O Κώστας Βουτσάς κάθεται στο γραφείο του και η Αλίκη Κατσαβού στη διπλανή πολυθρόνα, στο σπίτι τους στο Κολωνάκι. Τους παρατηρώ με στόχο να εντοπίσω διαφορές από τις ρετουσαρισμένες φωτογραφίες του πολύ πρόσφατου γάμου τους. Δεν υπάρχουν. Η Αλίκη Κατσαβού είναι μια όμορφη νέα γυναίκα. Και αδύνατη, παρά την εγκυμοσύνη της. Ο Κώστας Βουτσάς είναι ο Κώστας Βουτσάς. Οχι ο τεντιμπόης των ελληνικών ταινιών του ’60, αλλά ο μπαμπάς της Μιμής Ντενίση στο έργο «Σμύρνη μου αγαπημένη», στο οποίο συμπρωταγωνιστεί και φέτος.
Μοιάζουν και οι δύο πολύ ευτυχισμένοι. Και, όπως όλα τα νιόπαντρα ζευγάρια, χαίρονται να περιγράφουν τη γαμήλια τελετή – με κάθε λεπτομέρεια. «Ο Καμίνης μάς διάβασε ένα ιρλανδέζικο ποίημα για την αγάπη», λέει η Αλίκη. «Μας περιποιήθηκε πολύ», λέει ο Κώστας. «Είχε και φρουρούς, οι οποίοι με ευγένεια κράτησαν τον κόσμο απέξω».
Πράγματι, περισσότεροι από χίλιοι άνθρωποι συγκεντρώθηκαν πριν από δύο εβδομάδες έξω από το δημαρχείο Αθηνών για να επευφημήσουν τον Βουτσά γαμπρό. Του φώναζαν «άξιος» και «μπράβο», αλλά και «Μπόινγκ!» και άλλες ατάκες από τον κινηματογράφο. «Εχω και κότερο, Βουτσά, πάμε μια βόλτα;» πέταξε κάποιος. Και, όταν ο δήμαρχος Αθηναίων τον ρώτησε «Θέλεις την Αλίκη για γυναίκα σου;», η Ερικα Μπρόγιερ, η πρώτη γυναίκα του Βουτσά, έκλαιγε από συγκίνηση. «Πολύ, πολύ, πολύ τη θέλω», απάντησε εκείνος και έγινε χαμός από τα γέλια.
Το ερώτημα, κύριε Βουτσά, είναι εκείνη γιατί να σας θέλει, τολμώ να τον ρωτήσω, θέλοντας να αρχίσω να προσεγγίζω το ευαίσθητο ζήτημα του παιδιού σε προχωρημένη ηλικία. «Δεν νομίζω ότι η Αλίκη θα βρει ποτέ άλλον άντρα σαν εμένα», μου απαντά ορθά-κοφτά. «Είναι η θεά μου. Και σε μια θεά στέκεσαι προσοχή και γονατίζεις. Της είπα λοιπόν: “Αλίκη, περιουσία δεν έχω, σου χαρίζω τον εαυτό μου. Και, επειδή δεν έκανες παιδί, σου χαρίζω και το σπέρμα μου».
Ολα αυτά λέγονται με έναν απολύτως ανάλαφρο τόνο. Ο Κώστας και η Αλίκη γελάνε και αστειεύονται μεταξύ τους. Γελάω και εγώ. Στα 84 του χρόνια, ο Κώστας Βουτσάς παραμένει γοητευτικός συνομιλητής. «Ξανα-επιτίθεμαι» με δεύτερη ερώτηση: Πώς είναι λοιπόν ο έρωτας σε ώριμη ηλικία, κ. Βουτσά; «Με κάνει να νιώθω ασφάλεια. Με την Αλίκη νιώθω ήρεμος. Και είμαι πολύ ευτυχισμένος που έχω μια σύντροφο σε μια ηλικία που οι περισσότεροι άνθρωποι μένουν μόνοι. Εμείς σηκωνόμαστε μαζί το πρωί, φιλιόμαστε, γελάμε, κάνουμε και λίγο σεξ… Οχι πολύ σεξ…»
Ο δικός μου παππούς ήταν επίσης ηθοποιός, ο Τίτος Βανδής. Είχε παντρευτεί έξι γυναίκες και, είμαι σίγουρη, μόνο ο θάνατος στα 86 του χρόνια τον απέτρεψε από μία έβδομη φορά. Είχε όμως μόνο μία επίσημη κόρη, τη μητέρα μου, και μία ανεπίσημη, την οποία η υπόλοιπη οικογένεια ποτέ δεν γνώρισε.
Αντίθετα, ο Κώστας Βουτσάς είναι οικογενειάρχης άνθρωπος. Για την ακρίβεια… κατά συρροήν οικογενειάρχης. Πατέρας της Σάντρας, από το γάμο του με την Μπρόγιερ, της Θεοδώρας και της Νικολέτας από το γάμο του με τη Θεανώ Παπασπύρου, δηλώνει και πατέρας του Ανθιμου Ανανιάδη, γιου της τρίτης του γυναίκας Εύης Καραγιάννη. «Ημουν και είμαι πολύ αφοσιωμένος στα παιδιά μου», λέει. «Οταν γεννήθηκε η Σάντρα, εγώ ξυπνούσα τα μεσάνυχτα για να της αλλάξω πάνα. Και αυτό θέλω να κάνω και τώρα με τον γιο μου».
Η κόρη του Σάντρα επιβεβαιώνει ότι ήταν καλός πατέρας. Με τη Σάντρα είμαστε συμμαθήτριες από το νηπιαγωγείο και της τηλεφώνησα για να τη ρωτήσω πώς αισθάνεται που θα αποκτήσει -ξανά- αδερφάκι. «Είμαι πολύ ευτυχισμένη», μου είπε. «Τι σημασία έχει πόσων χρονών είναι ο πατέρας μου; Αυτό το παιδί θα μεγαλώσει με πολλή αγάπη από τη μεριά του και από όλους μας. Ο καθένας έχει δικαίωμα να κάνει ό,τι θέλει στη ζωή του».
Το κρίσιμο, βέβαια, ερώτημα είναι ακριβώς αυτό, αν ο καθένας έχει δικαίωμα να κάνει ό,τι θέλει στη ζωή ενός άλλου. Εν προκειμένω, στη ζωή ενός αγέννητου παιδιού, το οποίο θα μεγαλώσει με πατέρα σε αυτή την ηλικία. Η απάντηση του Κώστα Βουτσά: «Αυτό το παιδί θα μου δώσει άλλα 20 χρόνια ζωής!». Δεν σκέφτεστε το θάνατο; «Καθόλου. Θα πεθάνω ήρεμος όταν έρθει η ώρα. Ουδείς γλιτώνει». Δεν νιώθετε ευθύνη που θα φέρετε στον κόσμο ένα παιδί το οποίο μπορεί να μην προλάβετε να μεγαλώσετε; «Φυσικά και νιώθω ευθύνη! Κατ’ αρχάς πρέπει να του αφήσω περιουσία. Εχω ήδη αποφασίσει και το σχολείο που θα πάει: στο Κολλέγιο Αθηνών. Γι’ αυτό τώρα παίζω παιδικό θέατρο το πρωί και θέατρο το βράδυ. Και ετοιμάζω και ένα σίριαλ για την τηλεόραση στο οποίο θα είμαστε ζευγάρι με τη Μάρθα Καραγιάννη (σ.σ. κουμπάρα του ζεύγους Βουτσά – Κατσαβού) – αλλά δεν θέλουμε να παντρευτούμε για να μη χάσουμε τη διάθεσή μας για σεξ».
Μας δουλεύετε όλους, κύριε Βουτσά; Γελάει. «Ετοιμάζω και περιοδεία για το καλοκαίρι και…» Χάπια παίρνετε; «Οχι, καλέ, τίποτα δεν παίρνω. Διότι είμαι… υγιέστατος. Εχω κάνει αλλαγή βαλβίδας, έχω άσθμα, ουρικό οξύ, προστάτη… Γι’ αυτό κοιμάμαι πάντα το μεσημέρι». Οπως ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Μητσοτάκης που έχει πατήσει τα 97; «Ναι, και -γράφ’ το αυτό- δεν έχω φάει ποτέ μου ούτε αλάτι ούτε ζάχαρη».
Μήπως… σαν τον Μητσοτάκη, πήγατε για τον γιο μετά από τρία κορίτσια; «Σε καμία περίπτωση. Πάντα έλεγα ότι ο Θεός με αγαπάει και γι’ αυτό μου δίνει κόρες». Και, σας ξαναρωτάω, δεν νιώθετε λίγο πιο ευάλωτος λόγω ηλικίας; «Οχι. Ευάλωτος είσαι όταν κάθεσαι σπίτι και ακούς την πίεσή σου. Ακούς την αφραγκία σου. Οταν βγαίνεις έξω, τα ξεχνάς όλα. Η ζωή είναι αγώνας και δράση. Ο Αντονι Κουίν δεν έκανε παιδί στα 81 του; Ε, εγώ τον πέρασα».
Ο Κώστας Βουτσάς και ο (με το καλό) μέλλων γιος του θα καλύψουν μαζί δύο ολόκληρους αιώνες και με λίγη τύχη και λίγο από τον επόμενο. Ξεκινώντας από το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, που ο Κώστας Βουτσάς περιγράφει ως εξής: «Ηταν μια εποχή τραγική. Τρα-γι-κή. Σκεφτείτε ότι τρώγαμε στραγάλια και νερό για να πρηστεί η κοιλιά μας. Πουλούσα τσιγάρα στους δρόμους, έκανα τον κράχτη για τη ρουλέτα στο Καραβάν Σαράι, ήμουν “λαμόγιο” στους παπατζήδες. Ο,τι έβγαζα, όμως, το έδινα στη μάνα μου. Ο πατέρας μου ήταν κομμουνιστής και, επειδή δεν υπέγραφε δήλωση μετάνοιας, τον έδειραν μπροστά μου δύο χωροφύλακες. Θυμάμαι ακόμα το αίμα του να αναβλύζει. Και μετά τον έκλεισαν σε ένα στάβλο στα βουνά και περπατούσαμε ώρες για να τον δούμε και να τον περιποιηθούμε».
Σας προβληματίζει που ο γιος σας θα γεννηθεί σε αυτόν τον δύσκολο κόσμο; «Πάρα πολύ. Γι’ αυτό θα κοιτάξω να μορφωθεί και να φύγει από την Ελλάδα, όπως και τα άλλα μου παιδιά. Νέος άνθρωπος δεν ζει εδώ πέρα με αυτούς που μας κυβερνάνε».
Τα τελευταία χρόνια, ο Κώστας Βουτσάς δηλώνει ότι ψηφίζει ΚΚΕ – όχι από ιδεολογία, αλλά ως αντίδραση σε αυτά που συμβαίνουν στη χώρα μας. Πριν από δύο χρόνια, ο Χρυσαυγίτης βουλευτής Ηλίας Παναγιώταρος έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφία του ηθοποιού να τσουγκρίζει αυγό με τον Γιώργο Παπαδόπουλο. Η απάντηση του Βουτσά: «Δεν γινόταν να κάνεις διαφορετικά. Εάν σε καλούσαν σε μια γιορτή μία, δύο, τρεις φορές και δεν πήγαινες, σου έστελναν πρόσκληση να πας στη Μακρόνησο. Ετσι δεν την πάτησε ο Σταύρος Παράβας και τον έστειλαν εξορία; Για να καταλάβετε, οι περισσότεροι από εμάς φοβόμαστε τόσο πολύ, που κόβαμε από τα θεατρικά κείμενα πιο πολλά από ό,τι ήθελε η χούντα. Πηγαίναμε μετά στην επιτροπή λογοκρισίας στην οδό Κριεζώτου και μας έλεγαν “δεν πειράζει, αφήστε τα”».
Ολα αυτά έχουν σημασία σήμερα, διότι ο Κώστας Βουτσάς, εκτός από γνήσιο λαϊκό ίνδαλμα, διήνυσε μια προσωπική διαδρομή που ταυτίστηκε με την πορεία της Ελλάδας του 20ού αιώνα. Στις ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες του ’60, ο Βουτσάς εκσυγχρόνιζε ήθη. Μέσα από τους δικούς του έρωτες πέρασε και η πάμφτωχη Ελλάδα από το χαμόσπιτο στο διαμέρισμα και από τα προξενιά στην εποχή των πάρτι «to know us better». Τότε που ο Δαλιανίδης και ο Σακελλάριος έγραφαν ρόλους-«κοστούμι» πάνω στους ηθοποιούς φίρμες και ο Φίνος επέμενε να γυρίζεται η κάθε σκηνή όσες φορές χρειαζόταν -πριν από την ευκολία της ψηφιακής τεχνολογίας- μέχρι να είναι ο ίδιος ικανοποιημένος. Εκείνη την εποχή το μεροκάματο ήταν 400 δραχμές και ο Βουτσάς έπαιρνε 6.000 δραχμές. Χρήματα που εξακολούθησε να βγάζει τη δεκαετία του ’70 και του ’80, γυρίζοντας αμφιβόλου ποιότητος κασέτες για τα βιντεοκλάμπ -«Βέβαια έχω μετανιώσει γι’ αυτές», λέει σήμερα, «αλλά ήταν η ανάγκη του ψώνιου μου να υπάρχω ως ηθοποιός»- και αγοράζοντας σπίτια στο Παλαιό Ψυχικό και στη Μύκονο. (Σπίτια που, κατά δήλωσή του, δεν του ανήκουν πια, καθώς τα άφηνε κάθε φορά σε μία από τις πολλαπλές οικογένειές του.)
Είναι ο Κώστας Βουτσάς καλός ηθοποιός; Η κόρη του Σάντρα θυμάται τους θεατές να τον χειροκροτούν όρθιοι το 1985 στο Ηρώδειο στο ρόλο του Μνησίλοχου στις «Θεσμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη. Ηταν η πρώτη φορά που έπαιζε στο αρχαίο θέατρο, η πιο πρόσφατη ήταν με το «Kiss me Kate» του Κόουλ Πόρτερ πέρυσι το καλοκαίρι. Ο ίδιος νιώθει ασφαλής με το ταλέντο του ως ηθοποιός; «Οχι. Ποτέ δεν νιώθω ασφαλής. Ούτε τώρα».
Το θέατρο αγαπάτε πιο πολύ ή τις γυναίκες, κύριε Βουτσά; «Το θέατρο! Το θέατρο είναι η ζωή μου! Αλλά… οι γυναίκες είναι η αποστολή μου».
Στον γιο σας τι θα πείτε για τον έρωτα; «Κατ’ αρχάς ελπίζω να μην κάνει έρωτα από… το κινητό, όπως βλέπω τους σημερινούς νέους. Δεν νομίζω ότι θα χρειαστεί να του πω τίποτα. Θα δει πώς σέβομαι και αγαπάω τη μητέρα του».
Ο Κώστας Βουτσάς και η Αλίκη Κατσαβού γνωρίστηκαν το 2013 στην παράσταση «Ενα παιδί μετράει τα άστρα» του Μενέλαου Λουντέμη στο Μέγαρο Μουσικής. Η Αλίκη έκανε τη γυναίκα του Κώστα. Ηταν τόσο έντονα μακιγιαρισμένη για να ανταποκριθεί στο ρόλο της 70χρονης γριάς, που το κοινό δεν την αναγνώριζε όταν έβγαινε στο τέλος, χωρίς μεϊκάπ, για την υπόκλιση. Η ίδια δηλώνει ότι ο Κώστας Βουτσάς ήταν ο αγαπημένος της ηθοποιός όταν ήταν μικρή -«όντως τον λάτρευα, δεν το λέω τώρα που τον παντρεύτηκα»- και αγαπημένη της ταινία «Ο γόης». Οι γονείς σας τι είπαν γι’ αυτή σας την επιλογή; τη ρώτησα. «Ο πατέρας μου δεν ζει. Η μητέρα μου χαίρεται που με βλέπει να χαμογελάω».
Είχα προετοιμαστεί για μια συνέντευξη με τον Κώστα Βουτσά γύρω από τα υπαρξιακά θέματα της ζωής και του θανάτου και βρέθηκα περισσότερο να κάνω μια συζήτηση για τον έρωτα και το σεξ. Στην τελευταία μου ερώτηση γελάσαμε και οι τρεις – αλλά όχι πολύ: Θα κάνετε και δεύτερο παιδί; «Δεν ξεκινάμε έτσι», απάντησε η Αλίκη.
«Μπορούμε», είπε ο Βουτσάς. «Εχουμε ακόμα λίγο σπέρμα στο ψυγείο».