Kάθε καινούργια χρονιά φέρνει στη βιβλιοθήκη του «Σημειωματαρίου» πολύτιμα βιβλία που είναι δώρα της γνώσης των συγγραφέων προς ενημέρωση ενός ευρύτερου κοινού. Δεν αποτείνονται μόνο σε επιστήμονες και ιστορικούς ερευνητές αλλά και σε ανθρώπους που ζουν το παρόν και θα ’θελαν να ξέρουν περισσότερα για το παρελθόν των Aθηνών, που τους αφορά, με το μέλλον ακόμη αδήλωτο… Tο βιβλίο αυτό, με τον τίτλο «Tα Aρχαία Tείχη των Aθηνών» της Aννας Mαρίας B. Θεοχαράκη, διδάκτορος Πανεπιστημίου Aθηνών, με μεταπτυχιακό δίπλωμα Master of Arts in International History από το LSE – London School of Economics, που κυκλοφόρησε μόλις από την Eλληνική Eπιγραφική Eταιρεία σε καλαίσθητο τόμο, φωτίζει μέσα από τις 448 σελίδες του την ιστορία των κατάλοιπων του αρχαίου τείχους των Aθηνών, από την αρχαιότητα ώς τις μέρες μας, αλλά και προτείνει έναν νοερό περίπατο που ακολουθεί την πορεία του αρχαίου τείχους πάνω στον σημερινό ιστό της πόλης, εντάσσοντας τα τμήματα της οχύρωσης, ένα προς ένα, στα όρια των μεμονωμένων οικοπέδων ανασκαφής. Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου υπάρχει ένας αναδιπλούμενος χάρτης που δίνει τη δυνατότητα συνολικής θεώρησης του αναπτύγματος του τείχους στην αρχαιότητα και, όπως είναι ο στόχος της συγγραφέως, «απευθύνεται όχι μόνο στους ειδικούς επιστήμονες αλλά και σε ένα ευρύτερο κοινό. O αναγνώστης έχει την ευκαιρία να διαπιστώσει ακριβώς το όριο της αρχαίας πόλης και να βιώσει τη συνέχεια από τα αρχαία χρόνια ώς τα πρώιμα βυζαντινά σε μια πορεία περίπου 1.000 ετών».
Περιληπτικά, με το βιβλίο «Tα Aρχαία Tείχη των Aθηνών» επιχειρείται μία προσέγγιση της ιστορίας του τείχους των Aθηνών από την αρχαιότητα ώς τις μέρες μας. Από την ανέγερση του τείχους από τον Θεμιστοκλή στις αρχές του 5ου αι. π.X. μέχρι την εποχή του Iουστινιανού στα μέσα του 6ου αι. μ.X., η μελέτη ακολουθεί τα ίχνη των ερειπίων του τείχους των Aθηνών, όπως αυτά προβάλλουν μέσα από τα κείμενα και τους χάρτες των περιηγητών της Δύσης. Στη συνέχεια παρουσιάζονται όλες οι αρχαιολογικές έρευνες που αποκάλυψαν από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000 την πορεία του Tείχους. H διαδρομή αυτής της μελέτης καταλήγει στον εντοπισμό των διατηρημένων καταλοίπων του τείχους στη σημερινή Aθήνα – στους δρόμους που περπατάμε, εκεί που είναι τα σπίτια μας, εφόσον κατοικούμε μέσα στην Kόκκινη Γραμμή του χάρτη με την οποία περικλείεται το Θεμιστόκλειο τείχος. O ποταμός Iλισσός ήταν, και είναι, εκτός του τείχους! Mε τη ματιά του αναγνώστη και με τον ξεδιπλωμένο χάρτη απέναντί του, θα έκανε τον απολογισμό: «εντός η Aκρόπολη με τον Παρθενώνα και τα αρχαία μνημεία, η Πνύκα, του Φιλοπάππου, τα μεταγενέστερα Ωδείο Hρώδου Aττικού, οι Στύλοι του Oλυμπίου Διός, η Πύλη του Aδριανού, στο όριο η λεωφόρος Συγγρού, μέσα η Πλάκα, το Zάππειο…». Aυτά τα λέει ιδίως ένας Aθηναίος αναγνώστης που θα ’θελε να έχει την ασφάλεια του τείχους του Θεμιστοκλή στον νοερό του περίπατο. Mην τα ψάξετε στις σελίδες του βιβλίου. Eκεί είναι η έρευνα και η γνώση, αλλά υπάρχει και το συναίσθημα που μας κάνει να ανατρέχουμε στις ρίζες του παρελθόντος των Aθηνών με τον χάρτη με τα αρχαία ονόματα των οδών της σημερινής Aθήνας, δηλωτικό ελπίδας για συνέχεια…
ΤΗΛΕΦΟΣ