Ηταν η εποχή της δόξας: ο Γιώργος Θεοφάνου, ο άνεργος αρχαιολόγος (όπως διαβάσατε και στο παραπάνω ρεπορτάζ) περνούσε απ’ τα διόδια, τινάζοντας την μπάρα στον αέρα και ο ΣΥΡΙΖΑ σύσσωμος υποστήριζε το «Δεν Πληρώνω», με τον αρχηγό του, Αλέξη Τσίπρα, να μιλάει για την απόλυτη «πράξη αντίστασης, πράξη αξιοπρέπειας».
Μόνο που τώρα είναι η εποχή της πληρωμής: ο Γιώργος Θεοφάνου καλείται να πληρώσει 22.000 ευρώ κι ενώ εκλιπαρεί να του βγάλουν τουλάχιστον τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Αλέξη Τσίπρα υπογράφουν τον λογαριασμό για την «πράξη αντίστασης, πράξη αξιοπρέπειας». Πώς αλλάζουν οι καιροί, τελικά…
Στην τελευταία πράξη του οικονομικού αυτού δράματος, βλέπετε, ο σουρεαλισμός δεν δυσκολεύεται και πολύ να τρυπώσει. Με τη μικρή, πικρή ιστορία του κινήματος «Δεν Πληρώνω» να μοιάζει όλο και περισσότερο με καμβά του Σαλβαντόρ Νταλί, αυτή την εβδομάδα είδαμε τους κυρίους που στοίχειωναν με τις σημαίες τους τα διόδια Αφιδνών το 2009 να κάθονται στο εδώλιο του δικαστηρίου, και τον εν ενεργεία υπουργό Υποδομών, τον Χρ. Σπίρτζη, να καταθέτει πως τους αναγνωρίζει και πως ποτέ δεν τους είδε να κάνουν βιαιότητες σε βάρος της σεπτής διοδιακής μπάρας! Γιατί ίσως ο υπουργός περνούσε απ’ τα διόδια συχνότερα κι απ’ τον Γιώργο Θεοφάνου…
Το νέφος του σουρεαλισμού
Αλλά, καθώς το νέφος του σουρεαλισμού απλώνεται απ’ τις εθνικές οδούς ώς την είσοδο του υπουργείου, μάλλον θα ήταν καλύτερο να πάρουμε τα πράγματα απ’ την αρχή. Εχει περάσει πολύς καιρός, βλέπετε, απ’ το 2008 που το «Δεν Πληρώνω» ξεκίνησε ως ενεργό κίνημα πολιτών –ένα απ’ τα πρώτα της κρίσης– κάνοντας σημαία του τα διόδια για την πιο επικίνδυνη απ’ τις εθνικές οδούς, την Κορίνθου – Πατρών.
Καθώς η κρίση βάθαινε, και όσο τα διόδια ανέβαιναν, αυξάνονταν και οι υποστηρικτές του κινήματος, και ήταν τότε που είδαμε τις εμβληματικές μορφές του «Δεν Πληρώνω» να σηκώνουν επαναστατικά τις μπάρες της ασφάλτου. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τον Σάββα Κωφίδη με το… μπουκλέ μαλλί του να περνάει σαν άνεμος απ’ τα κουβούκλια των διοδίων;
Κάπως έτσι, το κύμα της άρνησης πληρωμής σύντομα επεκτάθηκε, και πρώτα χτύπησε σαν τσουνάμι τις κλειστές παραλίες: τα μέλη του, με το που καλοκαίριαζε, απαιτούσαν να τσαλαβουτούν στη θάλασσα χωρίς να περάσουν πρώτα απ’ τον ταμία.
Επόμενο χτύπημα, στα μέσα μαζικής μεταφοράς: θα θυμάστε τους κυρίους του «Δεν Πληρώνω» να ανεμίζουν τα λάβαρά τους στα εκδοτήρια εισιτηρίων του μετρό, προπαγανδίζοντας την ανυπακοή στον εισπράκτορα. Ατυχώς γι’ αυτούς, τον Φεβρουάριο του 2011 ο νόμος άλλαξε: για να τους αποθαρρύνει, η κυβέρνηση εγκαινίασε πρόστιμα-φωτιά για τους κακοπληρωτές των διοδίων, αλλά και γνωριμία με της φυλακής τα κάγκελα για τους λαθρεπιβάτες των μέσων μεταφοράς.
Οπως ήταν φυσικό, κάπου εκεί ξεκίνησε ο μαρασμός. Δεν ήταν μόνο που οι επαναστάτες των διοδίων τρομοκρατήθηκαν και άρχισαν να ψάχνουν ξανά για ψιλά με το που έβλεπαν τα κουβούκλια της εθνικής οδού από μακριά. Ηταν περισσότερο το γεγονός ότι το ίδιο το κίνημα άλλαξε χαρακτήρα: τα μέλη του αποφάσισαν να φτιάξουν κόμμα και να κατέβουν στις εκλογές του 2012. Μόνο που αυτό εξόργισε τους ρομαντικούς τους υποστηρικτές πιο πολύ κι απ’ την αύξηση των διοδίων. Το «Δεν Πληρώνω» μεταλλάχθηκε σε «Δεν σας Ψηφίζω», και το κίνημα στις κάλπες πάτωσε: με 0,9% τον Μάιο του 2012 και μία ακόμη ατυχή κάθοδο στον εκλογικό στίβο τον Ιούνιο, τα όνειρα για διακυβέρνηση τύπου «Δεν Πληρώνω» παραδόθηκαν στον εφιάλτη της κρίσης. Η κατηφόρα είχε ήδη ξεκινήσει, οι μαζώξεις στα διόδια αποτελούσαν ηρωικό παρελθόν, και οι εναπομείναντες-σες «Δεν Πληρώνω» έπρεπε να βρουν νέα αιτία ύπαρξης.
Απ’ το 2013 και μετά, λοιπόν, εστίασαν στις επανασυνδέσεις ρεύματος και νερού, και στην αποτροπή πλειστηριασμών με συνάξεις έξω απ’ τα Ειρηνοδικεία κάθε Τετάρτη απόγευμα.
Οι φρούδες… ελπίδες
Και γέμισαν ελπίδες, βλέποντας τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία τον Ιανουάριο του 2015. Πλην, όταν η Νάντια Βαλαβάνη είπε ως υπουργός πως «είναι πατριωτικό καθήκον» να πληρώνουμε τους φόρους, οι κύριοι του «Δεν Πληρώνω» είδαν και πάλι την μπάρα να κλείνει τον δρόμο τους. Ομως, παρότι φλέρταραν στις εκλογές του Σεπτεμβρίου με τη ΛΑΕ του Π. Λαφαζάνη, δεν ξανακατέβηκαν στις εκλογές, αλλά περιορίστηκαν σε μανιφέστα μέσω Ιντερνετ, κάνοντας επανάσταση στα social media. Εκεί παρουσιάζεται ακόμη και τώρα η δράση τους, αφού όπως λένε, η σημαία του «Δεν Πληρώνω» δεν πρόκειται σύντομα να πέσει απ’ τον ιστό της. Αλλο που κάθε τόσο πέφτουν οι σημαιοφόροι της.
Ούτε μία ανάρτηση… συμπαράστασης
Σήμερα, είναι πολύ δύσκολες οι ώρες που περνούν οι «σημαιοφόροι» του πάλαι ποτέ λαϊκού κινήματος «Δεν Πληρώνω». Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ποσώς μνημονεύονται ακόμη και στις χρυσές σελίδες του κινήματος. Στο facebook του «Δεν Πληρώνω – Ενιαίο Μέτωπο», ας πούμε, ο άτυχος αρχαιολόγος Γιώργος Θεοφάνου δεν θα βρει ούτε ένα λόγο παρηγοριάς. Ανάμεσα στις πύρινες ανακοινώσεις για τον «ξεσηκωμό στο Ειρηνοδικείο Ιλίου», για το «κοράκι που διώξαμε κλωτσηδόν απ’ τον πλειστηριασμό», για τη «νίκη απέναντι στους μεγαλοεργολάβους» και το «μέτωπο στο πλευρό των ανθοπαραγωγών», δεν βρέθηκε χώρος ούτε για μία μόνο ανάρτηση με τ’ όνομα του 53χρονου αρχαιολόγου, ή έστω για μια αναφορά στις 22.000 ευρώ, τα οποία του ζητούν τώρα να πληρώσει. Το κίνημα, προφανώς, δεν έχει χρόνο για τους «πεσόντες» στην ηρωική μάχη των διοδίων. Σαν τον Δον Κιχώτη κι αυτό, βλέπει μόνο τα κουβούκλια με τους ανεμόμυλους στο βάθος του δρόμου. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι οι 22.000 ευρώ πρέπει να μαζευτούν. Και είναι απολύτως υπαρκτό, εν αντιθέσει με τους «ανεμόμυλους». Η ιστορία που περιγράφει παραπάνω ο Γιώργος Θεοφάνου είναι η «αληθινή ζωή» και όχι μια «προεκλογική υπόσχεση». Σαν αυτές που έδινε ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κ. Αλέξης Τσίπρας, όταν πήγαινε –και αυτός– στα κουβούκλια, προς άγραν ψήφων. Εκείνος, τελικώς, τις συγκέντρωσε και έγινε πρωθυπουργός, όπως ήταν η στόχευσή του. Ο Γιώργος Θεοφάνου, ο οποίος τον πίστεψε, θα βρει άραγε τις 22.000 ευρώ; Δυστυχώς, γι’ αυτόν, το ερώτημα μόνο ρητορικό δεν είναι τις μέρες που διανύουμε…