Μετά τον τελευταίο γύρο διαπραγματεύσεων που αφορούσε σχεδόν αποκλειστικά το θέμα των προληπτικών μέτρων ύψους 3,6 δισ. ευρώ, κυβέρνηση και δανειστές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι συζητήσεις έχουν τελματώσει. Κάθε πλευρά έχει τις θέσεις της για το πώς πρέπει να εφαρμοστεί το πακέτο των προληπτικών μέτρων, οι οποίες είναι διαφορετικές από εκείνες των συνομιλητών της.
Ετσι, η απόφαση να αποχωρήσουν οι επικεφαλής της τρόικας από την Αθήνα τη Μεγάλη Πέμπτη και να περιμένουν το Eurogroup να δώσει πολιτική λύση στο πρόβλημα ήταν σχεδόν αυτονόητη. Οσο κι αν συνεχίζονταν οι διαπραγματεύσεις σε τεχνικό επίπεδο, οι εντολές που είχε η κάθε διαπραγματευτική ομάδα ήταν τέτοιες που δεν επέτρεπαν μεγαλύτερη σύγκλιση στην παρούσα φάση.
Μάλιστα, οι διαφορές είναι τέτοιου βαθμού, που ολοένα και περισσότερα στελέχη των διαπραγματευτικών ομάδων εκφράζουν την άποψη ότι η λύση που προέκρινε το Washington Group και προέβλεπε την υιοθέτηση ενός προληπτικού πακέτου μέτρων από την ελληνική κυβέρνηση «δεν είναι η καταλληλότερη». Παρ’ όλα αυτά, η απόφαση των πολιτικών προϊσταμένων των θεσμών είναι στην παρούσα φάση να παραμείνει στο τραπέζι το συγκεκριμένο σχέδιο και μέχρι να αλλάξει κάτι σε πολιτικό επίπεδο, δεν μπορεί καμία πλευρά να παρεκκλίνει από τις εντολές που έχει.
Ειδικότερα, τις τελευταίες ημέρες οι θέσεις όλων των εμπλεκόμενων πλευρών αναφορικά με το πακέτο των προληπτικών μέτρων διαμορφώθηκαν ως εξής:
• Ελληνική κυβέρνηση: Η Αθήνα ξεκαθάρισε από την αρχή ότι δεν πρόκειται να νομοθετήσει νέα μέτρα ύψους 3,6 δισ. ευρώ, έστω κι αν αυτά έχουν προληπτικό χαρακτήρα. Τόσο για (προφανείς) πολιτικούς λόγους, όσο και για νομικούς, η κυβέρνηση δεν προτίθεται να φέρει στη Βουλή συγκεκριμένα και ποσοτικοποιημένα νέα μέτρα. Στο πλαίσιο αυτό, η πρότασή της ήταν να υπάρχει ένας αυτόματος μηχανισμός περικοπής δαπανών (χωρίς συγκεκριμένο προσδιορισμό ποιων δαπανών), αλλά ο υπουργός Οικονομικών να έχει το δικαίωμα να επιλέγει την εξαίρεση κάποιων δαπανών από τις μειώσεις (κυρίως κοινωνικού χαρακτήρα). Ο μηχανισμός αυτός θα ενεργοποιείται μόλις η Eurostat επικυρώσει τις πιθανές αποκλίσεις από τους στόχους τον Απρίλιο κάθε έτους.
• Διεθνές Νομισματικό Ταμείο: Το Ταμείο απορρίπτει τη συγκεκριμένη πρόταση και ζητεί την άμεση νομοθέτηση μέτρων που θα αποδώσουν 2% του ΑΕΠ ή 3,6 δισ. ευρώ έως το 2018. Μάλιστα, θέλει τα μέτρα που θα προτείνει η κυβέρνηση να είναι συγκεκριμένα, ποσοτικοποιημένα και να έχουν σειρά προτεραιότητας. Δηλαδή, να υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα εφαρμογής τους. Ποιο μέτρο θα εφαρμοστεί πρώτο, ποιο δεύτερο και ούτω καθεξής.
• Κομισιόν: Η θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως έχει εκφραστεί και από τον πρόεδρό της, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, είναι ότι τα προληπτικά μέτρα δεν είναι απαραίτητα, καθώς με τις άλλες παρεμβάσεις σε ασφαλιστικό, φορολογικό και δημοσιονομικά μέτρα επιτυγχάνεται ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018. Ετσι, η Επιτροπή «βλέπει» τα εν λόγω μέτρα ως μέσο «διασφάλισης» της επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων και στο πλαίσιο αυτό στελέχη του οικονομικού επιτελείου υποστηρίζουν ότι οι εκπρόσωποι της Κομισιόν δεν είναι αρνητικοί στην ελληνική πρόταση. Βέβαια, ο ίδιος ο κ. Γιούνκερ έχει δηλώσει ότι αφού οι άλλοι πιστωτές της Ελλάδας τα θεωρούν απαραίτητα, τότε και η Κομισιόν θα εξετάσει την εφαρμογή τους.
• Ευρωζώνη: Σύμφωνα με πληροφορίες, τα περισσότερα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης συντάσσονται με την άποψη του Ταμείου για την άμεση νομοθέτηση των προληπτικών μέτρων. Δεδομένου ότι οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης είναι εκείνοι που θα κληθούν να πάρουν τις οριστικές αποφάσεις, είναι σαφές ότι η Αθήνα βρίσκεται σε δύσκολη θέση αυτή τη στιγμή.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, όλοι πλέον αναζητούν τη συμβιβαστική λύση για το πακέτο των προληπτικών μέτρων. Στελέχη με γνώση των συζητήσεων δεν αποκλείουν αυτή η συμβιβαστική λύση να περιλαμβάνει τη λειτουργία του αυτόματου μηχανισμού περικοπής δαπανών που προτείνει η Αθήνα, αλλά η κυβέρνηση να προχωρήσει από τώρα σε σαφή προσδιορισμό των δαπανών που θα κόβονται. Χωρίς, όμως, να χρειαστεί να ποσοτικοποιήσει τις περικοπές και να προσδιορίσει τη χρονική σειρά εφαρμογής τους, ώστε να μπορέσει να διαχειριστεί πολιτικά την κατάσταση.