό εξωραϊσμό της σύγχρονης δημοκρατικής εποχής, εξακολουθούσε να ισχύει όπως παλιά ότι ο αριβίστας δεν έφτανε ποτέ εκεί που ήθελε».

Μια νεαρή, άπειρη, αλλά πανέξυπνη ψυχίατρος θα αποτελέσει τον καταλύτη της υπόθεσης. Μέσα στην καταστροφή και το κακό, και τον εγκλεισμό και τον απόλυτο κυνισμό, βρίσκει χώρο να φωλιάσει και η αγάπη, χέρι χέρι με την ηθική. «Η έλξη που ασκείται είναι δύναμη. Η έλξη που ομολογείται είναι αδυναμία». Το τοπία των Ποιητών της Λίμνης, του Γουίλιαμ Γουόρντσγουορθ εν προκειμένω, γίνονται το σκηνικό για να εξελιχθούν τα σύγχρονα ψυχικά τοπία του ανικανοποίητου ανθρώπου που βουλιάζει στην κατάθλιψη και τη μελαγχολία, γιατί δεν κατορθώνει να ενωθεί με τη φύση και τον εαυτό του, γιατί δεν αντέχει να αντιμετωπίσει την αλήθεια της θνητότητάς του, γιατί νομίζει ότι μόνο το μυαλό του ή μόνο το σώμα του θα τον σώσουν.

Η οικονομική ισχύς δεν αρκεί, όσο δελεαστική κι αν είναι, και η εξουσία η ίδια καταρρέει μπροστά στην αλήθεια. «Η αλήθεια δεν σε απελευθερώνει, σε φυλακίζει για πάντα». Η φινέτσα της αφήγησης του Ρέτζιναλντ Χιλ έχει τις ρίζες της στο κίνημα του ρομαντισμού και του εκπληκτικού μυθιστορήματος που σφυρηλατήθηκε τον 19ο αιώνα στην Ευρώπη και, παρά τον μανδύα της αστυνομικής ιστορίας, ο αναγνώστης, υπερπλήρης, έχει την αίσθηση ότι συνομίλησε από μακριά με ήρωες του Γκυ ντε Μωπασάν και του Γκυστάβ Φλωμπέρ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή