Στην πρώτη, ύστερα από 15 χρόνια, συμφωνία μεταξύ χωρών εντός και εκτός ΟΠΕΚ προχώρησαν χθες οι δύο σημαντικότερες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες στον κόσμο, η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία, αποφασίζοντας να «παγώσουν» την παραγωγή «μαύρου χρυσού», ύστερα από ενάμιση χρόνο συνεχούς πτώσης των τιμών του. Βασική προϋπόθεση όμως είναι η συμμετοχή και των άλλων πετρελαιοπαραγωγικών χωρών, ενώ μέχρι στιγμής έχουν εξασφαλίσει τη συναίνεση μόνον της Βενεζουέλας και του Κατάρ, γεγονός που φαίνεται να απογοήτευσε την αγορά. Η τιμή του Brent εκτινάχθηκε άμεσα στα 35,5 δολάρια το βαρέλι όσο βρισκόταν σε εξέλιξη η συνάντηση των πετρελαιοπαραγωγών στην Ντόχα, για να υποχωρήσει, όμως, σύντομα στα 32,79 δολάρια το βαρέλι, όταν έγινε γνωστό ότι δεν θα συμμετάσχει το Ιράν, πέμπτη σε παραγωγή χώρα-μέλος του ΟΠΕΚ.
«Αν το Ιράν και το Ιράκ δεν συμμετάσχουν, η συμφωνία δεν έχει ιδιαίτερη αξία, ενώ είναι αμφίβολο και κατά πόσον θα τηρηθεί», σχολίασε σχετικά ο Γιουτζίν Βάινμπεργκ, αναλυτής της αγοράς εμπορευμάτων στην Commerzbank της Φρανκφούρτης. Οι επαφές με το Ιράν, πάντως, όπως και με το Ιράκ, αναμένεται να συνεχισθούν σήμερα στην Τεχεράνη, σύμφωνα με δήλωση του Εουλόχιο ντελ Πίνο, υπουργού Πετρελαίου της Βενεζουέλας, της χώρας που έχει πληγεί στον μέγιστο βαθμό από την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου. Φαίνεται, πάντως, απίθανο να πεισθεί η Τεχεράνη, καθώς έχει επανειλημμένως εκφράσει την πρόθεσή της να αυξήσει την παραγωγή ιρανικού πετρελαίου. Ο Ιρανός υπουργός Πετρελαίου Μπιζάν Ζανγκανέχ επανέλαβε χθες την άρνηση της χώρας του να «παγώσει» την παραγωγή της, τονίζοντας ότι δεν σκοπεύει να εκχωρήσει το μερίδιό της στην παγκόσμια αγορά. Οπως άλλωστε σχολίασε στο Reuters πηγή προσκείμενη στο κέντρο λήψης αποφάσεων του Ιράν, «η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική για όσες χώρες παράγουν σε υψηλά επίπεδα τα τελευταία χρόνια».
Από την πλευρά του, ο υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας Αλί αλ Ναϊμί χαρακτήρισε επαρκές μέτρο το πάγωμα της παραγωγής και εξέφρασε την ελπίδα πως θα προσχωρήσουν στη συμφωνία και άλλες χώρες. Η Σαουδική Αραβία, ηγέτιδα δύναμη του ΟΠΕΚ, καθ’ υπαγόρευση της οποίας το διεθνές καρτέλ πετρελαίου αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητη την παραγωγή τον Νοέμβριο του 2014, οδηγώντας τις τιμές σε ελεύθερη πτώση, έχει αυξήσει την παραγωγή τούς τελευταίους μήνες, επικαλούμενη την ανάγκη να διασφαλίσει το μερίδιο αγοράς της. Την ίδια στιγμή η παραγωγή του Ιράν κυμαίνεται περίπου σε 1 εκατ. βαρέλια – κάτω από τις δυνατότητες της χώρας και κάτω από τα προ των κυρώσεων επίπεδα. Το Reuters επικαλείται πηγές που δεν κατονομάζει, αλλά τονίζει ότι δεν είναι ιρανικές και όμως υπεραμύνονται του δικαιώματος της Τεχεράνης σε μια εξαίρεση, επισημαίνοντας ότι «επιστρέφει στην αγορά και πρέπει να της δοθεί ειδική ευκαιρία».
Σε ό,τι αφορά το Ιράκ, του οποίου ο πετρελαϊκός κλάδος έχει πληγεί από τον μακροχρόνιο εμφύλιο και την έλλειψη επενδύσεων, αυξάνει διαρκώς την παραγωγή του, που τον Ιανουάριο έφτασε στα 4,35 εκατ. βαρέλια την ημέρα, και, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας, θα την αυξήσει περαιτέρω. Σύμφωνα, πάντως, με το Bloomberg, δεν έχει εξίσου αδιάλλακτη στάση με την Τεχεράνη, καθώς αξιωματούχοι του εξέφρασαν την προθυμία της χώρας να «παγώσει» ή ακόμη και να μειώσει την παραγωγή αν προσχωρήσουν και άλλες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες στη χθεσινή συμφωνία.
Υπάρχει, πάντως, προηγούμενο εξαίρεσης ορισμένων χωρών από συμφωνίες μείωσης της παραγωγής. Την τελευταία φορά που υπήρξε συνεννόηση μεταξύ χωρών εντός και εκτός ΟΠΕΚ για να αντιμετωπισθεί η πτώση των τιμών του πετρελαίου, το Ριάντ συμφώνησε να επιτραπεί στην Τεχεράνη να ορίσει την παραγωγή της σε υψηλότερα επίπεδα από πριν.