Ευτυχώς ο αγώνας της εθνικής ανεξαρτησίας που έδωσε το προλεταριάτο της βαριάς βιομηχανίας μας, του πολιτισμού ντε, δικαιώθηκε. Ευτυχώς που αναγκάστηκε να αποχωρήσει κακήν κακώς ο κ. Γιαν Φαμπρ, κι ας βυσσοδομεί από το μουντό του Βέλγιο για την ηλιόλουστη ελληνική ψυχή. Δυστυχώς από μιαν άλλην άποψη. Ολοι περιμέναμε την κωμωδία που θα στηνόταν για να μας αποζημιώσει από τα περυσινά έπη της σκληρής διαπραγμάτευσης και του ηρωικού Οχι. Ομως μη στενοχωριέστε. Διότι το φετινό καλοκαίρι ανήκει στους Ελληνες δημιουργούς. Και όπως προανήγγειλε ο διευθυντής κ. Θεοδωρόπουλος –απλή συνωνυμία με τον υπογράφοντα–, το φετινό Φεστιβάλ θα είναι «νεανικό», «εναλλακτικό», «πολιτικό», «εθνικό» και «διεθνές». Ολα αυτά σε συσκευασία του ενός, αφού, όπως επίσης προσέθεσε ο συνονόματος, θα παραμείνει «ένας θεσμός που αμείβει τους καλλιτέχνες» – για τις αμοιβές του κοινού βλέπουμε από του χρόνου.
«Ο νέος διευθυντής και η ομάδα του έφτιαξαν μια εξαιρετική χρονιά για το Φεστιβάλ…», διάβασα την Κυριακή στη στήλη του φίλου Β. Αγγελικόπουλου ότι διαβεβαίωσε το πανελλήνιο ο κ. Μπαλτάς. Είναι η διαφορά του φιλοσόφου υπουργού από τον απλό υπουργό ή έστω τον γενικό χειρουργό υπουργό. Ο φιλόσοφος βλέπει πέρα από τα πράγματα του παρόντος, ενώ ο χειρουργός απλώς χειρουργεί. Διαβάζοντας τις περιγραφές των παραστάσεων-performances, διαπιστώνω ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και γόνιμου προβληματισμού. Με έναν πρόχειρο λογαριασμό διαπιστώνω ότι καλύπτονται ζητήματα όπως «η αξία του περπατήματος» και «κάτι που ο θεατής προσπαθεί να συλλάβει διαρκώς και του διαφεύγει» – είτε μύγα είναι, είτε κουνούπι, κάτι ενοχλητικό θα είναι.
Τι είναι η Αθήνα; Μην είναι πόλη, μην είναι μύθος, μην είναι έννοια, ή μήπως η πρωταγωνίστρια της κρίσης; Για τη σκηνική διαπραγμάτευση του υπαρξιακού αυτού ζητήματος χρειάστηκαν ένας σκηνοθέτης, ένας δραματουργός, μία ηθοποιός (στoν ρόλο της Αθήνας;), ένας visual artist (πού να τολμήσεις να το πεις ελληνικά, «οπτικός καλλιτέχνης»;) και ένας συνθέτης. Το «One small Step for a Man», άλλη γκρικ περφόρμανς, δεν χωράει πάνω από 30 θεατές, διότι παρέχεται και πραγματική εστίαση. Μεταδίδονται μηνύματα από την προσσελήνωση του ανθρώπου, που αποκαλύπτουν «την πλήρη και σοκαριστική κυριαρχία του δυτικού τρόπου ζωής». Στη δε περιγραφή της παράστασης για το περπάτημα διευκρινίζεται ότι «η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει γίνει το πέρασμα αμέτρητων σωμάτων…», μετά συγχωρήσεως.
Παρά την ευρύτατη προσφορά των προϊόντων της βαριάς βιομηχανίας μας, δεν μπορώ να μην επισημάνω μερικές ελλείψεις. Το Φεστιβάλ που αμείβει τους καλλιτέχνες δεν θα έπρεπε να φροντίσει για συνέργειες; Δεν είναι καιρός, επιτέλους, να συναντηθούν αμειβόμενα τα δύο ιερά τέρατα της σκηνής, ο Βέλτσος και ο Πελεγρίνης; Ο Πελεγρίνης στον πρωταγωνιστικό ρόλο των φαλλικών ύμνων του Βέλτσου εννοείται.
Σε γενικές γραμμές, διαβάζοντας το πρόγραμμα, νοσταλγώ μια ακαδημαϊκή, μα εντελώς ακαδημαϊκή παράσταση αρχαίου δράματος. Μιαν απ’ αυτές με τις χλαμύδες και τα ωραία λόγια της Αντιγόνης.
Α ρε Βέλγος που μας πρέπει.