«Δεν υπάρχει κανένα σχέδιο να αποπεμφθεί η Ελλάδα ούτε να καταργηθεί για δύο χρόνια η Συνθήκη Σένγκεν. Δεν υφίστανται τέτοιοι κανόνες». Αυτό δήλωσε πριν από λίγο η εκπρόσωπος του επιτρόπου Μετανάστευσης, Δημήτρη Αβραμόπουλου, Νατάσα Μπερτό. Αυτό που υπάρχει, επανέλαβε η Ν. Μπερτό, είναι η ενεργοποίηση των άρθρων 19 και 26, σύμφωνα με τα οποία είναι δυνατή η παράταση των εσωτερικών ελέγχων μέχρι και δύο χρόνια σε περίπτωση που δεν έχει βελτιωθεί η κατάσταση με τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων. Σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην οποία θα βασίζεται, όπως ορίζουν οι διαδικασίες, η πρόταση της Επιτροπής για την ενεργοποίηση των δύο άρθρων θα είναι έτοιμη σε δύο εβδομάδες, καθώς όπως προβλέπεται πρέπει να δοθεί τρίμηνη διορία στην Ελλάδα για να διορθώσει τις «συνεχιζόμενες ελλείψεις». Σημειώνεται ότι τον Μάιο ολοκληρώνεται το μέγιστο διάστημα διατήρησης των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα για κάποιες χώρες, μεταξύ των οποίων και τη Γερμανία.
Σχετικά με την κατάσταση στα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ, η ίδια εκπρόσωπος είπε ότι την περασμένη εβδομάδα κλιμάκια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Frontex πραγματοποίησαν αποστολή επί τόπου έτσι ώστε να εκτιμήσουν τις ανάγκες που υπάρχουν, τόσο για οικονομική βοήθεια όσο και για υλικοτεχνική υποστήριξη. Ξεκαθάρισε, ωστόσο, ότι σύμφωνα με τους τρέχοντες κανόνες, δεν επιτρέπεται να πραγματοποιηθεί επιχείρηση της Frontex σε χώρα εκτός ΕΕ. Ωστόσο, η Ν. Μπερτό υπογράμμισε ότι αυτό που αναμένεται από την Ελλάδα είναι να καταγράφει και ταυτοποιεί τους ανθρώπους που μπαίνουν στο έδαφός της, να ακολουθούνται οι κανονικές διαδικασίες ασύλου και όσοι δεν επιθυμούν να ζητήσουν διεθνή προστασία από την Ελλάδα να τους αρνείται η είσοδος στη χώρα.
«Αυτό ορίζει η Συνθήκη της Γενεύης, και αυτό θα πρέπει να ισχύει», είπε χαρακτηριστικά η Ν. Μπερτό, ενώ τόνισε ότι ήδη από τον Οκτώβριο, οι 12 αρχηγοί των χωρών που βρίσκονται κατά μήκος της λεγόμενης οδού των Δυτικών Βαλκανίων δεσμεύτηκαν ότι η πρακτική της προώθησης των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο προς άλλες γειτονικές χώρες πρέπει να σταματήσει. Η εκπρόσωπος της Επιτροπής, ανέφερε ότι οι σχέσεις μεταξύ των αρχών της ΠΓΔΜ και της Ελλάδας έχουν βελτιωθεί, όπως φάνηκε και στην τελευταία τηλεδιάσκεψη των λεγόμενων «σημειών επαφής» των 12 αυτών κρατών που έγινε την περασμένη Παρασκευή.
Νέες απειλές κατά της Αθήνας για αποκλεισμό από τη Σένγκεν
Υπουργοί Εσωτερικών χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης ζήτησαν από την Ελλάδα να λάβει περισσότερα μέτρα για να ελέγξει την προσφυγική ροή και ορισμένοι απείλησαν ευθέως την Αθήνα με αποκλεισμό από τη ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας του Σένγκεν, καθώς η προσφυγική κρίση διχάζει τις χώρες μέλη της Ενωσης, αλλά και δείχνει τα όρια της ευρωπαϊκής πολιτικής στην αντιμετώπιση της κρίσης.
Επισημαίνοντας ότι επτά χώρες έχουν ήδη εγκαταστήσει ελέγχους στα σύνορά τους, ο υπουργός Εσωτερικών της Σουηδίας Αντερς Ιγκεμαν, προσερχόμενος στην άτυπη σύνοδο των υπουργών Εσωτερικών στο Αμστερνταμ με θέματα την τρομοκρατία και την προσφυγική κρίση, δήλωσε ότι "εν τέλει, εάν μία χώρα δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της, θα πρέπει να περιορίσουμε τις σχέσεις της με τη ζώνη Σένγκεν. Εάν δεν ελέγχεις τα σύνορά σου, θα υπάρξουν συνέπειες για την ελεύθερη κυκλοφορία".
Τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ενωσης "θα μετακινηθούν προς την κεντρική Ευρώπη", εάν η Ελλάδα δεν βελτιώσει τον έλεγχο των συνόρων της με την Τουρκία, προειδοποίησε νωρίτερα η υπουργός Εσωτερικών Γιοχάνα Μικλ-Λάιτνερ πριν από την ευρωπαϊκή σύνοδο που είναι αφιερωμένη στην τρομοκρατία και την προσφυγική κρίση.
Αφού απείλησε το Σάββατο την Αθήνα με "προσωρινό αποκλεισμό" από τη ζώνη Σένγκεν, η Αυστρία συνέχισε να επιτίθεται κατά μέτωπον στην Ελλάδα για τα κενά στη φύλαξη των συνόρων της με την Τουρκία, κύρια πύλη εισόδου των προσφύγων στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
"Είναι μύθος ότι τα ελληνο-τουρκικά σύνορα δεν μπορούν να προστατευθούν, το ελληνικό ναυτικό έχει αρκετές ικανότητες για να διασφαλίσει αυτά τα σύνορα", δήλωσε στους δημοσιογράφους η αυστριακή υπουργός Εσωτερικών.
"Εάν δεν κατορθώσουμε να διασφαλίσουμε τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης, τα ελληνο-τουρκικά σύνορα, το εξωτερικό σύνορο της Ευρώπης θα μετακινηθεί προς την κεντρική Ευρώπη", απείλησε προσερχόμενη στη σύνοδο, επιβεβαιώνοντας παράλληλα την πρόθεση της Βιέννης να θέσει ανώτατο όριο εισδοχής αιτούντων άσυλο "διότι οι πόροι είναι και αυτοί περιορισμένοι".
Ο γερμανός ομόλογός της Τόμας ντε Μεζιέρ κάλεσε επίσης την Ελλάδα "να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της", αλλά χωρίς να χρησιμοποιήσει τον απειλητικό τόνο της αυστριακής ομολόγου του και χωρίς να επαναλάβει τις απειλές για τον αποκλεισμό από τη ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας.
"Το γεγονός παραμένει ότι θέλουμε να διαφυλάξουμε τη Σένγκεν, θέλουμε κοινές ευρωπαϊκές λύσεις, αλλά ο χρόνος είναι μετρημένος", επέμεινε ο Τόμας ντε Μεζιέρ εκτιμώντας ότι το σημείο κλειδί είναι η ταχεία εφαρμογή της συμφωνία με της ΕΕ με την Τουρκία για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη.
"Οφείλουμε να ενισχύσουμε τους ελέγχους και να καταστήσουμε πραγματικά ασφαλείς τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, κάνοντας αυτό θα διασώσουμε την ελεύθερη κυκλοφορία" στο πλαίσιο της ζώνης Σένγκεν, δήλωσε από την πλευρά του ο ιταλός υπουργός Εσωτερικών Αντζελίνο Αλφάνο.
Σε ερώτηση σχετικά με την υπόθεση του αποκλεισμού της Ελλάδας από τη Σένγκεν, δήλωσε ότι "δεν πρέπει να υπάρχουν μικρά κομμάτια της Ευρώπης στο εσωτερικό και άλλα στο εξωτερικό" διότι "θα ήταν η αρχή της διάλυσης".
Καθώς οι υπουργοί Εσωτερικών έφθαναν στον χώρο της συνόδου στο Αμστερνταμ, πέρναγαν μπροστά από ένα πλοίο της διεθνούς αμνηστίας, γεμάτο με κούκλες με σωσίβια για να μοιάζουν με τους πρόσφυγες που φθάνουν την Ευρώπη.
"Ηγέτες της Ευρώπης, δεν πρέπει να σάς ανησυχούν οι εκλογές. Αυτό που πρέπει να σας ανησυχεί είναι τα βιβλία της Ιστορίας", γράφει πανώ που έχει αναρτηθεί στο πλοίο.
Πλήθος δημοσιευμάτων στον Ευρωπαϊκό Τύπο
Το ζήτημα της σχέσης της Ελλάδας με τη ζώνη του Σένγκεν απασχολεί εκτενώς σήμερα τον βελγικό και τον εξειδικευμένο στα ευρωπαϊκά θέματα Τύπο, με δημοσιεύματα, είτε επικριτικά, είτε υποστηρικτικά έναντι της Ελλάδας.
«Τι πρέπει, δηλαδή, να κάνει η Ελλάδα με τις τόσες αόριστες κατηγορίες που της προσάπτονται για το προσφυγικό» είναι ο τίτλος του σημερινού κύριου άρθρου στη βελγική εφημερίδα De Morgen, που δείχνει κατανόηση για τις ελληνικές θέσεις και καταλήγει στο συμπέρασμα πως όλες οι προτάσεις που ακούγονται από ευρωπαϊκά χείλη για το προσφυγικό συνιστούν βραχυπρόθεσμες λύσεις. Ειδικότερα, εκφράζεται η άποψη ότι ενόσω δεν αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά οι λόγοι που κάνουν τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν τις εστίες τους, το φαινόμενο της μετανάστευσης δεν πρόκειται να εκλείψει.
«Εντείνεται η δυσαρέσκεια για την Ελλάδα εντός των κρατών μελών της ζώνης Σέγκεν» αναφέρει άρθρο στην εφημεριδα De Standaard υπό τον τίτλο «Κλείστε την ελληνική πίσω πόρτα», με την αυστριακή υπουργό Εσωτερικών να προτείνει, όπως αναφέρεται, την προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από τη ζώνη Σέγκεν, σε περίπτωση που η ελληνική κυβέρνηση δεν καταβάλλει περαιτέρω προσπάθειες για τη φύλαξη των συνόρων με την Τουρκία.
Εξάλλου, υπέρ της άμεσης εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη Σέγκεν τάχθηκε ο ευρωβουλευτής του N-VA (Φλαμανδοί Εθνικιστές) Λουνς, μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή. «Μία ζώνη Σενγκεν χωρίς την Ελλάδα θα είναι ισχυρότερη και εάν δεν κατανοήσουμε ότι η αποπομπή από τη ζώνη Σένγκεν αποτελεί την έσχατη τιμωρία, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να ασκήσουμε αποτελεσματική πίεση προς την Ελλάδα» σημείωσε. Από την πλευρά της, η βουλευτής Ίβο Μπεβέ (CD&V – Συντηρητικοί Χριστιανοδημοκράτες) ανέφερε ότι «ασκείται επί του παρόντος μία τεράστια πίεση προς την Ελλάδα να επιτρέψει στα σύνορά της περιπολίες από μία ευρωπαϊκή ακτοφυλακή, αλλά, όπως είναι λογικό, οι Έλληνες έχουν αντιρρήσεις στο να εκχωρήσουν παρόμοιες εξουσίες στην ΕΕ, αν και αυτό αποτελεί τη μοναδική λύση».
Άλλο δημοσίευμα στην εφημεριδα Le Soir τονίζει ότι η διάσωση του χώρου Σένγκεν έχει συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα, ήτοι τον Μάιο του 2016, όταν υποχρεωτικά θα αρθούν οι συνοριακοί έλεγχοι που έχουν επιβάλει κάποια εκ των κρατών-μελών της ΕΕ προς αντιμετώπιση της προσφυγικής- μεταναστευτικής κρίσης. Εφόσον έως τότε δεν έχουν περιοριστεί αισθητά οι ροές, το δημοσίευμα αναφέρει ότι εκφράζονται σκέψεις για προσωρινό αποκλεισμό της Ελλάδας από τη ζώνη Σένγκεν. Διαφορετικά, σημειώνει το δημοσίευμα, τα κράτη μέλη ενδέχεται να αναγκαστούν να επεκτείνουν τους συνοριακούς ελέγχους για διάστημα δύο ετών – το μέγιστο δυνατό – με αποτέλεσμα τη de facto αναστολή της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της ζώνης Σένγκεν, ήτοι την αναστολή λειτουργίας αυτής.
Ανάλογο δημοσίευμα στην ιστοσελίδα Euobserver αναφέρεται στις απειλές για αποπομπή της Ελλάδας από τη Σένγκεν, με αφορμή όσα δήλωσε η υπουργός Εσωτερικών της Αυστρίας, Τζοάνα Μικλ Λέιτνερ, προσερχόμενη στο άτυπο συμβούλιο των υπουργών Εσωτερικών στο Άμστερνταμ, σχετικά με την ανάγκη προστασίας των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Συγκεκριμένα, η αυστριακή αξιωματούχος σημείωσε πως «είναι μύθος ότι η Ελλάδα αδυνατεί να διαφυλάξει τα σύνορά της, αφού διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές δυνάμεις στην Ευρώπη» και ότι «είναι σαφές πως εάν δεν καταφέρουμε να προφυλάξουμε τα ελληνοτουρκικά σύνορα, τότε τα σύνορα του χώρου Σέγκεν θα μετακινηθούν στην κεντρική Ευρώπη».
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Λουξεμβούργιος υπουργός αρμόδιος για την εσωτερική ασφάλεια, Έτισεν Σνάιντερ, δήλωσε ότι είναι ανάγκη να διατηρηθεί η ζώνη Σεγκεν και ότι η λουξεμβουργιανή Προεδρία έστειλε συστάσεις, ατομικά, σε κράτη-μέλη για το πώς θα μπορούσαν να δράσουν αποτελεσματικότερα.
Το δημοσίευμα επισημαίνει ότι οι συζητήσεις για αποπομπή της Ελλάδας από τη Σένγκεν επανήλθαν στο προσκήνιο μετά την απόφαση της Αυστρίας και της Γερμανίας να προχωρήσουν σε αυστηρότερους συνοριακούς ελέγχους και ιδίως μετά την ανακοίνωση της τελευταίας για ελέγχους χωρίς χρονικό περιορισμό, υπογραμμίζοντας ότι σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, οι εσωτερικοί συνοριακοί έλεγχοι μπορούν να παραταθούν πέρα των έξι μηνών μόνο εφόσον αποδειχθεί ότι τα εξωτερικά σύνορα της Ελλάδας απειλούν την ύπαρξη της ζώνης Σέγκεν. Καθώς, λοιπόν, τον Μάιο λήγει για τη Γερμανία η προθεσμία για την επιβολή συνοριακών ελέγχων και καθώς αναμένεται να αυξηθούν κατά πολύ οι αφίξεις των μεταναστών το καλοκαίρι έρχεται ξανά στην επιφάνεια το θέμα της παραμονής ή όχι της Ελλάδας στη Σένγκεν.
Παρεμφερούς περιεχομένου δημοσίευμα στην ιστοσελίδα Politico αναφέρεται στη συνέντευξη του Δημήτρη Αβραμόπουλου στο Mega, κατά την οποία αρνήθηκε την ύπαρξη σχεδίου αποπομπής της Ελλάδας από τη ζώνη Σέγκεν.
Τέλος, το EurActiv, σε δημοσίευμα με τίτλο «Η mini-Σεγκεν δεν αποτελεί προς το παρόν πιθανή επιλογή», αναλύει τις απόψεις διαφόρων κρατών μελών της ΕΕ σε σχέση με την ιδέα δημιουργίας μίας πιο περιορισμένης ζώνης Σέγκεν, επισημαίνοντας ότι η πλειοψηφία των χωρών μοιάζει να είναι αντίθετη.