• Ο φορολογικός έλεγχος ελεύθερων επαγγελματιών και ο καταλογισμός πρόσθετων φόρων μπορεί στο μέλλον να συνεπάγεται την ταυτόχρονη επιβολή και ασφαλιστικών εισφορών. Βάσει του νομοσχεδίου που έχει δοθεί στη δημοσιότητα για την κοινωνική ασφάλιση, προτείνεται οι εισφορές να υπολογίζονται ως ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος.
• Προνομιακά φορολογικά καθεστώτα θεωρούνται πλέον έναντι των ελληνικών φορολογικών αρχών η Ιορδανία και η Μολδαβία, όπως και μικρότερα κράτη (Αγιος Ευστάθιος, Ανγκουίλα, Μαλδίβες και Μπονέρ) που δεν περιλαμβάνονταν μέχρι το 2015 στη λίστα του υπουργείου Οικονομικών. Από τα μη συνεργάσιμα φορολογικά καθεστώτα έχουν αφαιρεθεί η Ανγκουίλα, οι Βερμούδες, οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, το Γιβραλτάρ, η Νήσος του Μαν και το Τζέρσεϊ, τα οποία πλέον αποτελούν απλώς προνομιακά φορολογικά καθεστώτα. Υπενθυμίζεται ότι τα τιμολόγια που λαμβάνονται από προνομιακά και μη συνεργάσιμα φορολογικά καθεστώτα κατ’ αρχήν δεν θεωρούνται εκπιπτόμενες επιχειρηματικά δαπάνες, ενώ καθίστανται δυνητικά εφαρμοστέες και οι διατάξεις περί Ελεγχόμενων Αλλοδαπών Εταιρειών (CFC).
• Οι απολήψεις κερδών από προσωπικές εταιρείες (Ο.Ε., Ε.Ε., δικηγορικές εταιρείες κ.λπ.) που τηρούν απλογραφικά βιβλία δεν δημιουργούν υποχρέωση παρακράτησης φόρου εισοδήματος, καθόσον τα κέρδη αυτά φορολογούνται με συντελεστή 26% για φορολογητέο εισόδημα μέχρι 50.000 ευρώ και με συντελεστή 33% για εισοδήματα μεγαλύτερα των 50.000 ευρώ. Χρόνος απόκτησης του δικαιώματος είσπραξης των διανεμόμενων κερδών θεωρείται η ημερομηνία στην οποία έκλεισε η διαχειριστική περίοδος.
• Οι προσωρινές απολήψεις κερδών εταιρειών που τηρούν διπλογραφικά βιβλία υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου 10% και η παρακράτηση φόρου ενεργείται κατά τον χρόνο που λαμβάνει χώρα η απόληψη. Σύμφωνα με τον Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου, η ανάληψη ποσών από εταίρους κατά τη διάρκεια της εταιρικής χρήσης έναντι κερδών της χρήσης αυτής δεν υπόκειται σε τέλος χαρτοσήμου.
• Μισθοί διαχειριστή ΕΠΕ και αμοιβές μελών Δ.Σ. φορολογούνται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία. Ομως η διανομή κερδών σε μέλη Δ.Σ., διαχειριστές, το προσωπικό της εταιρείας κ.λπ. φορολογείται ως μέρισμα, με παρακράτηση 10% και εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης (πλην της εισφοράς αλληλεγγύης).
• Η καταβολή ασφαλιστικών εισφορών δεν αποτελεί προϋπόθεση για την έκπτωση δαπανών μισθοδοσίας, όπως ίσχυε μέχρι 31/12/2013 με τις προγενέστερες διατάξεις. Η μη καταβολή μπορεί βεβαίως να επιφέρει διοικητικές κυρώσεις από το ΙΚΑ και, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να επισύρει ποινικές ευθύνες.
• Καταργήθηκε η χρεοπίστωση του ΦΠΑ για τα μεγάλα δημόσια τεχνικά έργα. Η διάταξη φαίνεται να μην πέτυχε τον σκοπό της, δηλαδή τη διευκόλυνση των ταμειακών ροών, προφανώς γιατί προέκυψε πολύ υψηλός πιστωτικός ΦΠΑ προς επιστροφή για τους κατασκευαστές.
• Η πάταξη των επιθετικών φορολογικών πρακτικών των πολυεθνικών βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για την Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως προκύπτει και από τη νέα δέσμη μέτρων που είδε το φως της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα. Ο κοινός παρανομαστής για τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. είναι μια συντονισμένη δράση ώστε οι εταιρείες να καταβάλλουν τους φόρους που τους αναλογούν εκεί που πραγματικά αναπτύσσουν την οικονομική τους δραστηριότητα.
• Οι νέες προτάσεις αφορούν στην υιοθέτηση μιας αυστηρότερης και πιο συντονισμένης στάσης έναντι των πολυεθνικών που έχουν την «πολυτέλεια» να αποφεύγουν την καταβολή του φόρου που τους αναλογεί, αυξάνοντας έτσι τον αθέμιτο ανταγωνισμό σε βάρος μικρομεσαίων και μικρών επιχειρήσεων που δεν έχουν τη δυνατότητα να ελίσσονται.
• Οι εθνικές φορολογικές αρχές των κρατών-μελών θα πρέπει να ανταλλάσσουν πληροφορίες φορολογικής φύσεως για τις δραστηριότητες των πολυεθνικών εταιρειών. Ειδικότερα, προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η μητρική εταιρεία του ομίλου να αναφέρει, στις φορολογικές αρχές της χώρας (όπου είναι φορολογικός κάτοικος), πληροφορίες σχετικά με τα κέρδη, ζημίες (προ φόρων), πληρωτέο φόρο νομικών προσώπων, συσσωρευμένα κέρδη, αριθμό υπαλλήλων, ενσώματα περιουσιακά στοιχεία (διαφορετικά από μετρητά) στις δικαιοδοσίες όπου ο όμιλος έχει δραστηριότητα. Επιπλέον, θα πρέπει η μητρική να δίνει πληροφορίες σχετικά με τις νομικές οντότητες του ομίλου και τις δραστηριότητές τους στα κράτη όπου δραστηριοποιούνται. Ολα τα παραπάνω θα πρέπει να αποστέλλονται μέσα σε 15 μήνες από το τέλος της διαχειριστικής χρήσης της μητρικής, με προτεινόμενο έτος έναρξης της ανταλλαγής το 2016.
• Σχετικά με τους κανόνες υποκεφαλαιοδότησης επιχειρήσεων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει οι δαπάνες τόκων να εκπίπτουν εφόσον δεν υπερβαίνουν το ποσόν του 1.000.000. ευρώ. Με την επιφύλαξη του προαναφερθέντος ορίου, προτείνεται οι δαπάνες τόκων να μην αναγνωρίζονται ως εκπιπτόμενες στον βαθμό που οι πλεονάζουσες υπερβαίνουν το 30% των φορολογητέων κερδών προ φόρων, τόκων, αποσβέσεων (EBITDA). Σημειώνεται πως στην Ελλάδα σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, οι δαπάνες τόκων αναγνωρίζονται πλήρως ως εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες εφόσον το ποσό των εγγεγραμμένων στα βιβλία καθαρών δαπανών τόκων δεν υπερβαίνει το ποσό των 3.000.000 ευρώ τον χρόνο.
• Φόρο για την αλλαγή της φορολογικής κατοικίας προτείνεται να επιβάλουν τα κράτη-μέλη σε περιπτώσεις μεταφοράς των φορολογικών τους κατοίκων (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) σε άλλο κράτος-μέλος ή τρίτη χώρα. Ο φόρος αυτός γνωστός ως exit tax εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες όπως π.χ. σε Αμερική, Ισπανία, Γερμανία κ.λπ.
• Κέρδη που λαμβάνει φορολογικός κάτοικος κράτους-μέλους της Ε.Ε. από τρίτη χώρα δεν θα πρέπει να εξαιρούνται της φορολόγησης, εφόσον ο φόρος που προκύπτει στην εν λόγω χώρα είναι κατώτερος του 40% του φορολογικού συντελεστή που θα οφειλόταν σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους-μέλους όπου το πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος. Πίστωση φόρου μέχρι του ποσού του φόρου που θα οφειλόταν για αυτό το έσοδο στο κράτος-μέλος επιτρέπεται.
• Μέσα στα προτεινόμενα μέτρα συμπεριλαμβάνονται και αυτά που αφορούν την αντιμετώπιση της διπλής μη φορολόγησης, όπως μπορεί να συμβεί σε περιπτώσεις όπου δύο κράτη-μέλη αντιμετωπίζουν διαφορετικά μια κατάσταση με αποτέλεσμα στο ένα κράτος μια πληρωμή να εκπίπτει και στο άλλο κράτος να μη λαμβάνεται υπόψη στα κέρδη (hybrid mismatches).
Πηγή: Grant Thornton