Στροφή στις δαπάνες, με στόχο να βρεθούν έξοδα που μπορούν να περικοπούν και να μειωθεί αντιστοίχως η ανάγκη για επιβολή ακόμα περισσότερων φόρων κάνει το οικονομικό επιτελείο τις τελευταίες ημέρες. Αν και στο σκέλος των δαπανών τα περιθώρια είναι περιορισμένα, στο οικονομικό επιτελείο ελέγχουν αυτή τη στιγμή κωδικό προς κωδικό τον προϋπολογισμό, σε μία προσπάθεια να βρεθεί ένα ποσό της τάξης των 300 εκατ. ευρώ, που θα μειώσει ισόποσα τα επιπλέον φορολογικά μέτρα, τα οποία θα υιοθετηθούν στο πλαίσιο της κάλυψης του δημοσιονομικού κενού ύψους 1,8 δισ. ευρώ (1% του ΑΕΠ) για τη διετία 2017-2018.
Χθες, κυβερνητικό στέλεχος παραδέχθηκε μετά τη συνεδρίαση του ΚΥΣΟΙΠ, ότι υπάρχει δυσκολία στον προσδιορισμό των φορολογικών μέτρων που θα καλύψουν την “τρύπα” 1,8 δισ. ευρώ έως το 2018. Παράλληλα, ξεκαθάρισε ότι οι δανειστές συνολικά ζητούν 3% του ΑΕΠ μέτρα (5,4 δισ. ευρώ) έως το 2018 και όχι 4,5% του ΑΕΠ που ζητούσε αρχικά το ΔΝΤ, ενώ ανέφερε ότι η διαπραγμάτευση θα πρέπει να έχει κλείσει έως τις 15 Απριλίου. Επίσης, εκτίμησε ότι αν κλείσει το θέμα των δημοσιονομικών μέτρων και της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού, τότε θα ολοκληρωθεί και η διαπραγμάτευση.
Πυρετώδης προετοιμασία
Τις τελευταίες ημέρες δεν υπάρχει κάποιου είδους επικοινωνία μεταξύ των τεχνικών κλιμακίων Αθήνας και δανειστών, λόγω της αργίας του καθολικού Πάσχα. Γεγονός το οποίο εκμεταλλεύεται το οικονομικό επιτελείο για να διαμορφώσει την τελική του λίστα με τις παρεμβάσεις ύψους 1,8 δισ. ευρώ που θα πρέπει να συμφωνηθούν μόλις επιστρέψουν από τις διακοπές τους τα στελέχη των θεσμών και όταν θα επανέλθουν στην Αθήνα για να ξεκινήσουν και πάλι τις διαπραγματεύσεις στις 4 Απριλίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η τρόικα έχει προτείνει ένα πακέτο μέτρων τα οποία έχουν συνολικό δημοσιονομικό όφελος 1,8 δισ. ευρώ. Ωστόσο, περιλαμβάνει παρεμβάσεις όπως η αύξηση του ΦΠΑ σε ΔΕΗ και ΕΥΔΑΠ, οι οποίες δεν γίνονται αποδεκτές από την ελληνική πλευρά. Συνολικά, οι δύο πλευρές συμφωνούν σε μέτρα ύψους περίπου 1 δισ. ευρώ και η κυβέρνηση αναζητεί αυτές τις ημέρες τα μέτρα που θα καλύψει τη διαφορά των 800-900 εκατ. ευρώ, ώστε να πετύχει τον στόχο των 1,8 δισ. ευρώ.
Στο πλαίσιο αυτό, επιδιώκεται να βρεθούν κωδικοί του προϋπολογισμού που μπορούν να συρρικνωθούν και να αποδώσουν περί τα 300 εκατ. ευρώ. Αν δεν καταφέρει η κυβέρνηση να προσδιορίσει μέτρα περικοπής δαπανών, τότε θα χρειαστεί να στραφεί και πάλι στους φόρους, με αρμόδια στελέχη να αναφέρουν ότι κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα στην πραγματική οικονομία, από ό,τι θα λύσει στον προϋπολογισμό.
Συνολικά, η Αθήνα θα πρέπει να προσδιορίσει μέτρα ύψους 5,4 δισ. ευρώ (3% του ΑΕΠ) από τώρα έως το 2018. Το βάρος της επίτευξης αυτού του στόχου έχει ήδη πέσει στους φόρους και τις ασφαλιστικές εισφορές, που προς το παρόν δίνουν τουλάχιστον 3,3 δισ. ευρώ (περίπου τα δύο τρίτα) και ενδέχεται να αυξηθεί το εν λόγω ποσό. Ειδικότερα:
• 1,8 δισ. ευρώ από την άμεση φορολογία μέσω των αλλαγών στην κλίμακα φορολόγησης εισοδημάτων και στην κλίμακα της εισφοράς αλληλεγγύης.
• 500 εκατ. ευρώ από την πρόταση της κυβέρνησης για αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, στο πλαίσιο των αλλαγών στο ασφαλιστικό σύστημα.
• 1 δισ. ευρώ από τα φορολογικά μέτρα που συζητιούνται για να επιτευχθεί ο στόχος της κάλυψης του δημοσιονομικού κενού της διετίας 2017-2018, ύψους 1,8 δισ ευρώ. Αν η κυβέρνηση δεν πετύχει κάποιες εξοικονομήσεις δαπανών, τότε το ποσό των φόρων θα χρειαστεί να αυξηθεί περαιτέρω.
Πάντως, το έργο της αναζήτησης δαπανών που μπορούν να μειωθούν δεν είναι εύκολο. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και η τρόικα έχει «διαγράψει» από τα φετινά μέτρα τη μείωση των αμυντικών δαπανών κατά 350 εκατ. ευρώ και την έχει παραπέμψει στη διετία 2017-2018, καθώς αντιλαμβάνεται ότι ο υπουργός Αμυνας, Π. Καμμένος, δεν προτίθεται να προχωρήσει τώρα στην υλοποίηση της εν λόγω δέσμευσης. Οπως δεν το έπραξε και πέρυσι. Σύμφωνα με πληροφορίες, το πακέτο των μέτρων της διετίας 2017-2018 περιλαμβάνει 500 εκατ. ευρώ περιστολή αμυντικών δαπανών, οι οποίες μοιράζονται σε 100 εκατ. ευρώ το 2017 και άλλα 400 εκατ. ευρώ το 2018.
ΦΠΑ και πρόσφυγες
Το ενδεχόμενο να μην αυξηθεί ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας στα νησιά που έχουν μεγάλες προσφυγικές ροές εξέτασε χθες το κυβερνητικό συμβούλιο οικονομικής πολιτικής, με στόχο να διευκολυνθούν τόσο οι κάτοικοι των νησιών όσο και οι πρόσφυγες που παραμένουν σε αυτά. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση εξετάζει την εξαίρεση των νησιών Λέσβου, Χίου, Κω και Σάμου από το δεύτερο κύμα αυξήσεων των συντελεστών ΦΠΑ σε αγαθά και υπηρεσίες. Με βάση τη νομοθεσία, οι αυξήσεις των συντελεστών ΦΠΑ πρέπει να γίνει την 1η Ιουλίου 2016. Σε κάθε περίπτωση, η εξαίρεση των ανωτέρω νησιών από τους αυξημένους συντελεστές ΦΠΑ θα πρέπει να συζητηθεί με τους επικεφαλής των θεσμών με την άφιξή τους στην Αθήνα, η οποία προσδιορίζεται στις 2 Απριλίου. Σημειώνεται ότι τον περασμένο Οκτώβριο είχαν αναπροσαρμοσθεί οι συντελεστές ΦΠΑ σε Ρόδο, Σαντορίνη, Μύκονο, Νάξο, Πάρο και Σκιάθο.