Ρεπορτάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ
Το πρωινό της Δευτέρας 23 Νοεμβρίου, αστυνομικοί με πολιτικά μπήκαν αιφνιδιαστικά στην αποθήκη αλυσίδας φούρνων και προσήγαγαν τον 36χρονο υπήκοο Κούβας Julio Cesar Serrano Barreiro που εργαζόταν ως λαντζέρης. Σε βάρος του εκκρεμούσε διεθνές ένταλμα σύλληψης των κουβανικών αρχών με την κατηγορία ότι συμμετείχε στην κλοπή 71 πινάκων από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Αβάνας.
Εντοπίστηκε από την ΕΛ.ΑΣ. έπειτα από πληροφορία που είχε φτάσει περίπου 20 ημέρες νωρίτερα στα γραφεία του τμήματος Δίωξης Αρχαιοκαπηλίας και ανέφερε ο Barreiro έψαχνε αγοραστές για κλεμμένα έργα τέχνης που είχε στην κατοχή του.
Στο πλαίσιο της επιχείρησης (είχε κωδική ονομασία «Αβάνα») αστυνομικοί πραγματοποίησαν έρευνα στους χώρους του αρτοποιείου και το σπίτι της αδελφής του 36χρονου στο Κορωπί, όπου φιλοξενείτο, δίχως να βρεθούν ίχνη των κλεμμένων έργων τέχνης. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» μέσα από τη φυλακή Κορυδαλλού όπου κρατείται, ο Barreiro αρνήθηκε ότι έχει σχέση με την κλοπή και αποδίδει τη δίωξή του στη στενή συνεργασία του με αντισυνταγματάρχη της κουβανικής αντικατασκοπείας που εργαζόταν ως διπλός πράκτορας για την κυβέρνηση των ΗΠΑ και τη CIA και βρίσκεται σήμερα έγκλειστος σε εγκαταστάσεις της Υπηρεσίας Πληροφοριών, στην Αβάνα.
Αύγουστος του 2013
H κλοπή των 71 πινάκων από αποθήκη του Εθνικού Μουσείου Καλών Τεχνών της Κούβας έγινε το διάστημα μεταξύ Αυγούστου και Νοεμβρίου του 2013 και αποκαλύφθηκε μερικούς μήνες αργότερα χάρη στην παρατηρητικότητα του Ramon Cernuda, συλλέκτη έργων τέχνης και ιδιοκτήτη γκαλερί στις ΗΠΑ. Aπό το γραφείο του στην οδό Ponce de Leon στην παραλία του Μαϊάμι, ο Cernuda εξήγησε στην «Κ» ότι στις αρχές του 2014 αγόρασε αντί 15.000 δολαρίων πίνακα ζωγραφικής που, όπως διαπίστωσε στη συνέχεια, ανήκε στη συλλογή του Εθνικού Μουσείου της Αβάνα.
«Επικοινώνησα, τότε, τηλεφωνικά με την αντιπρόεδρο του μουσείου Luz Merino και της εξέφρασα την υποψία ότι ο πίνακας ανήκε στη συλλογή του μουσείου. Υστερα από μια σύντομη έρευνα, η Merino επιβεβαίωσε ότι ο πίνακας είχε κλαπεί από τις αποθήκες του μουσείου μαζί με 70 ακόμα έργα τέχνης».
Η παρακολούθηση
Οι ελληνικές αρχές ενεπλάκησαν στην υπόθεση αρχές Νοεμβρίου. Αφορμή υπήρξε πληροφορία, σύμφωνα με την οποία Κουβανός ψάχνει αγοραστές για αρχαία αντικείμενα. Η πηγή της πληροφορίας θεωρήθηκε αξιόπιστη και μπήκε σε εφαρμογή επιχείρηση με κωδική ονομασία «Αβάνα» προκειμένου να διακριβωθούν τα στοιχεία του υπόπτου. Ο επικεφαλής του τμήματος Κώστας Χριστόλογλου δήλωσε στην «Κ» ότι ο 36χρονος εργαζόταν ως λαντζέρης σε αλυσίδα φούρνων στο Κορωπί και έμενε στο σπίτι της αδελφής του.
«Τον θέσαμε υπό επιτήρηση για περίπου 20 ημέρες. Σ’ αυτό το διάστημα ζούσε συντηρητικά και δεν είχε καμία ύποπτη επαφή. Καθώς όμως σε βάρος του εκκρεμούσε διεθνές ένταλμα σύλληψης (κοινοποιήθηκε στις ελληνικές αρχές τον Φεβρουάριο του 2015), αποφασίσαμε να τον ελέγξουμε και να τον συλλάβουμε» δήλωσε. Διευκρίνισε ότι ερευνήθηκαν οι χώροι που εργαζόταν και έμενε δίχως να βρεθεί κάποιο στοιχείο που να επιβεβαιώνει ανάμειξή του στην κλοπή πινάκων από το μουσείο της Αβάνας.
Ο Julio Cezar ήρθε στην Ελλάδα όπου ζουν η μητέρα και οι δύο αδελφές του τον Μάρτιο του 2014 και δύο μήνες αργότερα, υπέβαλε αίτημα πολιτικού ασύλου. Η γυναίκα του και τα δύο ανήλικα παιδιά τους παρέμειναν στην Αβάνα. Στους υπαλλήλους της υπηρεσίας Ασύλου δήλωσε (τον Ιούνιο του 2014) ότι έχει συλληφθεί συνολικά 11 φορές επειδή αποπειράθηκε να βγει από την Κούβα.
Ωστόσο, όταν ρωτήθηκε επίμονα εάν υπάρχει κάποιος επιπλέον λόγος για τον οποίο φοβάται την επιστροφή στην Κούβα, ο 36χρονος αποκάλυψε τη συνεργασία του με αξιωματούχο της κουβανικής αντικατασκοπείας: «Δούλευα για πρόσωπο της κυβέρνησης, τον διευθυντή εξαγωγών της “FARMACUBA” (σ.σ. κρατική φαρμακοβιομηχανία). Ηταν αντισυνταγματάρχης της κουβανικής αντικατασκοπείας, όμως, η κυβέρνηση ανακάλυψε ότι δούλευε ως διπλός πράκτορας για την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Ταχυδρομούσα έγγραφα στον Καναδά για λογαριασμό του. Φοβάμαι να ξαναγυρίσω στην Κούβα».
Μιλώντας απευθείας στην «Κ», ο 36χρονος Julio απέδωσε όσα συμβαίνουν στη συνεργασία του με τον Κουβανό αξιωματούχο. «Δούλεψα στην Κούβα για ένα υψηλά ιστάμενο στέλεχος της κουβανικής κυβέρνησης» επανέλαβε. «Είχε εργαστεί στα Ηνωμένα Εθνη και προέρχεται από το υπουργείο Εσωτερικών της Κούβας. Αυτή τη στιγμή κρατείται λόγω υποψίας ότι εργαζόταν για λογαριασμό της CIA. Ο μόνος σύνδεσμος μέσω του οποίου μπορούν να στοιχειοθετήσουν κατηγορίες εναντίον του είμαι εγώ» είπε.
Τα στοιχεία
Στο ερώτημα γιατί ορισμένα άτομα που κατηγορούνται για την κλοπή των πινάκων τoν υπέδειξαν ως μέλος της σπείρας, ο 36χρονος απαντά: «Απλώς αναφέρουν το όνομά μου. Δεν υπάρχει κανένα αποτύπωμα, καμία φωτογραφία, κανένα βίντεο που να φαίνομαι εγώ. Τα υποχρέωσαν να πουν “είναι ο Julio” ώστε μετά να τους βοηθήσουν. Μόνο ένας εξάλλου από τους συλληφθέντες βρίσκεται στη φυλακή, οι υπόλοιποι αφέθηκαν όλοι ελεύθεροι».
Ο συνήγορος υπεράσπισής του, κ. Απόστολος Σπηλιώτης προσέθεσε ότι η κουβανική αστυνομία ερεύνησε το σπίτι του 36χρονου και της οικογένειάς του στην Aβάνα, ενώ προσήγαγαν και ανέκριναν τη σύζυγό του, δίχως να προκύψουν ευρήματα. «Δεν διαπιστώθηκε σχέση του με την κλοπή των πινάκων» δήλωσε χαρακτηριστικά και προσέθεσε ότι τις επόμενες ημέρες θα καταθέσει αίτημα αποφυλάκισης του εντολέα του, έως ότου εκδικαστεί το αίτημα έκδοσής του.
Πάντως, από δικαστικά έγγραφα των κουβανικών αρχών προκύπτει ότι ο Julio Cezar είχε κεντρικό ρόλο στην κλοπή και πώληση των πινάκων. Για την ακρίβεια, ο 36χρονος περιγράφεται ως το πρόσωπο που έβγαλε από το παράθυρο του μουσείου τους πίνακες ζωγραφικής, πραγματοποίησε επαφές με πιθανούς αγοραστές στην Αβάνα, ενώ η σύζυγός του που κρατήθηκε και ανακρίθηκε επί 40 ημέρες, φέρεται να έχει καταθέσει ότι ο Julio Cezar και ένας συνεργός του έβλεπαν τις φωτογραφίες πέντε κλεμμένων έργων τέχνης στον υπολογιστή του σπιτιού τους.