Συνολικά 35.457 πολίτες που ζουν στην Ελλάδα κατέχουν διδακτορικό τίτλο, καταδεικνύοντας ότι η χώρα διαθέτει μεγάλο αριθμό εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού υψηλών προσόντων, που μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη. Ωστόσο, οι συνθήκες δεν είναι οι ιδανικές. Οι νεότεροι μαστίζονται από την ανεργία – το 21,2% των ανέργων με διδακτορικό ετοιμάζει… βαλίτσες για το εξωτερικό, ενώ το ίδιο κάνει σχεδόν το 17% με σκοπό την αναζήτηση καλύτερων συνθηκών εργασίας. Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από τη νέα μελέτη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης «Οι διδάκτορες στην Ελλάδα: Σταδιοδρομία και Κινητικότητα», η οποία πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της διεθνούς έρευνας του ΟΟΣΑ, στην οποία μετείχαν 22 χώρες. Ειδικότερα, σύμφωνα με τη μελέτη:
• Η Ελλάδα με 35.457 πολίτες με διδακτορικά που αποκτήθηκαν από το 1990 έως το 2013 και αναλογία 7,3 διδάκτορες ανά 1.000 άτομα οικονομικά ενεργού πληθυσμού, κατατάσσεται στην 9η θέση μεταξύ 22 χωρών. Ο μέσος όρος ηλικίας κτήσης του διδακτορικού είναι τα 38 έτη, υψηλότερος από τον μέσο όρο στις άλλες χώρες της έρευνας (από 31 έτη στην Ελβετία έως 41 έτη στη Μάλτα).
• Οι περισσότεροι (86,2%) απέκτησαν το διδακτορικό από ελληνικά ΑΕΙ. Από άλλες χώρες της Ε.Ε. προέρχεται το 11,2% (πρώτες οι Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία), και τις ΗΠΑ (2,4%). Τα δημοφιλέστερα επιστημονικά πεδία είναι οι Επιστήμες Υγείας (26,7%) και οι Φυσικές Eπιστήμες (21,9%).
• Το 23,6% των διδακτόρων χρηματοδότησαν οι ίδιοι (από αποταμιεύσεις και υποστήριξη από την οικογένεια) τις διδακτορικές τους σπουδές. Υποτροφία στην Ελλάδα είχε το 23,1%, το 21,5% χρηματοδότησε τις σπουδές του εργαζόμενο σε άσχετη δουλειά, ενώ το 17,4% εργάστηκε ως βοηθός διδακτικού ή ερευνητικού προσωπικού.
• Η πλειονότητα των διδακτόρων (94,8%) είναι εργαζόμενοι (μισθωτοί ή αυτοαπασχολούμενοι). Ωστόσο, συγκριτικά με τις άλλες χώρες της έρευνας, η Ελλάδα παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό (3,5%) ανέργων διδακτόρων, με το ποσοστό αυτό να αυξάνεται στο 12,2% για νέους κάτω των 35 ετών. Η ανεργία είναι μεγαλύτερη στις γυναίκες (4,3%) από ό,τι στους άνδρες (3,0%). Το 10,4% των εργαζόμενων σκοπεύει να μετακινηθεί εκτός Ελλάδας, το ίδιο σκοπεύει 21,2% των ανέργων/ αδρανών κατόχων διδακτορικού. Οι κυριότερες αιτίες κινητικότητας για το 2015 αφορούν ακαδημαϊκούς λόγους και την αναζήτηση εργασίας.
• Περίπου τέσσερις στους δέκα διδάκτορες (37,1%) έχουν αλλάξει εργασία τη δεκαετία 2004-2013. Με βάση το ποσοστό αυτό η Ελλάδα βρίσκεται στην τέταρτη θέση μετά τις Πολωνία, Ολλανδία και Ισραήλ. Για όσους άλλαξαν τομέα απασχόλησης, ο δημοφιλέστερος τομέας προορισμού είναι η τριτοβάθμια εκπαίδευση.
• Η Ελλάδα παρουσιάζει από τα μεγαλύτερα ποσοστά (18,9%) διεθνούς κινητικότητας (διαμονή σε άλλη χώρα για περισσότερους από 3 μήνες για λόγους συναφείς με την ερευνητική τους δραστηριότητα). Ετσι βρίσκεται στην 5η θέση, μετά τη Μάλτα, την Ουγγαρία, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Η Βρετανία, οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Γαλλία αποτελούν τις συνηθέστερες χώρες προορισμού των Ελλήνων διδακτόρων.
1.136 ελλείψεις καθηγητών στην εκπνοή της σχολικής χρονιάς
Με ελλείψεις εκπαιδευτικών θα κλείσει και η φετινή σχολική χρονιά στα Γυμνάσια και Λύκεια, με αποτέλεσμα την απώλεια χιλιάδων διδακτικών ωρών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του αιρετού στο Κεντρικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Δημήτρη Πεππέ, υπάρχουν λίγο πριν από τη λήξη των μαθημάτων 1.136 ελλείψεις καθηγητών. Παράλληλα, μεγάλη αναστάτωση έχει δημιουργηθεί από την πρόσφατη απόφαση του αρμόδιου τμήματος του ΣτΕ, που έκρινε ως αντισυνταγματική τη διαδικασία επιλογής διευθυντών σχολικών μονάδων, και παρέπεμψε το θέμα στην Ολομέλεια, ενώ την ίδια στιγμή οι προβλεπόμενες μεταθέσεις – αποσπάσεις είναι εκτός των προβλεπομένων χρονικών ορίων. Παρά τα προβλήματα, ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης φέρεται να προκρίνει τη δημιουργία τάξεων υποδοχής για τους πρόσφυγες μαθητές από τη σχολική χρονιά 2016-2017. Μέτρο που για να εφαρμοστεί θέλει καλή οργάνωση και τα απαραίτητα κονδύλια. Για την προσφυγική κρίση επίσης, η Σύνοδος Πρυτάνεων αποφάσισε τη δημιουργία προγραμμάτων τυπικής, άτυπης και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ενώ η αν. υπουργός Παιδείας, Σία Αναγνωστοπούλου, έστειλε επιστολή στους ομολόγους της στην Ε.Ε., τονίζοντας ότι το περιεχόμενο της παιδείας συμβάλλει στο χαρακτήρα που θα έχει η Ευρώπη στο μέλλον.