Την προηγούμενη εβδομάδα 35 μετανάστες εργάτες γης, που τραυματίστηκαν το 2013 από τα σκάγια επιστατών όταν διεκδίκησαν δεδουλευμένα έξι μηνών σε φραουλοχώραφο της Μανωλάδας, ανανέωσαν την άδεια παραμονής τους για δύο χρόνια ως θύματα εγκληματικών πράξεων. Λίγες ημέρες αργότερα ψηφίστηκε στη Βουλή τροπολογία για την ασφάλιση με εργόσημο παρατύπως διαμενόντων αλλοδαπών που απασχολούνται σε αγροτικές καλλιέργειες. Αν και η νέα διάταξη στοχεύει να λύσει ζητήματα σαν και αυτό της Μανωλάδας, κάποιες διατυπώσεις της προκάλεσαν αντιδράσεις και φόβους για διαιώνιση της εκμετάλλευσης στα χωράφια.
«Παρουσιάζεται ως τομή, ωστόσο είναι πιθανό να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που υποτίθεται ότι επιλύει» λέει στην «Κ» ο δικηγόρος Βασίλης Κερασιώτης, μέλος της νομικής υπηρεσίας του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και συνήγορος των εργατών γης που προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οπως παρατηρεί ο κ. Κερασιώτης, βάσει της νέας διάταξης δεν δίνεται αυτόνομη άδεια εργασίας στον εργάτη γης, αλλά αυτή είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τον εργοδότη. Με αίτησή τους στον Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης οι ίδιοι οι παραγωγοί θα μπορούν να εξασφαλίζουν την κατ’ εξαίρεση απασχόληση μεταναστών χωρίς άδεια διαμονής στα χωράφια τους. «Συνεπώς αν κάποιος αλλοδαπός που έχει υπαχθεί στη συγκεκριμένη ρύθμιση αποφασίσει να αλλάξει εργοδότη επειδή π.χ. δεν πληρώνεται, χάνει και το δικαίωμα στην άδεια εργασίας τουλάχιστον μέχρι να βρει εργοδότη», λέει ο κ. Κερασιώτης. «Καταλαβαίνει κανείς τι περιθώριο κατάχρησης ανοίγεται στην εκάστοτε τοπική κοινωνία και τι πιέσεις θα υφίστανται οι εργάτες».
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», όμως, στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης εκτιμούν ότι αυτή η ρύθμιση εξασφαλίζει τα δικαιώματα των εργατών γης. Παράλληλα, καταργεί τους μεσάζοντες –γνωστοί στη Μανωλάδα ως «κουμάντα»– που τροφοδοτούσαν παραγωγούς με φτηνά εργατικά χέρια. Οπως σε κάθε άλλη υπόθεση εργασιακής εκμετάλλευσης τα θύματα θα έχουν τη δυνατότητα προσφυγής στην επιθεώρηση εργασίας ή στις φορολογικές αρχές. Ακόμη, σύμφωνα με το σκεπτικό του υπουργείου, για την αποφυγή καταστρατηγήσεων, κάθε αγρότης θα δηλώνει συγκεκριμένο αριθμό εργατών ανάλογα με το είδος της καλλιέργειας. Σε αντίθετη περίπτωση, το πρόστιμο της παράνομης απασχόλησης μπορεί να υπερβεί τις 15.000 ευρώ ανά άτομο.
Τον Αύγουστο του 2014, το Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο Πατρών έκρινε αθώους τον παραγωγό και τους επιστάτες για την κατηγορία εμπορίας ανθρώπων στην υπόθεση της Μανωλάδας. Μέχρι μεθαύριο η Ελλάδα καλείται να απαντήσει στο υπόμνημα των μεταναστών που προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η πρόσφατη παράταση της άδειας διαμονής των 35 θυμάτων έγινε με ενέργειες του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής του υπουργείου Εσωτερικών. Σήμερα, αρκετά μέλη της ομάδας των εργατών ψάχνουν ακόμη για δουλειά. Ενας εξ αυτών, ο Μπανγκλαντεσιανός Μοχάμεντ Λίτον έφυγε για μικρό διάστημα στη Θεσσαλονίκη, επέστρεψε στα χωράφια της Πελοποννήσου και ύστερα από μεροκάματα λίγων εβδομάδων στη σταφίδα εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Μέχρι σήμερα το παράπονό του είναι ότι δεν κατάφερε να βρει σταθερή εργασία.