Με την πατρίδα τους μονίμως σε πόλεμο, κάποιες αμερικανικές εφημερίδες είχαν παλιότερα μια (επιτύμβια) στήλη όπου κατέγραφαν τους νεκρούς στρατιώτες της προηγούμενης ημέρας. Τους δικούς τους. Αυτούς μετράει και κλαίει ο καθένας. Κατέγραφαν επίσης τον συνολικό αριθμό των θυμάτων. Χωρίς ονόματα. Αν συνεχίζεται η μακάβρια αριθμητική δεν το ξέρω. Παρά τον χαρακτήρα της πάντως, ίσως αποδεικνυόταν έστω και ελάχιστα χρήσιμη η αντιγραφή της από ευρωπαϊκές εφημερίδες: Δίπλα στον αριθμό φύλλου να καταγράφουν πόσοι πρόσφυγες πνίγηκαν την προηγουμένη στη Μεσόγειο ή σε ποτάμια της Ασίας και της Ευρώπης, πόσοι έχουν χαθεί από την αρχή του έτους και πόσοι την τελευταία πενταετία. Σαν υπόμνηση ευθύνης.
Μιλάω για πνιγμένους μόνο, γιατί έχουν περισσότερες πιθανότητες να γευτούν τη μεταθανάτια «τιμή» της καταγραφής, ιδίως αν πνίγηκαν κοντά σε ακτή ή όχθη. Ή σε μικρή απόσταση από διερχόμενα πλοία. Οι άλλοι, όσοι χάνονται στα βουνά για να φτάσουν σε μια γη της επαγγελίας που τους αποστρέφεται ή όσοι (κυρίως μικρής ηλικίας) εξαφανίζονται στις πυκνοκατοικημένες από αδιαφορία, και αγριότητα ακόμα, ευρωπαϊκές πόλεις, ούτε το όνομά τους δικαιούνται αλλά ούτε καν έναν αριθμό: ο 1.358ος από την 1η Ιανουαρίου, ας πούμε. Γιατί έως τα μέσα Μαΐου είχαν πνιγεί στη Μεσόγειο 1.357 άνθρωποι από τους 189.414 που προσπάθησαν να φτάσουν στην Ευρώπη από τη θάλασσα. Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν οι εφτά νεκροί του προχθεσινού ναυαγίου νοτίως της Ιταλίας. «Εφτά τουλάχιστον». Είναι μόνιμο αυτό το «τουλάχιστον» στα σχετικά ρεπορτάζ. Η εξακρίβωση δεν είναι ποτέ εύκολη. Αν είναι 500 ή 540 πάνω στο σαπιοκάραβο, ποιος να το ξέρει. Ποιος άλλος από τους διακινητές δηλαδή, που όμως μετρούν τα κέρδη μίλια μακριά, όταν τα θύματα της απληστίας τους πνίγονται.
Δεν θα μίλησαν υποθέτω για αριθμούς στην πρόσφατη σύνοδο στην Πόλη για το προσφυγικό. Αλλωστε, είχε προγραμματιστεί σαν «ανθρωπιστική» (humanitarian ήταν ο διεθνής τίτλος της). Και στα ανθρωπιστικά αριθμοί δεν χωράνε. Αν και πάντα θα βρεθούν οι κυνικοί με τις απαιτήσεις τους. Ο κ. Ερντογάν λ.χ., που, καταλαβαίνοντας πόσο τρωτή είναι η φοβική Ευρώπη (το συνειδητοποίησε κι όταν η χώρα του αναγνωρίστηκε σαν ασφαλής), πόσο μικρότερη των αξιών τις οποίες υποτίθεται ότι ασπάζεται ευλαβικά, τη χειρίζεται κατά βούληση. Φοβική τείνει να γίνει και η Ελλάδα. Η επίσημη, όπως εκπροσωπείται από υπουργεία και δημαρχεία. Οχι η ανεπίσημη, που εκφράζεται με τον τρόπο της αλληλεγγύης. Η απόφαση να μείνει ακατάγραφη και ανίδωτη η Ειδομένη όσο εκκενωνόταν ήταν λογοκριτική. Μπορεί οι κάμερες να μη λειτουργούν απλώς σαν καταγραφείς γεγονότων αλλά και σαν γεννήτορές τους, η παρουσία τους ωστόσο ως μαρτύρων είναι δυστυχώς ο μόνος τρόπος για να μειωθούν οι πιθανότητες να υπερβεί τις περί ψυχραιμίας εντολές ο παραδοσιακός κατασταλτικός «αυθορμητισμός» των δυνάμεων ασφαλείας.