«Θα ήταν ευχής έργον αν ψηφιζόταν από όλους το νομοσχέδιο την Κυριακή», δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΕΒ Θ. Φέσσας – ποιος θα μπορούσε να διαφωνήσει μαζί του; Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, ωστόσο, οι οποίες αν μπορούσαν να ισχύουν, θα μιλούσαμε για μια τελείως διαφορετική πραγματικότητα.
Αν, φερ’ ειπείν, το νομοσχέδιο είχε γραφεί από ανθρώπους που ενστερνίζονται τους σκοπούς για τους οποίους γίνεται, αν επίσης ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν μια εκδοχή ευρωπαϊκής Αριστεράς και όχι ένα συνονθύλευμα γραφικών, άσχετων και επικίνδυνων που μόνο σε τούτη τη χώρα μπορεί να βρεθούν σε τόσο μεγάλο αριθμό. Ναι, στην «τελειοτέρα κοινωνία» που λέει ο ποιητής, θα μπορούσαμε όλοι μαζί να ψηφίσουμε τον νόμο των 7.500 σελίδων και μετά όλοι μαζί, αδελφωμένοι, να ξεχυθούμε σε έναν τρελό χορό, όπως περίπου στο φινάλε ενός μιούζικαλ του Δαλιανίδη.
Προφανώς, όμως, ο Θ. Φέσσας δεν κυριολεκτούσε με την προτροπή του για μια ιδεατή συναίνεση, η οποία δεν θα μπορούσε να υπάρχει ούτε στις ονειρώξεις της Βουλής των Εφήβων, διότι ο πρόεδρος του ΣΕΒ είναι ένας κατά τεκμήριον σοβαρός άνθρωπος. Καταλαβαίνει, επομένως, ότι η συναίνεση μπορεί να είναι ένα πολύ ωραίο πράγμα, αλλά δεν είναι αυτό το ζήτημά μας. Η συναίνεση δεν είναι παρά ένα μέσον, ένας τρόπος για να κάνεις τα πράγματα, δεν είναι ο σκοπός. Ο σκοπός είναι οι μεταρρυθμίσεις: αυτές που η κυβέρνηση φέρνει στη Βουλή – και τις φέρνει όπως όπως και σχεδόν στα μουλωχτά. Ενόψει της ψηφοφορίας της Κυριακής, για όποιον πιστεύει ότι η Ελλάδα πρέπει επιτέλους να αλλάξει και να αφήσει πίσω της το παρελθόν του κρατισμού, το ζήτημα είναι πώς θα υπερασπισθεί το πνεύμα των μεταρρυθμίσεων, ασκώντας συγχρόνως κριτική στη συγκεκριμένη μορφή που τους δίνει η κυβέρνηση. Ακούγεται παράδοξο, αλλά μόνον αυτό υπάρχει υπό τις παρούσες συνθήκες.
Σε αυτή την ισορροπία είναι μάλλον υποχρεωμένη να κινηθεί και η Νέα Δημοκρατία, ως το κόμμα που εκφράζει κατεξοχήν την ευρωπαϊκή επιλογή. Η επιλογή της δομικής αντιπολίτευσης –όχι σε όλα– θα ήταν πράξη χειρότερη και από έγκλημα, θα ήταν λάθος. Κατ’ αρχάς, επειδή η γελοιότητα της αντιστροφής των ρόλων δεν οδηγεί πια πουθενά. Κάποτε, πριν από τη χρεοκοπία, ο ολοκληρωτικός πόλεμος εναντίον της κυβέρνησης από την εκάστοτε αντιπολίτευση και η πλειοδοσία υποσχέσεων είχαν νόημα και σχεδόν πάντα οδηγούσαν στην εξουσία. Αυτό ήταν δυνατόν, πρώτον, επειδή το πλαίσιο της πολιτικής ήταν δεδομένο (βασικά ΠΑΣΟΚ με κάποιες εξαιρέσεις, που απλώς επιβεβαίωναν τον κανόνα) και, δεύτερον, επειδή η πίτα του κράτους που κάλυπτε τις υποσχέσεις μπορούσε να μεγαλώνει με τον δανεισμό. Το ότι είναι αδύνατο να λειτουργήσει ξανά αυτό το μοντέλο, μας το δείχνει η κωμικοτραγική μεταστροφή του ΣΥΡΙΖΑ και η δημόσια παραδοχή της «αυταπάτης» τους – που δεν είναι παρά ένας εύσχημος τρόπος για να ομολογούν την ασχετοσύνη τους.
Ομως ο σοβαρότερος λόγος, για τον οποίο θα ήταν μεγάλο σφάλμα στρατηγικής αν βλέπαμε ξαφνικά στη Βουλή τη Ν.Δ. να φοράει τα ρούχα του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ότι έτσι η αντιπολίτευση θα παρείχε στη μεταστροφή που επιχειρεί άτσαλα η κυβέρνηση τη δικαίωση που εκλιπαρεί από τον κόσμο. Σε μια φάση της εξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ, όπου ο Αλέξης Τσίπρας προσπαθεί να στρέψει την κυβέρνησή του περισσότερο προς την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, χωρίς να τολμάει να το πει ευθέως, αν η Ν.Δ. αποφάσιζε να παίξει τον ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ, τότε γιατί να μην μπορεί στα μάτια του καθενός ο ΣΥΡΙΖΑ να παριστάνει το ΠΑΣΟΚ;
Οι λαϊκίστικες κορώνες, το τυφλό όχι-σε-όλα και η εξαλλότητα από την πλευρά της αντιπολίτευσης εξυπηρετούν μόνο τον Τσίπρα: νομιμοποιούν στα μάτια του κόσμου τη στροφή που προσπαθεί να φέρει εις πέρας. Συνεπώς, το σωστό μέρος για να συναντήσει τον Τσίπρα όποιος έχει τη διάθεση να αναμετρηθεί μαζί του είναι να τον περιμένει εκεί όπου θέλει να φτάσει. Να τον κρίνει, δηλαδή, από τη σκοπιά του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας και των μεταρρυθμίσεων. Αυτή είναι η θέση με το πλεονέκτημα στο πεδίο που ανοίγεται μπροστά μας και η Ν.Δ. ήδη την κατέχει. Δεν θα ήταν σκόπιμο, συνεπώς, να την εγκαταλείψει προκειμένου να κάνει τη χάρη στον ΣΥΡΙΖΑ. Το όχι-σε-όλα απλώς ανοίγει τον δρόμο στον Τσίπρα για να ολοκληρώσει τη δύσκολη μανούβρα που επιχειρεί χωρίς παρενοχλήσεις.
Brexit
Τη μεγαλύτερη γκάφα μέχρι στιγμής στην πλευρά όσων υποστηρίζουν την έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε. διέπραξε ο πρώην δήμαρχος Μπόρις Τζόνσον, που παρομοίασε ανοήτως το ευρωπαϊκό σύστημα με το ναζιστικό. Εχει σημασία ότι προ δύο ετών ο Τζόνσον έγραψε ένα βιβλίο (ένα πολύ καλό βιβλίο στο είδος του) για τον Τσώρτσιλ, που είναι το ίνδαλμά του. Η μεγαλύτερη προεκλογική γκάφα του Τσώρτσιλ ήταν στις εκλογές του 1945, αυτές που έχασε, όταν και αυτός παρομοίασε τις πολιτικές των Εργατικών με την Γκεστάπο. Φαίνεται ότι ο Τζόνσον μάλλον ταυτίστηκε υπερβολικά με το ίνδαλμά του…