Ανάμεσα στις πενήντα πιο καινοτόμους οικονομίες του κόσμου, η Νότια Κορέα βρίσκεται στην κορυφαία θέση, η Γερμανία στη δεύτερη, οι Ηνωμένες Πολιτείες στην όγδοη, η Κίνα στην εικοστή πρώτη, η Ελλάδα στην τριακοστή τρίτη και στην τελευταία το Καζαχστάν, ενώ η Ινδία στην τεσσαρακοστή πέμπτη, αν και αποτελεί κόμβο υψηλής τεχνολογίας.
Πάντως, τη μερίδα του λέοντος μεταξύ των 10 πρώτων κατέχει η Γηραιά Ηπειρος, με τις έξι στις δέκα οικονομίες να είναι ευρωπαϊκές. Τα σχετικά αποτυπώνονται στον δείκτη καινοτομίας του Bloomberg για το 2016, ο οποίος καταρτίζεται λαμβάνοντας υπ’ όψιν επιμέρους μεταβλητές, όπως είναι οι δαπάνες σε έρευνα και ανάπτυξη, η προστιθέμενη αξία στη μεταποίηση, η παραγωγικότητα, καθώς και η συγκέντρωση εταιρειών υψηλής τεχνολογίας.
Η Νότια Κορέα έχει υψηλή βαθμολογία, καθώς συνδυάζει την υψηλή προστιθέμενη αξία στον μεταποιητικό της κλάδο, τη μεγάλη συμμετοχή των νέων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την υψηλή συγκέντρωση αποφοίτων από τις σχολές μηχανικής και θετικών επιστημών. Βέβαια, η κατάταξη της Νότιας Κορέας με κριτήριο την παραγωγικότητα την τοποθετεί στην 39η θέση, αλλά ως προς την έρευνα και ανάπτυξη, την υψηλή τεχνολογία και τη δραστηριότητα στις πατέντες και στα πνευματικά δικαιώματα βρίσκεται στη δεύτερη, ενώ την απαντούμε στην έκτη θέση ως προς τη συγκέντρωση ερευνητικού προσωπικού.
Ισως κανείς να περίμενε πως στην πρώτη θέση θα έπρεπε να εμφανίζεται χώρα η οποία διοχετεύει μεγάλα κεφάλαια στις νέες τεχνολογίες και συμβάλει με το μερίδιο το οποίο της αναλογεί σε διεθνή κλίμακα στην παραγωγή μηχανικών. Στην περίπτωση της Νότιας Κορέας η δημόσια συζήτηση εστιάζει περισσότερο στο πώς η οικονομία της θα ωφεληθεί από την καινοτομία, σύμφωνα με την εκτίμηση του Μάρκους Νόλαντ, διευθυντή σπουδών στο Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Πίτερσον στην Ουάσιγκτον.
Στη Σίλικον Βάλεϊ μια νέα ιδέα θα οδηγήσει πιθανώς σε μια νεοφυή επιχείρηση, εμπλουτίζοντας την αμερικανική οικονομία. Στη Νότια Κορέα το μοντέλο είναι διαφορετικό. «Εάν είσαι επιστήμονας ή μηχανικός στη Samsung Electronics και έχεις μια φαεινή ιδέα, δεν παραιτείσαι και αναζητείς επενδυτές, αλλά την παρουσιάζεις στη διοίκηση της Samsung», παρατηρεί ο κ. Νόλαντ. Ακόμη ένα στοιχείο, το οποίο υπογραμμίζει ο ίδιος, είναι ο λυσσαλέος ανταγωνισμός μεταξύ των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας: η Ν. Κορέα συμπιέζεται ανάμεσα στην Κίνα, η οποία έχει χαμηλούς μισθούς, και την Ιαπωνία, η οποία βρίσκεται στην αιχμή της τεχνολογίας. Εξ ου και υπάρχει στη Ν. Κορέα μια αίσθηση επείγοντος για να διατηρήσει τις επιδόσεις της.
Πάντως, η οποιαδήποτε κατάταξη μιας οικονομίας ανάμεσα στις 50 κορυφαίες, όπως ισχύει και για την Ελλάδα, μπορεί να της προσφέρει έναν λόγο να πανηγυρίζει. Μπορεί η θέση αυτή να σημάνει τη δυναμική της για μακροπρόθεσμη και βιώσιμη ανάπτυξη. «Εάν πραγματικά είσαι μια καινοτόμος οικονομία, θα τείνεις να εμφανίζεις υψηλότερη αύξηση παραγωγικότητας, η οποία θα συμβαδίζει με τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου χρόνο με τον χρόνο», σημειώνει ο Τζέι Μπράιζον, οικονομολόγος της Wells Fargo Securities με ειδίκευση στη διεθνή οικονομία. «Η πίτα μεγαλώνει για όλους». Η δε μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, εκείνη των Ηνωμένων Πολιτειών, απαντάται στην όγδοη θέση, όταν στην εικοστή πρώτη βρίσκεται η Κίνα. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ.Μπράιζον, η κατάταξη αυτή είναι λογική, δεδομένου του καθεστώτος της ως μιας αναπτυσσόμενης χώρας, όπου οι τεχνολογίες κυρίως αντιγράφονται παρά πρωτογενώς παράγονται.
Μεγάλο το χάσμα Βορρά-Νότου
Συνολικά, η κατάταξη των πενήντα καινοτομικών οικονομιών του κόσμου αποτυπώνει και το γνωστό αφήγημα για το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου στην παγκόσμια οικονομία με τον Βορρά, ως συνήθως, να υπερτερεί. Στις 10 κορυφαίες οικονομίες οι έξι είναι ευρωπαϊκές και οι τρεις από τη νοτιοανατολική Ασία. Ειδικότερα, στις πρώτες πέντε θέσεις απαντώνται οι εξής οικονομίες: Νότια Κορέα, Γερμανία, Σουηδία, Ιαπωνία και Ελβετία, ενώ ακολουθούν οι Σιγκαπούρη, Φινλανδία, ΗΠΑ, Δανία και Γαλλία. Η Αφρική εκπροσωπείται από δύο χώρες, την Τυνησία στην 46η θέση και το Μαρόκο στην 48η θέση. Η δε Λατινική Αμερική εκπροσωπείται μόνον από την Αργεντινή στην 49η θέση. Τέλος, όπως αναφέρει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg, πολλές από τις ανωτέρω χώρες, ακόμα και τις πιο καινοτομικές, ταλανίζονται από την ίδια ανησυχία για την βραδεία ανάπτυξη, την οξυνόμενη ανισότητα και τη μείωση των θέσεων πλήρους απασχόλησης.