Για κάθε Βρετανό πρωθυπουργό ένα μόνο είναι χειρότερο από το να βρίσκεται εγκλωβισμένος σε πολύωρες διαπραγματεύσεις με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, και αυτό είναι να μην έχει καν προσκληθεί στις συνομιλίες.
Αυτό το δίδαγμα έπρεπε να έχει εντυπωθεί στον Ντέιβιντ Κάμερον τον Δεκέμβριο του 2011, όταν το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα διεξήγαγε το ετήσιο συνέδριό του στη Μασσαλία, απόντος του κ. Κάμερον, όπως εξηγεί σε άρθρο του στην εφημερίδα The Guardian ο Ράφαελ Μπερ. Η απουσία του κ. Κάμερον από το συνέδριο του ΕΛΚ στη Μασσαλία αξίζει ειδικής μνείας σε κάθε συζήτηση των γεγονότων, τα οποία κατέστησαν αμφίβολη την παραμονή της Βρετανίας στην Ε.Ε.
Ο Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος δημοσιοποίησε την Τρίτη τις προτάσεις της Ε.Ε., με στόχο την παραμονή της Βρετανίας στην Ενωση, μετείχε στο συνέδριο της Μασσαλίας, ως πρωθυπουργός της Πολωνίας. Δίπλα του βρίσκονταν ο Ζοζέ-Μανουέλ Μπαρόζο, η Αγκελα Μέρκελ, ο Νικολά Σαρκοζί και οι ηγέτες 13 ακόμη κρατών. Αν ο Ντέιβιντ Κάμερον δεν είχε αποσύρει τους Συντηρητικούς από το ΕΛΚ, θα βρισκόταν και αυτός εκεί.
Στη Μασσαλία, το 2011, ο Βρετανός πρωθυπουργός θα μπορούσε να έχει συζητήσει πάνω στις προτάσεις διάσωσης της Ευρωζώνης και θα είχε διαπιστώσει την έλλειψη ενθουσιασμού για τη διάσωση του Σίτι του Λονδίνου. Στο περιθώριο του συνεδρίου εκείνου, ο Κάμερον θα μπορούσε να έχει επιτύχει συμβιβαστική λύση. Αντί γι’ αυτό, όμως, ο Βρετανός πρωθυπουργός βρέθηκε ενώπιον τετελεσμένων γεγονότων, μία ημέρα αργότερα στις Βρυξέλλες. Το βρετανικό αίτημα για εξαίρεση απορρίφθηκε, υποχρεώνοντας τον Κάμερον να αξιοποιήσει το βέτο του.
Στην επιστολή του της Τρίτης, ο Ντ. Τουσκ αναφέρει την ανάγκη ύπαρξης «μηχανισμού, ο οποίος αν και θα προσφέρει τις αναγκαίες εγγυήσεις για τις ανησυχίες των εκτός Ευρωζώνης κρατών-μελών, δεν θα δίνει δικαίωμα βέτο, ούτε και θα καθυστερεί τη λήψη επειγουσών αποφάσεων». Στο ζήτημα αυτό, όπως και στην απαίτηση του Λονδίνου να μην καταβάλλει κοινωνικά επιδόματα σε Ευρωπαίους μετανάστες, ο Ντέιβιντ Κάμερον πληρώνει το τίμημα της τακτικής του να υποτάσσει την «ευρω-διπλωματία» στις εσωκομματικές ισορροπίες των Βρετανών Συντηρητικών.
Περί μεταναστών ο λόγος…
Η δέσμευση για τα επιδόματα μεταναστών δεν αποτελεί προϊόν προσεκτικού υπολογισμού, καθώς εκπονήθηκε στον απόηχο της «λιποταξίας» δύο βουλευτών των Τόρις στο ευρωσκεπτικιστικό και ξενοφοβικό Ukip τον Νοέμβριο του 2014. Σε μία προσπάθεια να συσπειρώσει το κόμμα, ο Κάμερον σχεδίασε ομιλία με θέμα τη σκλήρυνση της μεταναστευτικής νομοθεσίας, με κεντρική πρόταση την επιβολή ορίου στον αριθμό αλλοδαπών που θα εισέρχονταν στη Βρετανία. Δυσάρεστη έκπληξη περίμενε, όμως, τον Βρετανό πρωθυπουργό. Σε τηλεφωνική κλήση της, η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ, η οποία είχε λάβει –ως δείγμα αβροφροσύνης– αντίγραφο της ομιλίας Κάμερον, ενημέρωσε τον Βρετανό ομόλογό της πως η επιβολή ορίου στη μετανάστευση παραβίαζε τις θεμελιώδεις αρχές της Ε.Ε.
Πηγές της Ντάουνιγκ Στριτ αποκαλύπτουν σήμερα ότι το πρωθυπουργικό γραφείο κατελήφθη από πανικό, αναζητώντας επείγουσα εναλλακτική πρόταση, ικανή να καλύψει τις εσωκομματικές προσδοκίες που είχε δημιουργήσει η ανακοίνωση ότι η ομιλία Κάμερον θα παρουσίαζε «ριζικά μέτρα».
Η πρόταση καθυστέρησης καταβολής επιδομάτων προήλθε έτσι ως συμβιβαστική λύση, «τρυπώνοντας» στο προεκλογικό μανιφέστο του κόμματος. Η ηγετική ομάδα των Τόρις, όμως, δεν σκέφθηκε ούτε στιγμή πως η πρόταση αυτή θα γινόταν δεκτή στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, από όπου προέρχεται η πλειονότητα των Ευρωπαίων μεταναστών στη Μ. Βρετανία.
Κυβερνητικά στελέχη, τα οποία μετείχαν στην πρόσφατη διαπραγμάτευση, επιμένουν πως ο Κάμερον έχει σημειώσει έκτοτε μεγάλες προόδους ως διπλωμάτης. Η εξαετής εμπειρία του στην πρωθυπουργία και η σχετική οικονομική υγεία, την οποία απολαμβάνει η Μ. Βρετανία, έχουν, στο μεταξύ, βελτιώσει την εικόνα του Κάμερον μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων του.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός μοιάζει να έχει συνειδητοποιήσει πως η Ευρώπη λειτουργεί καλύτερα όταν οι αποφάσεις λαμβάνονται μέσα από διαδικασία διαλόγου και ότι τα χτυπήματα στο τραπέζι και οι πόρτες που κλείνουν με πάταγο δεν είναι τίποτα παραπάνω από παντομίμα, κατάλληλη για εσωτερική κατανάλωση, η οποία σπαταλά χρόνο και εξανεμίζει την όποια καλή θέληση των εταίρων. Ο Κάμερον και οι ευρωσκεπτικιστές του κόμματός του έμαθαν, επιτέλους, ότι το εθνικό συμφέρον υπηρετείται καλύτερα όταν βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων της Ε.Ε. και δεν απουσιάζουν από αυτό.