H επιδείνωση του οικονομικού κλίματος και η γενικευμένη αναταραχή στις αγορές εκθέτουν τις αδυναμίες των ευρωπαϊκών τραπεζών, με τους επενδυτές να τρέπονται σε φυγή και να ρευστοποιούν μαζικά θέσεις, ακόμη και από τους ισχυρότερους παίκτες του κλάδου. Χθες, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, και ο κεντρικός τραπεζίτης στην ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης, Γενς Βάιντμαν, προχώρησαν σε καθησυχαστικές δηλώσεις για την κατάσταση του τραπεζικού γίγαντα Deutsche Bank. Παρ’ όλα αυτά, έχουν καταρρεύσει οι τιμές των μετοχών και ομολόγων της ισχυρότερης γερμανικής τράπεζας και έχει υπερδιπλασιαστεί το κόστος ασφάλισης από τον κίνδυνο χρεοκοπίας της. Ανοδο έχουν παρουσιάσει, επίσης, οι τιμές των ασφαλίστρων χρεοκοπίας (CDS) των υπολοίπων ευρωπαϊκών τραπεζών, ενώ ο τραπεζικός χρηματιστηριακός κλάδος στην Ευρώπη έχει υποχωρήσει κατά 27%.
Μόνον η κεφαλαιοποίηση της Deutsche Bank έχει διολισθήσει κατά σχεδόν 39% από τις αρχές του έτους. Παρομοίως, η χρηματιστηριακή αξία της Barclays, της Societe Generale, της UBS και της Credit Suisse έχει μειωθεί πάνω από 25%. Aκόμη πιο ενδεικτικό της ανησυχίας που επικρατεί είναι πως οι τιμές των ομολόγων υψηλού κινδύνου της Deutsche Bank, Santander και UniCredit έχουν υποχωρήσει από τα 75 μέχρι τα 85 σεντς ως προς το δολάριο.
Οι επενδυτές πια αντιμετωπίζουν τις ευρωπαϊκές τραπεζικές μετοχές με καχυποψία, δεδομένου πως οι αναμνήσεις είναι ακόμη νωπές από τις επιπτώσεις της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης και πιο πριν της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. Στην τρέχουσα συγκυρία είχε ήδη καλλιεργηθεί κλίμα απαισιοδοξίας για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας λόγω της επιβράδυνσης στην Κίνα, της δραματικής πτώσης των τιμών του πετρελαίου που ανατρέπει το σκηνικό για τους ενεργειακούς κολοσσούς και τα πετρελαϊκά κράτη, αλλά και των τελευταίων ανησυχητικών στοιχείων που θέτουν υπό αμφισβήτηση τη δυναμική ανάπτυξη των ΗΠΑ, οι οποίες αποτελούν την ισχυρότερη οικονομία του κόσμου. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει αναθεωρήσει προς τα κάτω τις εκτιμήσεις για ανάπτυξη το 2016 και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει πράξει αναλόγως για τις ευρωπαϊκές οικονομίες. Ερέθισμα για να στρέψουν οι ήδη επιφυλακτικοί επενδυτές τη ματιά τους στον τραπεζικό κλάδο της Ευρώπης αποτέλεσε έναν μήνα πριν η ανακοίνωση ετήσιων ζημιών από την ελβετική Credit Suisse και την Deutsche Bank για πρώτη φορά από το 2008. Στο μεταξύ, οι ιταλικές τράπεζες και η Ρώμη δέχονται πιέσεις από την Κομισιόν για τη διαχείριση των προβληματικών δανείων που υπολογίζονται περίπου στα 350 δισ. ευρώ.
Κατόπιν τούτου, η προειδοποίηση της αναλυτών της CreditSights Inc. τη Δευτέρα, για ενδεχόμενη αδυναμία της Deutsche Bank να καταβάλει τα κουπόνια στα ομόλογα υψηλού κινδύνου το 2017 εάν επιδεινωθούν τα λειτουργικά της έσοδα ή αυξηθούν οι νομικές δαπάνες, ήταν αρκετή για να ενισχυθούν τα σενάρια αβεβαιότητας για τους ισχυρούς παίκτες του τραπεζικού κλάδου της Ευρώπης. Η ανώτατη διοίκηση της Deutsche Bank διαβεβαίωσε χθες πως έχει τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της απέναντι στους κατόχους των γνωστών ομολόγων ως CoCos. Παράλληλα, ο κ. Σόιμπλε τόνισε σε συνέντευξη στο πρακτορείο Bloomberg πως «δεν έχει καμία ανησυχία» για την τράπεζα.
Ομως ελλοχεύει ο κίνδυνος να βρεθεί η Deutsche Bank στη θέση να αναζητήσει νέα κεφάλαια εάν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις του πρακτορείου Bloomberg για πτώση εσόδων κατά 3% το 2016 και 6% το 2017. Μπορεί η τράπεζα να έχει πληρώσει 2,5 δισ. δολάρια σε συμβιβαστικές λύσεις λόγω εμπλοκής της σε σκάνδαλα χειραγώγησης των αγορών και να διατηρεί προβλέψεις 5,5 δισ. ευρώ σε νομικές δαπάνες, αλλά είναι αρκετά τα δικαστικά μέτωπα που παραμένουν ανοιχτά.
Γιατί οι κάτοχοι ομολόγων CoCos (μετατρέψιμα ομολογιακά δάνεια) θεωρούνται υψηλού κινδύνου; Εάν μια τράπεζα βρεθεί σε αδιέξοδο, τα συγκεκριμένα ομόλογα μετατρέπονται αυτόματα σε μετοχές που σημαίνει πως οι επενδυτές μπορεί να μην εισπράξουν την ονομαστική αξία του τίτλου στη λήξη του, ενώ η διοίκηση έχει το δικαίωμα να παρακάμψει την καταβολή των κουπονιών. Η Deutsche Bank θα πρέπει να πληρώσει κουπόνια 350 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο.