Καλά Χριστούγεννα ή καλό Πάσχα; Ο καιρός στις περισσότερες περιοχές της χώρας τις τελευταίες ημέρες σίγουρα ξαφνιάζει και μπερδεύει. Με ηλιοφάνεια και μέγιστες θερμοκρασίες που φτάνουν μέχρι και τους 19 βαθμούς Κελσίου, ο καιρός μέσα στο καταχείμωνο μοιάζει ανοιξιάτικος. «Πέρα από το πρωινό κρύο, τις τοπικές ομίχλες και τους ασθενείς ανέμους, το βασικό χαρακτηριστικό του καιρού των Χριστουγέννων θα είναι οι υψηλές μέγιστες τιμές της θερμοκρασίας, οι οποίες θα φθάσουν τους 18 και τοπικά τους 19 βαθμούς Κελσίου. Οι τιμές αυτές είναι αρκετά υψηλές, αν αναλογισθούμε ότι οι μέσες μέγιστες τιμές της θερμοκρασίας το τρίτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου είναι 13,6 βαθμοί για την Αθήνα και 10,6 για τη Θεσσαλονίκη», λέει στην «Κ» ο μετεωρολόγος Δημήτρης Ζιακόπουλος.
Η «εαρινή» χριστουγεννιάτικη περίοδος έρχεται ως συνέχεια ενός διμήνου (Νοέμβριος – Δεκέμβριος) χωρίς πολλές βροχές και ελάχιστα χιόνια, με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες. «Μετά τον Νοέμβριο και ο Δεκέμβριος φαίνεται πως θα είναι εξαιρετικά άνομβρος, γεγονός που συνιστά σοβαρή κλιματική απόκλιση, αν αναλογιστούμε ότι οι δύο αυτοί μήνες είναι οι πιο βροχεροί μήνες του έτους για τις περισσότερες περιοχές της χώρας. Θα μπορούσε κάποιος να εξηγήσει την απόκλιση αυτή επικαλούμενος τη φυσική μεταβλητότητα του καιρού και του κλίματος ή ακόμα και το φετινό ισχυρό έντονο Ελ Νίνιο, αλλά νομίζω ότι δεν μπορούμε πλέον να αγνοούμε την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της», σημειώνει ο κ. Ζιακόπουλος.
Με βάση τα κλιματολογικά στοιχεία της Αθήνας, τα τελευταία 30 χρόνια τα πιο ζεστά Χριστούγεννα ήταν εκείνα του 2010 με μέγιστη θερμοκρασία 19 βαθμούς, ενώ τα πιο κρύα ήταν το 1992 με μέγιστη θερμοκρασία 6 βαθμούς. Ιδιαίτερα θερμό ήταν και το διήμερο των Χριστουγέννων το 1995 (25-26 Δεκεμβρίου). Οι μέγιστες θερμοκρασίες έφτασαν στη Λάρισα τους 23,2 βαθμούς, στη Θεσσαλονίκη τους 22,6 και στην Αθήνα τους 19. Πέρα όμως από τις μέγιστες θερμοκρασίες σε ημερήσιο επίπεδο, το σίγουρο είναι πως οι χειμώνες τα τελευταία χρόνια είναι αρκετά ήπιοι (διακοπτόμενοι από έντονα καιρικά φαινόμενα), με υψηλότερες θερμοκρασίες από τις προηγούμενες χρονιές, με πολύ λιγότερα χιόνια και βροχές.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, ο καιρός θα κυλήσει με τα ίδια χαρακτηριστικά και τις επόμενες ημέρες. «Τα βαρομετρικά χαμηλά κινούνται σε μεγαλύτερα από τα δικά μας γεωγραφικά πλάτη και επηρεάζουν με βροχές και τοπικές καταιγίδες τη Βόρεια Ευρώπη. Οι θερμοκρασίες όμως είναι σχετικά υψηλές και έτσι φέτος δεν θα δουν λευκά Χριστούγεννα ούτε οι Βορειοευρωπαίοι, τουλάχιστον αυτοί που κατοικούν στα πεδινά. Στην Κεντρική και κυρίως στη Νότια Ευρώπη κυριαρχούν οι υψηλές πιέσεις με αποτέλεσμα τη σχετική καλοκαιρία. Στα αρνητικά του καιρού συμπεριλαμβάνονται η παγωνιά τη νύχτα και νωρίς το πρωί, καθώς και οι τοπικές ομίχλες».
Σύμφωνα με τα στατιστικά των χιονοπτώσεων ο μέσος αριθμός ημερών χιονόπτωσης τον Δεκέμβριο είναι στη Φλώρινα 5,9 ημέρες, στη Θεσσαλονίκη 1,2 ημέρα και στην Αθήνα 0,4. «Με άλλα λόγια, στην Αθήνα μπορούμε να πούμε ότι χιονίζει τον Δεκέμβριο μία φορά κάθε δυόμισι χρόνια. Αρα οι πιθανότητες για λευκά Χριστούγεννα στη χώρα μας και ιδιαίτερα στις κεντρικές και νότιες περιοχές της είναι πολύ μικρές. Για παράδειγμα στην Αθήνα από το 1930 έχει χιονίσει ανήμερα τα Χριστούγεννα δύο φορές, το 1949 και το 1968. Το 1986 χιόνισε στη Ν. Φιλαδέλφεια, χωρίς όμως να το στρώσει», λέει ο κ. Ζιακόπουλος.
Ακόμα και στην Κεντρική Ευρώπη δεν είναι μεγάλες οι πιθανότητες να χιονίσει τα Χριστούγεννα. «Ο μύθος των λευκών Χριστουγέννων κατά πάσα πιθανότητα συνδέεται με τη λογοτεχνία του 19ου αιώνα, στην οποία εμφανίζονται οι δύσκολες καιρικές συνθήκες (πάγοι, χιόνια και πολύ χαμηλές θερμοκρασίες) εκείνης της περιόδου που η Ευρώπη περνούσε τη λεγόμενη μικρή παγετώδη εποχή. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το περίφημο διήγημα “Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία”, του οποίου ο συγγραφέας Κάρολος Ντίκενς είχε γεννηθεί το 1812 και στα πρώτα εννέα χρόνια της ζωής του είχε βιώσει έξι λευκά Χριστούγεννα», δίνει μιαν άλλη διάσταση ο κ. Ζιακόπουλος.
Ολα αυτά αποκτούν νέα τροπή με την υπό εξέλιξη κλιματική αλλαγή και την ολοένα και συχνότερη εμφάνιση ετών με θερμοκρασίες πάνω από τους μέσους όρους των προηγούμενων δεκαετιών. Το 2015 αναμένεται να ανακηρυχθεί και τυπικά το πιο θερμό έτος από τότε που κρατούνται συστηματικά μετεωρολογικά στοιχεία, ενώ τη θέση αυτή κρατούσε μέχρι και πέρυσι το… 2014. Αν συνεχιστεί η απορρύθμιση του κλίματος, θα λέμε κάθε πέρυσι και καλύτερα…