Χάρης Κοντοσφύρης
εικαστικός, καθηγητής Σχολής
Καλών Τεχνών Φλώρινας
Θα πήγαινα στην έκθεση, πρωτίστως, για τη συμμόρφωσή μου στα δικαιώματα των όντων. Κατά δεύτερον, θα πήγαινα με φίλους, θα διάλεγα να συνοδεύσω τον εικαστικό Θωμά Ζωγράφο, ακριβώς διότι σε πολλές συναντήσεις στη Σχολή Καλών Τεχνών της Φλώρινας έχει ήδη διευρύνει τις συνθήκες που εκκολάπτει ο Ουέι Ουέι, μια και συνδέει τη δράση του με τοποθετήσεις που είχαν καλλιτέχνες όπως ο Γκόγια ή ο Ντελακρουά όταν αναπαρέστησε τη Σφαγή της Χίου. Οι κοινωνίες αυτές διαχειρίστηκαν αυτή την αποτροπαιότητα και την κατέγραψαν και την αναμετέδωσαν. Ο μικρός Αϊλάν έχει σχέση με τους σφαγιασθέντες της Χίου. Ο Ουέι Ουέι έχει εξουθενωθεί να παλεύει με διερωτήσεις που εκφωνεί από τις παρυφές του έθνους – κράτους: τι είναι δίκαιο, τι είναι απόσταση, τι είναι διχογνωμία, τι είναι άσυλο, τι είναι καταγωγή, πώς είναι να είσαι στη θέση του Αϊλάν, ποιος γράφει την Ιστορία, τι ήταν ο Οδυσσέας, μισθοφόρος ή ταξιδιώτης; Τι απέγιναν οι Τρώες;
Ο Ουέι Ουέι είναι ένας αυτόβουλος καλλιτέχνης που δεν παρεισφρέει για να προσφέρει αρωγή, είναι ένας ερασιτέχνης του αξεδιάλυτου, θέλει να ενσαρκώσει την πίκρα, τη βία και να διαρρήξει το νόημα της γυμνής, αγέννητης ζωής. Ο Ουέι Ουέι πρόσφερε έναν αποφασιστικό διαχωρισμό της έννοιας του πρόσφυγα απ’ αυτήν των δικαιωμάτων του ανθρώπου, για να πάψουμε να θεωρούμε ότι τα δικαιώματα του ασύλου είναι μια γραφειοκρατική κατηγορία, αλλά είναι μια συνθήκη που δημιουργεί περάσματα στα σύνορα. Το εικαστικό του έργο, αδιαχώριστο από τον τρόπο ζωής, ως αντιγραφειοκρατική υπόσταση, προειδοποιεί για την εξόντωση της Ευρώπης από την τριάδα: κράτος- έθνος-έδαφος.
Θεόδωρος Γρηγοριάδης
συγγραφέας
Η παρουσία ενός τόσο σημαντικού καλλιτέχνη στην Αθήνα είναι πρόκληση για διάλογο πάνω στον ρόλο της τέχνης, στις στρατευμένες ή ανώδυνες πρωτοπορίες και στην αποτύπωση της εποχής μας. Θα πήγαινα ακόμη κι αν δεν συμφωνούσα με το καλλιτεχνικό του όραμα γιατί πάντα μέσα από τη διαφορετικότητα μπορεί κανείς να συνδιαλεχθεί και όχι με πεισματικά επιχειρήματα απόρριψης ή αποθέωσης. Ενα ακόμη στοιχείο που με αφορά είναι η πραγμάτευση του προσφυγικού, ένα θέμα που το προσέγγισα συγγραφικά από το 2005 πολύ πριν προκύψει ο μεγάλος κατάπλους στο Αιγαίο. Το αν πετυχαίνει ο Αϊ Ουέι Ουέι να μας πείσει ή όχι το συζητάμε μετά. Επομένως αντιστρέφω το ερώτημα: για ποιο λόγο να μην πήγαινες να δεις μια τέτοια έκθεση στην καρδιά της Αθήνας; Σαράντα χρόνια πριν κάποιοι «προχωρημένοι» ταξίδευαν περήφανοι στο Παρίσι να δουν την «Εμμανουέλα». Τώρα ας είμαστε περήφανοι ότι έχουμε στα πόδια μας έναν καλλιτέχνη που σκέφτεται παγκόσμια και ανθρώπινα.
Μαριγώ Κάσση
εικαστικός
Βεβαίως και είδα την έκθεση, και όχι εξαιτίας του θορύβου και των συζητήσεων που προκλήθηκαν στο Διαδίκτυο και τον Τύπο. Ο Αϊ Ουέι Ουέι είναι χρόνια γνωστός στον καλλιτεχνικό χώρο, δεν τον γνωρίσαμε τώρα. Είναι ένας καλλιτέχνης – ακτιβιστής, που στις περισσότερες περιπτώσεις έχει δέσει την τέχνη με τον ακτιβισμό, παράγοντας έργα με σαφές περιεχόμενο και καλλιτεχνική αξία, ειδικά τα παλιότερα, και μερικά απ’ αυτά περιλαμβάνονται στην έκθεση. Η συζήτηση αυτή τη στιγμή έχει προκληθεί εξαιτίας των πρόσφατων δράσεων στη Λέσβο για το προσφυγικό, όπου η αλήθεια είναι πως οι γενικότεροι χειρισμοί δίνουν την αίσθηση μιας ευκαιριακής και πρόχειρης αντιμετώπισης του θέματος. Τέτοια έργα, που γίνονται τόσο γρήγορα, εξυπηρετούν περισσότερο τον ακτιβισμό παρά την τέχνη, και είναι συχνά κατώτερα της δυναμικής του καλλιτέχνη. Παράλληλα ενδέχεται να δημιουργείται και σκεπτικισμός σε σχέση με τις αγαθές προθέσεις του. Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ πως λειτουργούν θετικά. Εξάλλου, ο ίδιος ο Ουέι Ουέι τάσσεται περισσότερο υπέρ του ακτιβισμού, της αφύπνισης συνειδήσεων και της κοινωνικής αντίδρασης, όπως είπε στη συνέντευξή του πριν από την έκθεση. Συνολικά, θεωρώ άδικο να απαξιώσουμε ολόκληρο το έργο ενός καλλιτέχνη, με αφορμή τη διαφωνία μας για μια δράση που πραγματοποιείται συγκεκριμένη στιγμή.