Εντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις εκτυλίσσονται από τη Μεγάλη Παρασκευή μεταξύ των εκπροσώπων των δανειστών, αλλά και μεταξύ Αθήνας και θεσμών, σε μία προσπάθεια να υπάρχει συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο (staff level agreement) έως την ερχόμενη Δευτέρα, 9 Μαΐου, που θα συνεδριάσει το Eurogroup για να εξετάσει την κατάσταση σχετικά με το ελληνικό πρόγραμμα.
Πάντως, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, κάτι τέτοιο φαίνεται δύσκολο. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, κάλεσε όλες τις πλευρές να επιταχύνουν ώστε να υπάρχει συμφωνία στη σύνοδο του G7, που είναι προγραμματισμένη για τις 26-27 Μαΐου.
Οι συζητήσεις που γίνονται αφορούν κυρίως το θέμα του αυτόματου μηχανισμού διόρθωσης πιθανών αποκλίσεων από τους δημοσιονομικούς στόχους, αλλά και το ζήτημα της νέας ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Η κυβέρνηση έχει καταθέσει την πρότασή της για τον αυτόματο μηχανισμό, πριν από την αναχώρηση της τρόικας από την Αθήνα, η οποία προβλέπει ότι σε περίπτωση που η Eurostat επικυρώνει κάποια απόκλιση, τότε θα υπάρχει περικοπή δαπανών σε όλους τους κωδικούς του προϋπολογισμού, με κάποιες εξαιρέσεις που θα επιλέγει ο υπουργός Οικονομικών.
Οι δανειστές, και συγκεκριμένα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και κάποιες χώρες της Ευρωζώνης, επιμένουν στην άμεση νομοθέτηση προληπτικών μέτρων 3,6 δισ. ευρώ. Ωστόσο, και το ΔΝΤ επεξεργάζεται τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να λειτουργεί αυτός ο μηχανισμός που προτείνει η κυβέρνηση.
Τα πέντε σημεία
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα σημεία επί των οποίων αυτήν τη στιγμή γίνεται διαπραγμάτευση για το θέμα του μηχανισμού αφορούν τα εξής:
1. Ποιες δαπάνες θα εξαιρούνται από τις περικοπές: Οι θεσμοί έχουν ζητήσει από την ελληνική κυβέρνηση να εξειδικεύσει ποιες δαπάνες θα εξαιρεί από την αυτόματη περικοπή που θα επιβάλλεται σε περίπτωση απόκλισης. Σε αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται κάποιες δαπάνες στην παιδεία (π.χ., στον αριθμό των εκπαιδευτικών), στην υγεία (οι δαπάνες των νοσοκομείων) και κάποιες άλλες κοινωνικού και εθνικού χαρακτήρα. Στα νευραλγικά ζητήματα των μισθών και των συντάξεων θα μπορούσε, επίσης, να υπάρξει εξειδίκευση ποιες δαπάνες θα κόβονται για να αποφεύγονται οριζόντιες περικοπές. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να υπάρχει σαφής αναφορά ότι στο σκέλος των συντάξεων, εφόσον απαιτηθεί, θα μειωθεί η προσωπική διαφορά που υφίσταται μεταξύ νέων και παλαιών συνταξιούχων. Επίσης, στο κομμάτι των μισθών θα μπορούσε να υπάρχει κάποια παρέμβαση στις αποδοχές των νεοεισερχομένων στο Δημόσιο.
2. Να μπορούν να προτείνουν οι δανειστές παρεμβάσεις και στο σκέλος των εσόδων. Επί της ουσίας, η τρόικα θέλει να υπάρχει η δυνατότητα να λαμβάνονται και φορολογικά μέτρα, με σαφή πρόθεση για περαιτέρω μείωση του αφορολόγητου ορίου.
3. Τι θα γίνεται σε περίπτωση υπεραπόδοσης του προϋπολογισμού: Η ιδέα που συζητείται και φαίνεται να έχει τη στήριξη όλων των πλευρών είναι σε περίπτωση που ο προϋπολογισμός έχει κινηθεί καλύτερα από το αναμενόμενο (όπως το 2015), να μην αλλάζουν τα όρια των δαπανών. Δηλαδή, να μην κάνουν περισσότερες δαπάνες τα υπουργεία, αλλά να χρησιμοποιείται το καλύτερο αποτέλεσμα ως «μαξιλάρι» για τον στόχο του επομένου έτους.
4. Επιβολή «ποινών» σε περίπτωση αποτυχίας του μηχανισμού: Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει επεξεργαστεί κάποιες προτάσεις για την επιβολή «ποινών» στην Ελλάδα σε περίπτωση που καταγράφονται αποκλίσεις στον προϋπολογισμό της. Σύμφωνα με πληροφορίες, το βασικό σενάριο προβλέπει τη μη εκταμίευση δόσεων προς την Ελλάδα έως ότου επαναφέρει τον προϋπολογισμό της εντός τροχιάς, με την εξαίρεση όμως του μέρους των δόσεων που αφορά την αποπληρωμή χρέους. Με τον τρόπο αυτό θα δημιουργείται πίεση ως προς την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων του Δημοσίου προς το εσωτερικό της χώρας (μισθοί, συντάξεις, ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις κ.λπ.).
5. Ποιος θα επικυρώνει το αποτέλεσμα του προϋπολογισμού και θα επιβεβαιώνει την ανάγκη για ενεργοποίηση του αυτόματου μηχανισμού διόρθωσης: Στο θέμα αυτό φαίνεται πως οι εμπλεκόμενες πλευρές –και ιδίως το ΔΝΤ– έχουν κατανοήσει τον ρόλο που θα πρέπει να έχει η Eurostat, η οποία στα τέλη Απριλίου κάθε έτους ανακοινώνει τα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού του περασμένου έτους.
Τα ανοιχτά θέματα της διαπραγμάτευσης αναμένεται να τεθούν επί τάπητος στη σημερινή συνεδρίαση του Εuroworking Group, στο πλαίσιο των επαφών των δύο πλευρών ενόψει του Eurogroup της ερχόμενης Δευτέρας.
Επαφές
Επιπλέον, σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, αναμένεται να έχει γύρο επαφών (πιθανότατα από την Παρασκευή και μετά) με τους βασικούς ομολόγους του στο Eurogroup, αλλά και με τους εκπροσώπους των θεσμών, σε μία προσπάθεια να προωθήσει τις ελληνικές θέσεις, ενόψει της συνάντησης της Δευτέρας.
Πάντως, καμία πλευρά δεν επιβεβαίωνε τη σύγκληση από τον πρόεδρο του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, συνάντησης με τους υπουργούς Οικονομικών Γερμανίας, Γαλλίας και Ελλάδας, καθώς και εκπροσώπων της Κομισιόν, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τις επόμενες ημέρες, ενόψει του Eurogroup της 9ης Μαΐου. Χθες, παράγοντες του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν στην Deutsche Welle ότι δεν έχουν κάποια πληροφορία για τέτοια συνάντηση. Πάντως, ο υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, είπε για μία ακόμη φορά ότι δεν βλέπει φέτος μεγάλη κρίση με την Ελλάδα, καθώς έχει σημειωθεί πρόοδος.