«Υπάρχουν άνθρωποι που ήταν σαν κι εμένα παλιά. Που έβγαζαν πάνω από 40.000, πάνω από 50.000, πάνω από 60.000 ευρώ. Εμείς με τις γραβάτες και με τα μαντιλάκια μας. Εμείς δεν πληρώναμε αρκετά. Οι μισθωτοί τραβούσαν το κάρο για εμάς. Ε, εμείς, άνθρωποι σαν κι εμένα με τις 40.000, τις 50.000, τις 60.000 που δεν είχαμε μάθει να πληρώνουμε, πρέπει να μάθουμε να πληρώνουμε», υποστήριξε ο υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κατρούγκαλος, σε τηλεοπτική συνέντευξή του, εξ ου και η προφορικότητα. Ποιος θα διαφωνούσε;
Τις τελευταίες ημέρες υπάρχει, λες, μια συντονισμένη προσπάθεια από στελέχη της κυβέρνησης και του κόμματος να ασκήσουν αυτοκριτική. Σχολιάζουν επιλογές, είτε προσωπικές είτε πολιτικές, με διάθεση να αρθρώσουν κάτι σαν «κάναμε λάθη». Αλλοτε μιλώντας για φλερτ με πολιτικές αυταπάτες, άλλοτε για καθυστερήσεις που οφείλονταν στην έλλειψη εμπειρίας, άλλοτε για «αδυναμία υλοποίησης» κάποιων πραγμάτων. Αποφεύγονται σχολαστικά λέξεις όπως «αποτυχία» και, φυσικά, «ψέματα». Ισα ίσα: «Δεν λέγαμε ψέματα τότε. Είχαμε στο μυαλό μας μια στρατηγική που μέσω της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς θα μας επέτρεπε να κάνουμε κάποια πράγματα», είπε ο κ. Κατρούγκαλος.
Η ανάληψη της ευθύνης για το «λάθος» ασφαλώς δεν χαρακτηρίζει το πολιτικό σύστημα. Στο μυαλό των εκάστοτε κυβερνώντων είναι ότι εξουσία, για τους ψηφοφόρους, σημαίνει κυρίως «τσαμπουκάς». Η λογοδοσία, έννοια σχεδόν μεταφυσική, δεν είναι ούτε του κόσμου ούτε του τόπου τούτου. Ακόμη και την ύστατη αυτή ώρα, όταν τα στοιχεία δηλώνουν ότι η «σκληρή» εξάμηνη διαπραγμάτευση έφερε τη χώρα στο σημείο εκκίνησης, εκτινάσσοντας την οικονομική αλλά και την ψυχική δαπάνη, οι ευθύνες αφορούν κυρίως τους «άλλους»: τους ξένους που αντιστάθηκαν, τους θεσμούς που απαγορεύουν, τους ελεύθερους επαγγελματίες που φοροδιαφεύγουν κ.ο.κ.
Κανείς δεν θα καταλόγιζε σε μια νέα κυβέρνηση ευθύνες που δεν θα της αναλογούσαν. Ομως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μέρος του παλιού πολιτικού συστήματος. Πολλά στελέχη του βρίσκονταν επί των «να μην αλλάξει τίποτα» επάλξεων, των προνομίων, σε θέσεις κομβικές, σε πρόσφατες περιόδους της, εν χορώ, κατακριτέας Μεταπολίτευσης. Η αυτοκριτική, όταν δεν είναι επικοινωνιακό παιχνίδι, σημαίνει συνείδηση των λαθών και διόρθωση. Οχι πολλαπλασιασμό τους.