Οι πιο νέοι τον γνώρισαν ως καθηγητή Σνέιπ, από τις δημοφιλέστατες περιπέτειες του «Χάρι Πότερ». Οι παλαιότεροι τον θυμούνται από τις δεκάδες μικρές και μεγάλες κινηματογραφικές του συμμετοχές, και βέβαια από τον φοβερό Χανς Γκρούμπερ του «Πολύ σκληρός για να πεθάνει», μία από τις πιο καλτ μορφές «κακών» στην ιστορία του σινεμά. Οι συμπατριώτες του Βρετανοί έχουν να λένε και για τις εκπληκτικές του θεατρικές ερμηνείες. Ολοι ανεξαιρέτως, τέλος, έχουν εντυπωμένη τη βαθιά, μοναδική φωνή του, η οποία τον ξεχώριζε πάντα. Ο Αλαν Ρίκμαν, ο οποίος έφυγε χθες από τη ζωή σε ηλικία 69 ετών χτυπημένος από τον καρκίνο, ήταν ένας από εκείνους τους, παλαιάς κοπής, ηθοποιούς που έκανε τους ρόλους να μοιάζουν αποκλειστικά γραμμένοι για τον ίδιο.
Στο «Αρωμα», την κινηματογραφική μεταφορά του αριστουργήματος του Πάτρικ Ζίσκιντ, ο Ρίκμαν παίζει τον σχετικά μικρό ρόλο ενός πατέρα που προσπαθεί να σώσει τη μονάκριβη κόρη του από τον δολοφόνο των νεαρών κοριτσιών. Ακροβατώντας ανάμεσα στην αριστοκρατική αυστηρότητα και την απελπισμένη πατρική αγάπη –είναι σαν να γνωρίζει το αναπόφευκτο– ο Βρετανός ηθοποιός δημιουργεί τον πιο ενδιαφέροντα χαρακτήρα της ταινίας. Και στους πιο πρωταγωνιστικούς του ρόλους όμως ήταν εξίσου ξεχωριστός. Από τον ανατριχιαστικό Ρασπούτιν, για τον οποίο κέρδισε και το σημαντικότερο βραβείο της καριέρας του (Χρυσή Σφαίρα), μέχρι την ιδιοφυώς χιουμοριστική παρουσία του ως Σερίφη του Νότιγχαμ («Ρομπέν των δασών»), ο Ρίκμαν είχε την ικανότητα να αποδίδει εκείνο το μάλλον αλλόκοτο στοιχείο, το οποίο λίγο σχετίζεται με την ερμηνευτική τελειότητα.
Ακόμα, δεν είναι περίεργο που ο Αλαν Ρίκμαν έχει τόσο καλή φήμη ως θεατρικός ηθοποιός. Από εκεί ξεκίνησε άλλωστε την καριέρα του (στο σινεμά εμφανίστηκε μόλις στα 41 του) και εκεί επέστρεφε συχνά-πυκνά μέχρι το τέλος, υποδυόμενος χαρακτήρες του Σαίξπηρ, του Ιψεν ή και ιστορικά πρόσωπα όπως ο Μάρκος Αντώνιος στο πλευρό της Ελεν Μίρεν (Κλεοπάτρα). Η σήμα-κατατεθέν φωνή και το αρχοντικό του παρουσιαστικό ήταν αναμφίβολα επιθυμητά από κάθε θεατρικό σκηνοθέτη.
Από τη σκηνοθεσία πάντως, έστω και σύντομα, πέρασε και ο ίδιος με δύο μεγάλου μήκους ταινίες: στον «Επισκέπτη του χειμώνα» (1997) σκηνοθετεί την Εμμα Τόμσον –που παίζει δίπλα στη μητέρα της Φιλίντα Λο– ενώ στο πιο πρόσφατο «Ενα μικρό χάος» (2014) καθοδηγεί την Κέιτ Γουίνσλετ, με την οποία είχαν γνωριστεί από το «Λογική και ευαισθησία» του Ανγκ Λι.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει, τέλος, να γίνει για την έντονη πολιτική δραστηριότητα του Ρίκμαν, ο οποίος υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής των Βρετανών Εργατικών σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Ο νέος πρόεδρος του κόμματος, Τζέρεμι Κόρμπιν, ήταν ένας από τους πρώτους που έσπευσαν να αποτίσουν φόρο τιμής μετά τον θάνατό του.