Τι έλειπε από την υστεροφημία του Καβάφη; Ενα βραβείο, και μάλιστα ένα βραβείο που το απονέμει η κοινή γνώμη της Δημοκρατίας των Γραμμάτων, οι αναγνώστες. Το 2016 τού το έφερε κι αυτό. Οπως διάβασα, οι σοφοί και διορατικοί αναγνώστες διέγνωσαν την ποιητική του αξία και με μια χειρονομία πρωτοφανούς τόλμης, ριψοκίνδυνη θα τολμούσα να τη χαρακτηρίσω, τον ξεχώρισαν ανάμεσα σε άλλους, ζώντες, ομοτέχνους του, και τον εβράβευσαν. Δικαιοσύνη.
Οπως δήλωσε γνωστός κριτικός που επικοινώνησε μαζί του, το πνεύμα του ποιητή δήλωσε ανακουφισμένο από την τιμή που του έγινε. Ο κριτικός, μάλιστα, προσέθεσε πως διέκρινε ίχνη συγκίνησης στις αντιδράσεις του πνεύματος μόλις άκουσε τη χαρμόσυνη είδηση. Συγκίνηση που επιβεβαιώνουν και αυτήκοοι μάρτυρες, αφού η επικοινωνία έγινε σε γνωστό λογοτεχνικό «τραπεζάκι» ή «σεντούτα».
Κατά τη διάρκεια της τελετουργίας προσεκλήθη και ο έτερος υποψήφιος στον βραχύ κατάλογο των βραβείων ποίησης που δεν βρίσκεται εν ζωή. Πρόκειται για τον Νίκο Καββαδία, ο οποίος συμμετείχε στον φετινό διαγωνισμό με τη νέα του συλλογή, «Πούσι». Ρωτήθηκε από τους παρισταμένους αν σκοπεύει να καταθέσει ένσταση επί της διαδικασίας, όμως με τη γνωστή μεγαλοψυχία του απήντησε ότι χαίρεται πολύ για την πρωτιά του φίλου του Κωνσταντίνου. Προσέθεσε, μάλιστα, ότι δεν απογοητεύεται. Ετοιμάζει μια καινούργια συλλογή και ελπίζει για του χρόνου. Η συλλογή φέρει τον προσωρινό τίτλο «Μαραμπού».
Το αδιαμφισβήτητο κύρος του βραβευμένου, πάντως, δεν απέτρεψε ορισμένους να προκαλέσουν κάποια παρατράγουδα, όπως χαρακτηρίστηκαν, δικαιολογημένα από μιαν άποψη εάν λάβουμε υπ’ όψιν τις αντιζηλίες που ταλανίζουν από αρχαιοτάτων χρόνων τη Δημοκρατία των Γραμμάτων. Για να υπονομεύσουν τον Καβάφη, οι εν λόγω κακόπιστοι υποστήριξαν πως δεν μπορεί να μην έχει πάρει βραβείο κοινού ο Ομηρος ή η Σαπφώ και να παίρνει ο Αλεξανδρινός. Οταν μάλιστα τους αντέτειναν πως ο Ομηρος δεν δημοσίευσε τίποτε καινούργιο φέτος, εκείνοι επέμειναν λέγοντας πως τα έπη του είναι αιώνια και πάντα επίκαιρα.
Και για να σοβαρευτούμε λίγο, όχι πολύ, όσο μας το επιτρέπει η κατάσταση. Αντιλαμβάνομαι, και συμπάσχω, την ανάγκη του κοινού να βραβεύσει τον εαυτό του δείχνοντας πως δεν το αποτελούν τίποτε άσχετοι που δεν σκαμπάζουν από ποίηση. Οπότε και επιλέγουν μια κλασική αξία. Πώς γίνεται στα τηλεοπτικά παιχνίδια; Το 1 ή το 3. Χωρίς, βέβαια, να αγνοώ τη ζημιά που έχει υποστεί ο Καβάφης από την καταχρηστική παράθεση στίχων του στον δημόσιο λόγο. Είχα ζητήσει να απαγορευθεί η πρακτική, αλλά δεν εισακούσθηκα. Ιδού τα αποτελέσματα.
Τι να πρωτοπείς; Να μιλήσεις για την αλαζονεία του αναγνώστη, που θεωρεί ότι η κρίση του είναι απαραίτητη στον Καβάφη; Να μιλήσεις για τους αστοιχείωτους, που δεν αντιλαμβάνονται τη σημασία του κλασικού; Να σκεφθείς ότι αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι θα ψηφίσουν και στις εκλογές και θα επηρεάσουν τη μοίρα σου; Ομως, με συγχωρείτε. Δεν τήρησα τη δέσμευσή μου και το παρασοβάρεψα. Απλώς λυπάμαι τους κωμωδιογράφους που ασκούν την τέχνη τους στο περιβάλλον της κατεστημένης φαιδρότητας.
Σκέφτομαι μόνον τι ωραίο ποίημα θα έγραφε ο Καβάφης αν ήταν από μια μεριά.