Χαριτολογώντας θα πει κανείς πως ο Γιαν Φαμπρ μπορεί να δει τη νέα θητεία του στο Ελληνικό Φεστιβάλ ως άλλη μια από τις περφόρμανς του. Στη χειρότερη περίπτωση, θα αντλήσει έμπνευση από την έμφυτη τάση μας να συνδυάζουμε πολιτική και αυτοσχεδιασμό, να αφήνουμε τις καταστάσεις να μας οδηγούν αντί να βαδίζουμε σε μια χαραγμένη πορεία, ακόμα και αν είμαστε σύριζα στον γκρεμό. Αν μας αντιμετωπίσει ως καλλιτέχνης και όχι ως μάνατζερ, μπορεί και να ενθουσιαστεί με το ελληνικό (δημιουργικό) χάος.
Αλλωστε, έχει αντοχές. Το 1991 γέμισε ένα ολόκληρο κάστρο, κάθε εκατοστό της εξωτερικής επιφάνειάς του, με σχέδια από στιλό. Ηταν ένας μικρός άθλος. Μπορεί άραγε να κάνει άλλον ένα και να κλείσει μερικά δυνατά ξένα ονόματα για φέτος το καλοκαίρι, την ώρα που αναλαμβάνει το πόστο, μέσα στον Φεβρουάριο; Μάλλον ακατόρθωτο, ακόμα και για τον άνθρωπο που ζήτησε από το κοινό να μείνει 24 ώρες ξύπνιο σε ένα θεατρικό κάθισμα για να δει την παράστασή του με τίτλο «Ολυμπος» στη Θεσσαλονίκη. Αυτήν την περίοδο μάλιστα, o διεθνούς φήμης χορογράφος και εικαστικός, έχει μια ανυπέρβλητη υποχρέωση, καθώς έχει αναλάβει να κάνει τον Σεπτέμβριο μια τεράστια έκθεση με έργα του στο Μουσείο Hermitage της Αγίας Πετρούπολης. Χωράνε δύο καρπούζια κάτω από μια μασχάλη; (Μπορεί να μιλάμε για το ωραιότερο καλοκαιρινό φρούτο της πατρίδας μας αλλά ο Φλαμανδός δεν ξέρει τι τον περιμένει…). Το πιθανότερο σενάριο, πάντως, είναι πως η εμπλοκή του για τη διοργάνωση του Φεστιβάλ το 2016 θα είναι περιορισμένη. Θα χρειαστεί αρκετό καιρό για να μπορέσει να καταλάβει τη σύνθετη πραγματικότητα του ελληνικού Δημοσίου, από τα ρουσφέτια και τις πιέσεις μέχρι τα λογιστικά, που έκαψαν τον προηγούμενο διευθυντή. Είναι ωραίο να έχεις ιδιοφυείς ιδέες και γερές γνωριμίες αλλά αυτές δεν αρκούν όταν αντιμετωπίζεις το τέρας της αργόσυρτης και τυπολατρικής γραφειοκρατίας.
Ακόμα και αν έδιναν στον Φαμπρ την άδεια για διαδικασίες fast track, δεν θα υπάρχει το ρευστό που κινεί τα πράγματα. Αν έχει πάντως απορίες, θα μπορούσε να ρωτήσει και τον Γιώργο Λούκο. Αν και ήταν γνώστης της ελληνικής παράνοιας, του πήρε πολύ καιρό και ενέργεια για να βάλει τα πράγματα σε μια σειρά και έφυγε κακήν κακώς, ο άνθρωπος. Βέβαια, αν δεν θέλει να ρωτήσει τον Γιώργο Λούκο, ας ρωτήσει την Κατερίνα Κοσκινά, με την οποία έχει συνεργαστεί στενά και έχουν φιλική σχέση εδώ και δύο δεκαετίες. Θα του εξηγήσει πως χρειαστήκαμε περίπου 15 χρόνια για να τελειώσει το κέλυφος ενός Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, το οποίο ακόμα δεν έχει λειτουργήσει. Και απ’ ό,τι φαίνεται ούτε πρόκειται να έχουμε σύντομα εγκαίνια. Ως γνωστόν, η θητεία της ολοκληρώθηκε στα μέσα Ιανουαρίου και ακόμα δεν έχουμε κάποια επίσημη τουλάχιστον ενημέρωση για το τι μέλλει γενέσθαι με το Γιοφύρι της Αρτας που λέγεται ΕΜΣΤ.
Για να μπορέσει -επιτέλους- να ανοίξει τις πόρτες του πρέπει να προχωρήσουν οι διαδικασίες: να ολοκληρωθούν τα προαπαιτούμενα που θέλει το «Ιδρυμα Νιάρχος» ώστε να ξαναγίνει η αίτηση για τη δωρεά, να συνεχιστούν οι προσλήψεις του προσωπικού, να δούμε ποια μουσειολογική/μουσειογραφική μελέτη εν τέλει θα εφαρμοστεί.
Αν όλα πήγαιναν μια χαρά, τότε θα περιμέναμε να κοπεί η κορδέλα σε κάποιους μήνες. Τώρα, με το μουσείο ακέφαλο, μετακινούνται τα εγκαίνια στο βάθος του χρόνου, χωρίς κανένας να μπορεί να πει με ασφάλεια πότε. Χαριτολογώντας, ξανά, αφού ο Φαμπρ δέχθηκε να πάρει την καλλιτεχνική διεύθυνση του Ελληνικού Φεστιβάλ, ας του δώσουν και το ΕΜΣΤ. Εχει άγνοια κινδύνου.