Στο κρίσιμο υπουργικό συμβούλιο της 10ης Σεπτεμβρίου 1999, τρεις ημέρες μετά τα 5,9 Ρίχτερ που συγκλόνισαν την πρωτεύουσα, μια ενδιαφέρουσα ιδέα έπεσε στο τραπέζι από μια αναπάντεχη πλευρά: τον τότε υπουργό Αιγαίου. Ωστόσο, ο Σταύρος Μπένος είχε την αμέριστη προσοχή των παρισταμένων. Ως δήμαρχος Καλαμάτας την περίοδο του καταστροφικού σεισμού στην πόλη του, ήταν ο μόνος με εμπειρία στον τομέα της ανοικοδόμησης δομών και ηθικού.
«Γιατί δεν επεκτείνουμε το μέτρο της επιδότησης ενοικίου που είχαμε εφαρμόσει τότε με ένα επιπλέον επίδομα συγκατοίκησης; Να δώσουμε ένα κίνητρο σε όποιον δέχεται να φιλοξενήσει στο σπίτι του έναν σεισμόπληκτο;». Η ιδέα έγινε δεκτή με ενθουσιασμό –λένε οι γνωρίζοντες– από τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη, ο οποίος μάλιστα επέμενε το εν λόγω επίδομα να φτάνει τις 80.000 δραχμές, όσο και το επίδομα ενοικίου, και όχι τις 40.000 δραχμές που του πρότεινε το οικονομικό επιτελείο. Ας μην τα πολυλογούμε, απεδείχθη το πιο αποτελεσματικό μέτρο της περιόδου. Οι σεισμόπληκτοι έφταναν τις 100.000. Ογδόντα χιλιάδες οικογένειες άνοιξαν τα σπίτια τους να τους υποδεχθούν μέχρι να ορθοποδήσουν.
Θυμηθήκαμε τα παραπάνω βλέποντας τα τελευταία ρεπορτάζ από την Ειδομένη. Τι θυμίζει ο αυτοσχέδιος καταυλισμός που έχει στηθεί στα λασπόνερα, αν όχι τις σκηνές των σεισμοπλήκτων; Τι θυμίζουν τα hotspot που ετοιμάζονται στην επικράτεια αν όχι τα χωριά των κοντέινερ που αναπτύχθηκαν στην Καλαμάτα το ’86 και στην Αθήνα το ’99; Ποιο είναι το ζητούμενο και στη σημερινή συνθήκη αν όχι η εξεύρεση ασφαλούς καταλύματος για κάποιες χιλιάδες ανθρώπων μέχρι να βρεθεί οριστική λύση;
Μόνο οι ειδικοί γνωρίζουν εάν θα μπορούσε πράγματι να εφαρμοστεί το ίδιο μέτρο και σήμερα για την αποσυμφόρηση της κατάστασης και την πραγματική ανακούφιση των προσφύγων έως ότου –Κύριος οίδε πότε θα είναι αυτό– απορροφηθούν από τις χώρες του τελικού προορισμού τους. Το σίγουρο είναι ότι το δημοσιονομικό κόστος θα ήταν χαμηλότερο από τη δημιουργία νέων υποδομών εκ του μηδενός. Οπως και ότι η διάθεση υπάρχει. Ηδη σε όλη τη χώρα, Ελληνες ανοίγουν τα σπίτια τους για να φιλοξενήσουν οικογένειες σε ανάγκη, ενώ ανταπόκριση έχουν βρει και τα σχετικά προγράμματα των οργανώσεων Refugees Welcome και Praksis. Εικάζουμε ότι ένα έστω χαμηλό βοήθημα θα έδινε σε πολλούς μια ακόμα αφορμή.
Δεν υπάρχει «πεπατημένη» στην κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Δεν έχει προηγούμενο η ανθρωπιστική κρίση που διαχειριζόμαστε στα σύνορά μας. Αν δεν είναι αυτή η ώρα για τολμηρές αποφάσεις, λίγη out of the box σκέψη, «ήρεμες» λύσεις, την ενεργοποίηση στο τέλος τέλος του περίφημου αξιακού υπόβαθρου της αριστεράς, ειλικρινά δεν ξέρουμε πότε είναι. Κι αν το παραπάνω μέτρο δεν μας κάνει, ας βρούμε κάποιο άλλο. Ας βρούμε οτιδήποτε. Οτιδήποτε άλλο από αυτή τη φρίκη.