Σε προετοιμασία για έναν πολιτικό γολγοθά, θα εξελιχθεί για τον πρωθυπουργό κ. Αλ. Τσίπρα και την κυβέρνηση η χριστουγεννιάτικη ανάπαυλα, καθώς από τα μέσα Ιανουαρίου και μετά επί τάπητος θα τεθούν όλα τα μεγάλα αγκάθια της πρώτης αξιολόγησης, από το ασφαλιστικό και τη φορολόγηση των αγροτών, έως τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων των πολιτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Ο πρωθυπουργός, όπως τονίζουν συνεργάτες του, δεν επιθυμεί την επανεμφάνιση ενός σκηνικού ρήξης με τους εταίρους, αντίστοιχο εκείνου της περασμένης άνοιξης. Μάλιστα, οι ίδιες πηγές υποβαθμίζουν την αναφορά του σε αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα -παρά την επιμονή ακόμη και κορυφαίων υπουργών να κάνουν λόγο για προοπτική «εξόδου» του- με τη χαρακτηριστική αποστροφή πως ο κ. Τσίπρας «γνωρίζει τι υπέγραψε τον περασμένο Ιούλιο», ενώ αναγνωρίζουν με ρεαλισμό ότι δεν είναι η Αθήνα που θα αποφασίσει εάν το Ταμείο θα συνεχίσει να έχει λόγο στα ελληνικά πράγματα πέραν του Μαρτίου ή όχι.
Η στρατηγική επιλογή του Μεγάρου Μαξίμου για ολοκλήρωση της αξιολόγησης εδράζεται στην αντίληψη πως εάν επέλθει ο αναγκαίος συμβιβασμός με την τρόικα στο ασφαλιστικό και τα φορολογικά, η κυβέρνηση θα έχει καθαρό πολιτικό χρόνο τριών ετών προκειμένου να ανατάξει το κλίμα και παράλληλα θα αναμένει, σχετικά άμεσα, σειρά θετικών εξελίξεων στο πεδίο της οικονομίας που θα «επουλώσουν» τις πολιτικές πληγές από τα επερχόμενα μέτρα: Οπως λέγεται, η κυβέρνηση θα αποκομίσει κέρδη από τη σταθεροποίηση των τραπεζών, τη στροφή της ελληνικής οικονομίας στην ανάπτυξη στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2016, την έναρξη της συζήτησης για την ελάφρυνση του χρέους, τη σταδιακή άρση των capital controls, αλλά και τη συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση του κ. Μάριο Ντράγκι.
Ομως, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, η ολοκλήρωση της αξιολόγησης δεν εξαρτάται μόνο από την Αθήνα, αλλά και από τη στάση που θα τηρήσουν οι εκπρόσωποι των δανειστών. Ηδη, εξάλλου, ο κ. Τσίπρας, ακόμη και δημοσίως, αποστέλλει το μήνυμα πως δεν πρόκειται να αποδεχθεί ενδεχόμενες πιέσεις για μείωση των κύριων συντάξεων, προειδοποιώντας με το ενδεχόμενο ρήξης εάν η τρόικα επιχειρήσει να παραβιάσει τη συγκεκριμένη κυβερνητική «κόκκινη γραμμή».
Ισχυροί σύμμαχοι
Στο Μέγαρο Μαξίμου, με βάση το σκηνικό της διαπραγμάτευσης που ολοκληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα, για την υποδόση του ενός δισ. ευρώ, εκτιμούν πως στον νέο κύκλο του σκληρού «παζαριού» με την τρόικα, θα έχουν ορισμένους ισχυρούς συμμάχους. Πρώτον, την Κομισιόν, με συνεργάτες του πρωθυπουργού να υπενθυμίζουν την πρόσφατη δήλωση του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Β. Ντομπρόβσκις, σύμφωνα με την οποία θα μπορούσαν να συζητηθούν ισοδύναμα προκειμένου να αποφευχθούν οι περικοπές στις συντάξεις. Και, δεύτερον, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που επίσης επιθυμεί τον τερματισμό των αναταράξεων στην Ευρωζώνη. Παράλληλα, η κυβέρνηση επενδύει στη σταθερά καλή σχέση με το Παρίσι, αλλά και στο νέο σκηνικό που διαμορφώνεται στον ευρωπαϊκό νότο μετά τις εκλογές στην Πορτογαλία και την Ισπανία.
Ομως, είναι προφανές πως στην επερχόμενη διαπραγμάτευση θα υπάρξουν και ισχυρά αντίβαρα. Πρώτον, εντός του Eurogroup οι πλέον συντηρητικές δυνάμεις της Ευρωζώνης, με επίκεντρο τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών κ. Β. Σόιμπλε. Πάντως, η Αθήνα υποδέχθηκε ως θετικό «σήμα» από τον συγκεκριμένο πυρήνα του Eurogroup τα «εύσημα» που της απένειμε ο Αυστριακός υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Σέλινγκ για την υλοποίηση του τρίτου μνημονίου, αλλά και τα θερμά λόγια που επιφύλαξε ο τελευταίος για τον κ. Ευκλ. Τσακαλώτο, σε πλήρη αντιδιαστολή με τα όσα ανέφερε για τον κ. Γ. Βαρουφάκη. Δεύτερον, φόβοι εκφράζονται για τη στάση που θα τηρήσει το ΔΝΤ, το οποίο κρατά επιμελώς κλειστά τα χαρτιά του.
Ο ρόλος του ΔΝΤ
Ειδικότερα, στο Μέγαρο Μαξίμου εκφράζεται προβληματισμός για το ενδεχόμενο το ΔΝΤ να επιμείνει σε περικοπές στις κύριες συντάξεις για «ιδεολογικούς» λόγους, οδηγώντας τις συζητήσεις είτε σε πλήρες αξιέξοδο ή σε μεγάλη χρονική παράταση που θα επισωρεύσει σημαντικό οικονομικό, αλλά και πολιτικό κόστος, καθώς η χώρα θα εμφανίζεται εκ νέου «μετέωρη». Επίσης, στο κυβερνητικό επιτελείο δεν αποκλείουν ο σχεδιασμός του Ταμείου να προβλέπει η Αθήνα να υποχρεωθεί σε έναν επώδυνο συμβιβασμό στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης και εν συνεχεία το ΔΝΤ να ανακοινώσει ότι αποχωρεί από το ελληνικό πρόγραμμα. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Αθήνα, ενώ θα έχει προβεί ήδη σε σημαντικές παραχωρήσεις, θα χάσει τον μόνο ουσιαστικό σύμμαχο που θα είχε στη συζήτηση που θα ακολουθήσει με τους εταίρους για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Σε κάθε περίπτωση, στον κ. Τσίπρα έχει επισημανθεί πως η πρώτη αξιολόγηση θα πρέπει να κλείσει όσο το δυνατόν συντομότερα και επιτυχώς, καθώς κάθε άλλη εξέλιξη θα συνιστά τεράστιο ρίσκο, λόγω των ευρύτερων εξελίξεων στην Ευρωπαϊκή Ενωση, με βασικά επίκεντρα το προσφυγικό και την τρομοκρατία. Η ταχεία ολοκλήρωση της αξιολόγησης παρουσιάζει πλεονεκτήματα και σε σχέση με την εγχώρια πολιτική σκηνή: Η Ν.Δ. από τις 10 Ιανουαρίου θα εισέλθει σε φάση ανασύνταξης, καθώς θα αρθεί η πολύμηνη εσωστρέφεια στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης με την εκλογή νέας ηγεσίας, ενώ η παράταση της διαπραγμάτευσης λειτουργεί αρνητικά και στο εσωτερικό της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ που ούτως ή άλλως είναι αμφίβολο κατά πόσο μπορεί να σηκώσει το βάρος των επερχόμενων αλλαγών στο ασφαλιστικό.