Τον Ιούνιο, με την πληρωμή των συντάξεων Ιουλίου, θα λάβουν την πρώτη ψυχρολουσία οι περίπου 100.000 χαμηλοσυνταξιούχοι που, βάσει των νέων εισοδηματικών κριτηρίων, θα χάσουν το ΕΚΑΣ, χωρίς όμως να αναγκαστούν να επιστρέψουν, αναδρομικά, ποσά που ήδη καταβλήθηκαν από τις αρχές του έτους. Μετά τις έντονες αντιδράσεις εντός και εκτός Βουλής, η κυβέρνηση οδηγήθηκε σε μικρή υπαναχώρηση σχετικά με την αναδρομική επιστροφή των ποσών, με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να αναφέρεται από το βήμα της Βουλής, το βράδυ της περασμένης Κυριακής, στην αλλαγή πλεύσης. Είχε βέβαια προηγηθεί (το βράδυ της Παρασκευής) η κατάθεση τροπολογίας, με την οποία ορίζονταν οι δόσεις της παρακράτησης των «αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών».
Βάσει της έκθεσης του ΓΛΚ, η περικοπή του ΕΚΑΣ για το 2016 υπολογιζόταν σε 168 εκατ. ευρώ, ήτοι 14 εκατ. ευρώ τον μήνα. Ηδη το επίδομα έχει καταβληθεί, σύμφωνα με τα παλαιά εισοδηματικά κριτήρια, για 5 μήνες, ενώ δεν φαίνεται δυνατή η περικοπή του ΕΚΑΣ ούτε κατά την πληρωμή των συντάξεων Ιουνίου στις 29-31 Μαΐου. Συνεπώς, το έλλειμμα που θα δημιουργηθεί είναι της τάξης των 84 εκατ. ευρώ, τα οποία θα καλυφθούν, σύμφωνα με τις πρωθυπουργικές εξαγγελίες, από το πρωτογενές πλεόνασμα που επιτεύχθηκε τον προηγούμενο χρόνο, μέσω ενός ταμείου κοινωνικής αλληλεγγύης. Οι λεπτομέρειες της συγκεκριμένης απόφασης θα περιλαμβάνονται σε τροπολογία, η οποία, αφού εγκριθεί από τους εκπροσώπους των δανειστών, θα κατατεθεί προς ψήφιση και από τη Βουλή.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η συνολική δαπάνη του επιδόματος θα μηδενιστεί το 2020. Η αλλαγή των εισοδηματικών κριτηρίων θα ψαλιδίσει το 2016 τα 168 από τα περίπου 850 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν στην ετήσια δαπάνη για ΕΚΑΣ, μειώνοντας το συνολικό επίδομα κατά 18%-19%. Το 2017, η περικοπή θα φτάσει στα 569 εκατ. ευρώ, ήτοι θα κοπούν άλλα 401 εκατ. ευρώ. Για το 2018 η συνολική περικοπή θα φτάσει στα 803 εκατ. ευρώ, καθώς θα κοπούν άλλα 234 εκατ. ευρώ, ενώ το 2019 θα είναι, συνολικά, σε 853 εκατ. ευρώ (μείον τα τελευταία 50 εκατ. ευρώ) και από το 2020 το ΕΚΑΣ θα έχει κοπεί και στους 370.000 δικαιούχους του. Οπως φαίνεται, τον επόμενο χρόνο αναμένεται να κοπεί η πλειοψηφία των δικαιούχων του επιδόματος.
Σύμφωνα με τον πρόσφατο ασφαλιστικό νόμο, το ανώτατο όριο από συντάξεις, προκειμένου να λάβει κανείς το ΕΚΑΣ, είναι για το 2016 τα 664 ευρώ.
Η συνολική «προίκα» του ταμείου κοινωνικής αλληλεγγύης, σύμφωνα με τον κ. Τσίπρα, θα είναι 700 εκατ. ευρώ, με τα οποία θα χρηματοδοτηθεί η επέκταση του προγράμματος για το κατώτατο εγγυημένο εισόδημα, η ενίσχυση του προγράμματος για την ανθρωπιστική κρίση αλλά και προγράμματα κοινωνικής εργασίας.