Την ώσμωση που έχει δημιουργηθεί στον φιλοευρωπαϊκό χώρο, συνέπεια των χειρισμών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ τους τελευταίους 12 μήνες, επιδιώκει να εκμεταλλευθεί ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Ν.Δ. Η κινητοποίηση σημαντικής μερίδας πολιτών που βρίσκονταν εκτός γαλάζιων τειχών κι όμως προσήλθαν στις κάλπες της Ν.Δ. αποτελεί, για τη νέα ηγεσία της Συγγρού, ένα καλό πρώτο δείγμα, πλην όμως ουδείς πιστεύει ότι συνιστά και αυτόματο πιλότο για την εξουσία.
Το άνοιγμα προς το μετριοπαθές, φιλοευρωπαϊκό ακροατήριο αποτελεί ομολογημένο στόχο του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος άκουσε, σχεδόν με ικανοποίηση, την κυβερνητική εκπρόσωπο κ. Ολγα Γεροβασίλη να τον… καταγγέλλει ως επικεφαλής της καμπάνιας υπέρ του «Ναι» στο δημοψήφισμα. Συνεργάτες του επισημαίνουν ότι τρεις ήταν, ουσιαστικά, οι σταθμοί του κ. Μητσοτάκη προς την ηγεσία της Ν.Δ.: η μη ψήφιση του κ. Πρ. Παυλόπουλου ως Προέδρου Δημοκρατίας (σ.σ. με τον οποίο συναντώνται την Τετάρτη), η πρωτοβουλία για το εκπαιδευτικό και το δημοψήφισμα του Ιουλίου. Αυτά ήταν, και κυρίως ο Ιούλιος του 2015, που κινητοποίησαν κρίσιμες μάζες προς τα γαλάζια εκλογικά κέντρα και, τελικά, έκαναν την ανατροπή των προγνωστικών για την κούρσα ηγεσίας.
«Στους διαχωρισμούς δεξιάς, κέντρου, αριστεράς που είναι μεν υπαρκτοί επιλέγουμε να αντιπαραθέσουμε τη σοβαρότητα, την Ευρώπη, τις συγκεκριμένες λύσεις» σχολιάζει στενός συνεργάτης του κ. Μητσοτάκη, αποκαλύπτοντας και τη γραμμή που θα ακολουθήσει εφεξής το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Δεδομένου ότι η κυβέρνηση του κ. Αλέξη Τσίπρα έχει πλέον ως βασικούς της αντιπάλους τον χρόνο και την πραγματικότητα, η επιλογή του κ. Κυρ. Μητσοτάκη είναι να μην επιχειρήσει, σε πρώτη φάση, κινήσεις που θα μπορούσαν να σηκώσουν τείχη με τα κόμματα και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού ή ακόμη και με ανένταχτες προσωπικότητες του χώρου. Σε πρώτη φάση, τουλάχιστον, επιχειρείται η συζήτηση να μην περιοριστεί στα πρόσωπα. Αντιθέτως, το βάρος θα πέσει στο πολιτικό αφήγημα του κόμματος (εξ ου και η καταδίκη, και μάλιστα εννέα φορές, του λαϊκισμού κατά την ομιλία Μητσοτάκη στην κοινοβουλευτική ομάδα), ενώ την ευθύνη για τη νέα εικόνα του κόμματος θα σηκώσουν βουλευτές και όχι μόνον νεότερης γενιάς και πιο μετριοπαθούς λόγου.
Κατ’ αντιστοιχία της πρωτοβουλίας για την Παιδεία, ο κ. Μητσοτάκης και οι επιτελείς του αλλά και ο αρμόδιος για το πρόγραμμα του κόμματος κ. Κ. Χατζηδάκης έχουν ως στόχο να στρέψουν τους προβολείς της δημοσιότητας στο πρόγραμμα και τις προτάσεις του κόμματος, όχι με τη λογική των εκτεταμένων ιδεολογικών κειμένων του παρελθόντος, αλλά με ευσύνοπτες και συγκεκριμένες θέσεις για κάθε ένα από τους κρίσιμους τομείς πολιτικής. Αλλωστε, η σοβούσα οικονομική κρίση και η παρουσία του κουαρτέτου των δανειστών στην Ελλάδα απαιτούν οι όποιες θέσεις και προτάσεις να είναι όχι μόνον καινοτόμες αλλά παράλληλα και δημοσιονομικά ζυγισμένες. Κατά τη γένεση των προγραμματικών αυτών θέσεων θα επιδιωχθεί και η συστράτευση προσωπικοτήτων από τον πανεπιστημιακό χώρο, την αγορά και την κοινωνία, πέραν αυτών που συνηθίζουν και κινούνται στα κομματικά γραφεία της μιας ή της άλλης απόχρωσης, ενώ ένα άλλο πεδίο διερεύνησης προκειμένου να αναζητηθούν τρόποι προσέγγισης αποτελεί και η στάση όσων, επίμονα από το 2009, απέχουν από τις εθνικές εκλογές, πολλοί εκ των οποίων τοποθετούνται στον χώρο της Κεντροδεξιάς.
Τα πρόσωπα και ο Τσίπρας
Παρά το γεγονός ότι το γαλάζιο παρασκήνιο βοά για τις υπόγειες επαφές με στελέχη της Κεντροαριστεράς, από τη Συγγρού διαμηνύεται ότι δεν θα υπάρξουν επαφές με εν ενεργεία στελέχη, πολλώ δε μάλλον βουλευτές. Η συζήτηση αυτή χρονολογείται αρκετούς μήνες καθώς και ο κ. Σαμαράς τον Ιανουάριο είχε διερευνήσει τις πιθανότητες και ο κ. Μεϊμαράκης είχε δεχθεί σχετικές εισηγήσεις, χωρίς ωστόσο να το αποτολμήσει.
«Οι όποιες κινήσεις δεν πρέπει να περιορίζονται, κατά περίπτωση, σε στελέχη όπως οι Λ. Γρηγοράκος ή ο Σπ. Δανέλλης, αλλά να αφορούν τη δυνατότητα της Ν.Δ. να έχει επαφή σε επίπεδο βάσης με αυτούς τους χώρους, κάτι που η εκλογή Μητσοτάκη διευκολύνει» σημειώνουν γαλάζια στελέχη που έχουν γνώση των σχεδιασμών. «Θα υπάρξουν και προσχωρήσεις, όχι βουλευτών, αλλά στελεχών που μπορεί να έχουν αποστασιοποιηθεί από τα κόμματα και να έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον να έρθουν στη Ν.Δ.» σχολιάζει έτερο στέλεχος.
Βέβαια, στη Συγγρού γνωρίζουν ότι στο συγκεκριμένο πεδίο δεν κινούνται μόνοι τους αλλά ότι ο πρωθυπουργός διατηρεί σημαντικό τμήμα πρωτοβουλιών. Η πρόθεση του κ. Τσίπρα να αλλάξει τον εκλογικό νόμο, ενδέχεται να μεταβάλει τα δεδομένα, ενισχύοντας έτσι τις πιθανότητες επιβίωσης των μικρότερων κομμάτων της Κεντροαριστεράς και περιορίζοντας τις φυγόκεντρες τάσεις.
Κίνδυνοι εντοπίζονται, ωστόσο, και στο εσωτερικό. Η διαδρομή προς το κέντρο του πολιτικού φάσματος δεν είναι χωρίς αναταράξεις καθώς προϋποθέτει τη διασφάλιση μη απωλειών από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος. Αυτή είναι, επίσης, μία πτυχή που ο κ. Τσίπρας θα επιδιώξει να εκμεταλλευθεί με πρωτοβουλίες τύπου «σύμφωνο συμβίωσης». Ο κ. Μητσοτάκης θα το διαχειριστεί αφενός με την ισχύ της πρόσφατης εκλογής του, κυρίως δε με όρους διαβούλευσης στο εσωτερικό του κόμματος. «Αν είχαμε συζητήσει για το σύμφωνο, μπορεί να μην εξέλιπαν πλήρως οι αντιδράσεις αλλά εκτιμώ πως θα ήταν σαφώς μικρότερες» σχολιάζει στέλεχος της νέας ηγετικής ομάδας. Την ορθότητα της εκτίμησης, θα τη διαπιστώσει άμεσα.
Ο παράγοντας «πρόωρες εκλογές»
Εν όψει των δύσκολων μέτρων που πρέπει να εγκριθούν από την ελληνική Βουλή (σ.σ. ενδεικτικά, ασφαλιστικό και φορολογικό αγροτών) το σενάριο για άλλη μία πρόωρη προσφυγή στις κάλπες μοιάζει βάσιμο. Μια ακόμη παράμετρος που θα καθορίσει τους χειρισμούς όχι μόνον του νέου προέδρου της Νέας Δημοκρατίας αλλά και του συνόλου των πολιτικών αρχηγών είναι ο χρόνος και ο εκλογικός νόμος βάσει του οποίου θα στηθούν οι επόμενες εθνικές κάλπες.
Μοιάζει παράδοξο αλλά, αν και επισήμως υπάρχει σταυρός προτίμησης, εφόσον για οποιοδήποτε λόγο η χώρα οδηγηθεί στις κάλπες νωρίτερα από τον… Μάρτιο του 2017, οι εκλογές θα διεξαχθούν εκ νέου με λίστα που θα κληθεί να διαμορφώσει ο αρχηγός κάθε κόμματος.
Αυτό, για την περίπτωση της Ν.Δ, θα σημαίνει ότι ο κ. Μητσοτάκης, που σαφώς θέλει να εμπλουτίσει τα ψηφοδέλτια του κόμματος με στελέχη που θα σηματοδοτούν το δικό του πολιτικό αφήγημα, θα βρεθεί στη δύσκολη θέση να πρέπει να αλλάξει τη σειρά εκλεγμένων βουλευτών, ανοίγοντας ενδεχομένως αχρείαστα εσωκομματικά μέτωπα. Ο νέος πρόεδρος της Ν.Δ., εν αντιθέσει με τον κ. Ευ. Μεϊμαράκη που, τον Σεπτέμβριο πέρυσι, δεν προχώρησε σε αλλαγές σεβόμενος ότι οι υποψήφιοι είχαν εκλεγεί μόλις τον Ιανουάριο, επενδύει σε μία ριζικά ανανεωμένη κοινοβουλευτική ομάδα. Ωστόσο, αυτό, όπως προειπώθηκε, ενδέχεται να προοιωνίζεται δύσκολες ισορροπίες και συμβιβασμούς. Η πεποίθηση των επιτελών της Συγγρού είναι ότι την ώρα της κάλπης, όποια κι αν είναι αυτή, η Ν.Δ. θα συνιστά σαφώς πλειοψηφικό κόμμα και θα προσδοκά στην εκλογή πολλών περισσότερων από τους 75 εκλεγμένους της σημερινής Βουλής και, συνεπώς, θα υπάρχει ζωτικός χώρος για όλους.