Φωτιές στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας άναψε η δημόσια τοποθέτηση του προέδρου της Βουλής Ισμαήλ Καχραμάν εναντίον του κοσμικού (μη θρησκευτικού) χαρακτήρα του κράτους.
Περισσότεροι από 100 διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων πολλοί φοιτητές και αρκετοί βουλευτές της αντιπολίτευσης, συγκεντρώθηκαν χθες έξω από το κτήριο του Κοινοβουλίου, στην Αγκυρα, για να αποδοκιμάσουν την τοποθέτηση του Καχραμάν, η οποία αμφισβητεί εκ θεμελίων τον χαρακτήρα της τουρκικής Δημοκρατίας που ίδρυσε, πάνω στα ερείπια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο Κεμάλ Ατατούρκ τη δεκαετία του 1920. Αστυνομικές δυνάμεις έκαναν χρήση δακρυγόνων για να διαλύσουν τους διαδηλωτές και συνέλαβαν δεκάδες εξ αυτών.
Η επίμαχη τοποθέτηση του Καχραμάν έγινε με αφορμή την ανοικτή συζήτηση για την αναθεώρηση του ισχύοντος Συντάγματος, το οποίο, στα βασικά σημεία του, θεσπίστηκε από το δικτατορικό καθεστώς του στρατηγού Κενάν Εβρέν τη δεκαετία του 1980. Η παρέμβαση Καχραμάν έχει βαρύνουσα σημασία, δεδομένου ότι, ως πρόεδρος της Βουλής, προΐσταται των διαβουλεύσεων για το σχέδιο του νέου καταστατικού χάρτη.
«Σε κάθε περίπτωση, το νέο Σύνταγμα δεν πρέπει να έχει αναφορά στον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους. Οφείλει να έχει αναφορά στη θρησκεία… να είναι θρησκευτικό Σύνταγμα», δήλωσε το βράδυ της Δευτέρας σε τουρκικά μέσα ενημέρωσης ο προερχόμενος από το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) πρόεδρος της Βουλής.
Στο σύνολό τους, τα κόμματα της αντιπολίτευσης καυτηρίασαν την τοποθέτηση του Καχραμάν. «Το κοσμικό κράτος αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την κοινωνική ειρήνη. Είναι εδώ για να εγγυηθεί σε όλους τη θρησκευτική ελευθερία, κ. Καχραμάν», έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό, στο Twitter, ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, το κόμμα του οποίου (CHP) ιδρύθηκε από τον ίδιο τον Κεμάλ Ατατούρκ. Από την πλευρά του, ο επικεφαλής του δεξιού εθνικιστικού κόμματος ΜΗΡ Ντεβλέτ Μπαχτσελί χαρακτήρισε επικίνδυνη κάθε προσπάθεια να ανοίξει συζήτηση για τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους και κάλεσε τον Ισμαήλ Καχραμάν να ανασκευάσει τις δηλώσεις του.
Η «βόμβα» Καχραμάν προκάλεσε ρωγμές και στο κυβερνών ΑΚΡ του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν και του πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου. Ο Μουσταφά Σεντόπ, ηγετικό στέλεχος του ΑΚΡ και επικεφαλής της κοινοβουλευτικής επιτροπής για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, δήλωσε ότι το υπό συζήτηση σχέδιο Συντάγματος διατηρεί τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους και ότι το κόμμα του ουδέποτε έχει θέσει υπό συζήτηση το ενδεχόμενο ανάκλησής του.
Βασική επιδίωξη του ΑΚΡ είναι να προωθήσει, μέσω του νέου Συντάγματος, ισχυρά προεδρικό σύστημα με αυξημένες εξουσίες στον Ταγίπ Ερντογάν. Για να το επιτύχει, θα χρειαστεί ευρύτερη υποστήριξη, καθώς το ΑΚΡ διαθέτει σήμερα 317 βουλευτές σε σύνολο 550, ενώ απαιτούνται τουλάχιστον 330 ώστε να τεθεί το σχέδιο του νέου Συντάγματος προς έγκριση από τον λαό με δημοψήφισμα. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η ανακίνηση ζητήματος αναφορικά με τον κοσμικό ή θρησκευτικό χαρακτήρα του κράτους θα δυσκολέψει τις προσπάθειες του ΑΚΡ για εξεύρεση συμμάχων. Πολύ περισσότερο αφού έχει προηγηθεί σωρεία αυταρχικών μέτρων, ώστε να σιγήσουν οι επικριτές του Ταγίπ Ερντογάν στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και στο εξωτερικό, με δικαστικές διώξεις και παρεμβάσεις εναντίον αντιπολιτευόμενων δημοσιογράφων και διανοουμένων.