Επανεκκίνηση χωρίς ένα από τα ισχυρότερα σύμβολα της παντοδυναμίας του ΠΑΣΟΚ, το μουστάκι, έκανε ο Γιώργος Παπανδρέου. Οι εποχές εκείνες έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, όχι όμως για το μουστάκι που ακόμη κοσμεί τα χείλη αρκετών πολιτικών ανδρών. Για παράδειγμα του κ. Βαγγέλη Μεϊμαράκη, ο οποίος έστειλε το Πάσχα ευχετήρια κάρτα με το μυστακοφόρο χαμογελαστό πρόσωπο που είχε «πρωταγωνιστήσει» κατά την προεκλογική περίοδο για την ανάδειξη προέδρου της Ν.Δ., με εύγλωττα υπονοούμενα.
Η τρίχα στο άνω χείλος του ανδρός ήταν ένδειξη ακριβώς ανδρισμού και λεβεντιάς, σύμβολο δύναμης και εξουσίας, τουλάχιστον σε όλα τα νεότερα χρόνια (διότι, για παράδειγμα στην αρχαία Σπάρτη οι άνδρες, σκληρά εκπαιδευμένοι και αφοσιωμένοι στην πατρίδα πολεμιστές, έφεραν γενειάδα αλλά όχι μουστάκι –μύστακα ή μάστακα–, και καθήκον των εφόρων ήταν να ελέγχουν αν οι πολίτες είχαν ξυρίσει το μουστάκι, Ευ. Πανταζής). Αντίθετα μουστάκι άφηναν οι αρχαίοι Κέλτες, επίσης σκληροτράχηλοι πολεμιστές. Κι αν στην Ευρώπη το μουστάκι εμφανίστηκε μετά το 1860 –ο βρετανικός στρατός το είχε καταστήσει υποχρεωτικό μεταξύ 1860 και 1916, μέχρι τότε τα ανδρικά πρόσωπα ήταν ξυρισμένα–, στην Ελλάδα ήταν ταυτισμένο με τον ηρωισμό από το 1821 (Καραϊσκάκης, Κολοκοτρώνης, Μιαούλης, Κανάρης κ.λπ.). Και μολονότι άρχισε να εκλείπει μετά τον Ελευθέριο Βενιζέλο και το 1930 (δριμεία επανεμφάνιση έκανε στις δεκαετίες του ’70 και του ’80), δεν ήταν λίγοι οι Ελληνες πολιτικοί που έφεραν μύστακα (π.χ. Μεταξάς), αλλά και εξέχουσες προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών (π.χ. Νίκος Καζαντζάκης), επιστήμονες που διακρίθηκαν παγκοσμίως (π.χ. Γιώργος Παπανικολάου).
Δεν έχει εκλείψει. Επιζεί, κι όχι μόνο στην Ελλάδα ως διαχρονική… ανδρική αξία, την Αίγυπτο, όπου το ξύρισμα του μουστακιού αποτελεί ατίμωση, ή τη Συρία όπου οι άνδρες ορκίζονται στο μουστάκι τους, αλλά ακόμη και τις ΗΠΑ. Ερευνα Ελληνίδας καθηγήτριας (Ελένη Λινού) στο Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, έδειξε ότι στις αμερικανικές ιατρικές σχολές υπάρχουν άφθονα μουστάκια αλλά όχι αρκετές γυναίκες. Οπως φανέρωσε η καταμέτρηση, οι γυναίκες αποτελούν μόνο το 13% των 1.018 επικεφαλής τμημάτων των ιατρικών σχολών στα 50 κορυφαία πανεπιστήμια των ΗΠΑ, ενώ οι άνδρες με μουστάκι αποτελούν το 19%!
Κάθε συρμός που ξεπερνά σε διάρκεια την τριακονταετία και σε περιεχόμενο τα αναγκαία, εξαρθρώνει τις βεβαιότητές μας για τις κοντές ρίζες της μόδας σε στερεότυπα. Ο κόρος είναι δηλητήριο για τους συρμούς· απ’ ό,τι φαίνεται όμως όχι για το μουστάκι, άλλοτε ένδειξη κυριαρχίας και κοινωνικού εκτοπίσματος, κι άλλοτε τρυφής, μιας ζωής κορεσμένης από δόξα, πλούτη, κραιπάλη. Πάντως σήμερα δεν έχει σχέση ούτε με την ανδρεία ούτε με την εκλέπτυνση του γούστου, δεν αποτελεί αισθητισμό ή κάποιο είδος ψύχωσης με την ευζωία. Είναι κατάλοιπο ενός μείγματος παραδόσεων που ανανεώνονται μόνο επιφανειακά. Και σίγουρα μακριά από έναν κόσμο αβέβαιο, ώρες ώρες επικίνδυνο και σκοτεινό που κλονίζεται μέχρι να εξαντλήσει τους «θεούς» του: τον δικό μας.