Αρκετοί καλλιτέχνες μόχθησαν πολύ για να καταλάβουν και να μετουσιώσουν σε τέχνη το «γιατί» των ακραίων εκφράσεων της ανθρώπινης ύπαρξης. Κάποιοι κατάφεραν να αποτυπώσουν τις υπόγειες διαδρομές της ψυχής και κάποιοι αποτρελάθηκαν στην προσπάθεια. Το πάλεψαν όμως. Μόχθησαν, και οι πιο τίμιοι από αυτούς δεν έμειναν ποτέ ευχαριστημένοι. Είναι τόσο σκοτεινός ο νους των ανθρώπων που δολοφονούν και ποτέ δεν φωτίζεται επαρκώς.
Το πρόβλημα με την Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου δεν είναι ότι «πρωτοτύπησε» ανεβάζοντας κείμενα ενός ανθρώπου, ο οποίος ομολόγησε ότι σκότωσε πέντε ανθρώπους και συμμετείχε σε άλλες 23 δολοφονικές απόπειρες. Εχουμε δει χειρότερα στο πλαίσιο της πρόκλησης που επιδιώκουν τα τελευταία χρόνια διάφοροι, αντί της τέχνης για την οποία τους πληρώνουμε. Αντιδιαστέλλουμε την πρόκληση (ως προϊόν της κοινωνίας του θεάματος) με την τέχνη (που είναι απότοκος του κάματου της σκέψης), διότι η τελευταία προϋποθέτει χρόνο και στοχασμό. Οι δημιουργοί πασχίζουν να κατανοήσουν τον λαβύρινθο της ανθρώπινης ύπαρξης, πριν μιλήσουν γι’ αυτή. Η πρόκληση προϋποθέτει απλώς την επιφανειακή αντιμετώπιση ενός πιασάρικου θέματος.
Η δραματουργός και σκηνοθέτις των κειμένων του κ. Σάββα Ξηρού στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου κ. Πηγή Δημητρακοπούλου εξομολογήθηκε προσφάτως πώς προέκυψε η παράσταση: «το θέμα μού το πρότειναν ο Πρόδρομος (Τσινικόρης) και ο Ανέστης (Αζάς), οι διευθυντές της Πειραματικής Σκηνής, στις αρχές του καλοκαιριού… Η αρχική ιδέα ήταν να κάνουμε κάτι για τη δικαιοσύνη, σε σχέση με την τρομοκρατία και τη δίκη της 17Ν. Από τη δίκη όμως της 17Ν για να βγει κείμενο και έργο χρειάζεται τρία χρόνια μελέτη. Γιατί είναι τεράστιος ο όγκος» (Popaganda 15.1.2016) Επεσήμανε ότι «δεν παίρνουμε μια θέση υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς» –λες και υπάρχουν πλευρές όπως στον Εμφύλιο!– αλλά επικεντρώθηκε στον «τρόπο της ανάκρισης του Ξηρού στο νοσοκομείο, μετά τον τραυματισμό του, χωρίς να έχει τη δυνατότητα να ελέγχει το μυαλό του. Αυτό ήταν λίγο σοκαριστικό».
Το ερώτημα βεβαίως είναι: και πού ξέρει η κ. Δημητρακοπούλου ότι ο τρόπος ανάκρισης είναι αυτός που αφηγείται ο κ. Ξηρός; Επειδή έτσι λέει κάποιος που ψευδόταν (για το καλό της «επανάστασης», βεβαίως βεβαίως) μια ζωή, ακόμη και στους οικείους του; Και αν στα πρακτικά της δίκης, που δεν μελέτησε, καταρρίπτονται οι ισχυρισμοί του κ. Σάββα Ξηρού;
Ολα δείχνουν ότι η παράσταση απλώς αναπαράγει τη φιλολογία όλων των «αριστερών» και αριστερίστικων εντύπων, φιλολογία που κυριαρχούσε την εποχή της εξάρθρωσης της 17Ν. Υπό την έννοια αυτή, το έργο δεν είναι καν αιρετικό. Μπορεί να είναι προκλητικό για κάποιους που ακόμη πενθούν τον άνθρωπό τους, αλλά επαναλαμβάνει την περιρρέουσα αντίληψη όλης της μεταπολίτευσης περί καουμπόηδων που ήταν περικυκλωμένοι από τους κακούς ινδιάνους του κράτους.
Στο πλαίσιο λοιπόν της κοινωνίας του θεάματος, το «πρωτοπόρο» Πειραματικό του Εθνικού πέτυχε τον στόχο του: Προκάλεσε έναν μίνι σάλο. Αν όμως θέλουμε να ψάξουμε το βαθύτερο νόημα της παράστασης, θα δούμε ότι ξεπερνά το περιεχόμενό της. Το μόνο που αποτυπώνει ανάγλυφα είναι η ελληνική πραγματικότητα. Το άρπα-κόλλα και με κρατικά λεφτά.