To βλέμμα είναι αυτό που σε τσακίζει. Και σε ακολουθεί παντού.
Μπαίνοντας στο πρώην κτίριο της Ενωσης Ανταποκριτών Ξένου Τύπου περνάμε μπροστά από μια ανακοίνωση που λέει ότι το «Exhibit B» είναι έκθεση και πως μπορούμε να καθίσουμε όσο θέλουμε μπροστά σε κάθε «έκθεμα». Δεν το βρήκα παράξενο εκείνη την ώρα. Μόλις όμως αντικρίσεις τη γυμνή πλάτη της γυναίκας πάνω στο κρεβάτι και το βλέμμα της να σε καρφώνει από τον καθρέφτη, νιώθεις έναν κόμπο στο στομάχι. Ακίνητη, κακοποιημένη όπως διαβάζουμε στο σχετικό σημείωμα, με τα μάτια της να ακολουθούν την κάθε σου κίνηση σε μια απόκοσμη σιωπή. Ηταν αδύνατο να καθίσω σε κάθε δωμάτιο παραπάνω από δύο λεπτά.
Ο Μπρετ Μπέιλι μας μεταφέρει σε έναν «ζωολογικό κήπο» στην εποχή της αποικιοκρατίας, στα τέλη του 19ου αιώνα, όπου οι λεγόμενοι «άγριοι» υπέστησαν διακρίσεις, βασανισμούς, ταπεινώσεις, έγιναν πειραματόζωα, τρόπαια και εκθέματα σε μια βάναυση διαδικασία δήθεν «εκπολιτισμού» τους. Σε μικρές ομάδες περνάμε από το ένα δωμάτιο στο άλλο. Ενας Κογκολέζος κρατά ένα καλάθι γεμάτο με ακρωτηριασμένα χέρια, μια Αφρικανή γυναίκα γυαλίζει ανθρώπινα κρανία για πειραματισμούς, ένας άλλος φορά ένα μεταλλικό φίμωτρο πίσω από ένα κάδρο νεκρής φύσης, η ασώματη χορωδία παραπέμπει στα αποκεφαλισμένα θύματα της φυλής Νάμα. Ανάμεσά τους περφόμερς-πρόσφυγες από τη Συρία και τη Σομαλία συνδέουν τις διαφορετικές εκφάνσεις του ρατσισμού.
Βγαίνοντας στην Ακαδημίας δεν μπορείς παρά να νιώσεις μια ανακούφιση από την υποβλητική ατμόσφαιρα της έκθεσης. Και μια απέχθεια για τα εγκλήματα που συντελέστηκαν στο όνομα του πολιτισμού και μιας ανύπαρκτης ανωτερότητας.
Exhibit B, Fast Forward Festival, Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, Ακαδημίας 23, έως τις 29 Μαΐου, κρατήσεις θέσεων: 210-90.05.800.