Την κοινή παραδοχή ότι η εμβάθυνση των ελληνοαλβανικών σχέσεων είναι προς το συμφέρον και των δύο χωρών, επιβεβαίωσαν οι υπουργοί Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς και Ντικμίρ Μπουσάτι, κατά τη χθεσινή τους συνάντηση στα Τίρανα, η οποία διεξήχθη σε θετικό κλίμα και με ορίζοντα μακροπρόθεσμης συνεργασίας που δεν επηρεάζεται από συγκυριακές βραχυπρόθεσμες εντάσεις.
Οι δύο υπουργοί κατέληξαν σε συμφωνία για τη δημιουργία ενός κοινού μηχανισμού για την επίλυση όλων των ανοιχτών ζητημάτων, με βάση μία κοινή δέσμευση και μία κοινή ατζέντα.
«Δεν είναι προς το συμφέρον της Αλβανίας να μην έχει καλές σχέσεις με την Ελλάδα, την οποία θεωρεί στρατηγικό της εταίρο», ξεκαθάρισε ο επικεφαλής της αλβανικής διπλωματίας, ενώ ο κ. Νίκος Κοτζιάς υπογράμμισε την ανάγκη όπως οι δύο πλευρές κινηθούν με ευρωπαϊκό τρόπο, υιοθετώντας κουλτούρα διαλόγου και συναίνεσης και ακολουθώντας έναν οδικό χάρτη που θα στηρίζεται στα εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ευχαριστίες
Οι δύο χώρες, είπε ο κ. Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς, πρέπει να σηκώσουν το μεγάλο βάρος της ενταξιακής πορείας των δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ενωση, βγάζοντας τα βαρίδια του παρελθόντος από πάνω τους και συμβάλλοντας σε αυτή την κατεύθυνση.
Ευχαρίστησε τον κ. Ντικμίρ Μπουσάτι για τους ανοιχτούς ορίζοντες –που όπως είπε– έχει ο Αλβανός ομόλογός του και επισήμανε ότι όταν συζητούν για τις διαφορές των δύο πλευρών, αυτό γίνεται πάντα στο πλαίσιο ενός δημοκρατικού διαλόγου.
Οι διεθνείς συμφωνίες στηρίζονται στο διεθνές δίκαιο και παράγουν διεθνείς δεσμεύσεις, επισήμανε ο κ. Κοτζιάς και διεμήνυσε ότι «θα πρέπει να προσέχουμε όταν μιλάμε για τους Τσάμηδες», καθώς «δεν εννοούμε καμία ομάδα Αλβανών πολιτών και ασφαλώς δεν εννοούμε την Αλβανία», επισημαίνοντας ότι «ορισμένοι θέλουν να ταυτίσουν τους συνεργάτες με τον γερμανικό ναζισμό με κάποια ομάδα Αλβανών πολιτών που ζούσαν πάντα στην Αλβανία και δεν έζησαν ποτέ στην Ελλάδα και μετά να ταυτίσουν και αυτούς με όλη την Αλβανία». Παρά την ένταση στον εξωτερικό χώρο του αλβανικού υπουργείου Εξωτερικών από ομάδα συγκεντρωμένων –στον απόηχο των προχθεσινών δηλώσεων του Αλβανού πρωθυπουργού, Εντι Ράμα, στο συνέδριο του κόμματος των Τσάμηδων όπου ήγειρε ευθέως θέμα Τσάμηδων– το κλίμα μεταξύ των δύο υπουργών ήταν διαφορετικό.
«Δεν ήταν εύκολο να φτάσουμε μέχρι εδώ» αναγνώρισε ο κ. Ντικμίρ Μπουσάτι ο οποίος ευχαρίστησε τον κ. Ν. Κοτζιά και ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει καμία άλλη εναλλακτική επιλογή από το να βρούμε λύσεις.
Συνθήματα
Ομάδες Τσάμηδων διαδηλωτών επιχείρησαν να εμποδίσουν την απρόσκοπτη είσοδο του κ. Ν. Κοτζιά στο κτίριο, φωνάζοντας συνθήματα όπως «Τσαμουριά μητέρα μας περίμενέ μας», παρά τις εκκλήσεις ακόμη και του ίδιου του Αλβανού υπουργού Εξωτερικών να απομακρυνθούν.
Οργανωτής της κινητοποίησης ήταν το κόμμα των Τσάμηδων Δικαιοσύνης Ενταξης και Ενότητας, το οποίο συμμετέχει στην κυβέρνηση Ράμα.
Ο κ. Νίκος Κοτζιάς επρόκειτο επίσης να συναντηθεί με τον Αλβανό πρόεδρο, Μπουγιάρ Νισάνι, όπως και τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο.
Οι πεσόντες στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο
Η διευθέτηση ενός ζητήματος ανθρωπιστικής υφής και σημαντικού για χιλιάδες οικογένειες πεσόντων στο αλβανικό μέτωπο το 1940-41 ήταν ανάμεσα στους φακέλους που μεταφέρει στα Τίρανα ο κ. Ν. Κοτζιάς. Πρόκειται για την εκκρεμότητα δημιουργίας δύο νεκροταφείων που θα φιλοξενήσουν τα οστά των Ελλήνων στρατιωτών που έπεσαν στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο μεταξύ 1940-41, οι οποίοι υπολογίζονται σε 7.976. Αυτήν τη στιγμή υπάρχει μόνο ένα μικρό νεκροταφείο στο χωριό Βουλιαράτες με 59 πεσόντες, ενώ τα οστά των υπόλοιπων Ελλήνων αξιωματικών και στρατιωτών βρίσκονται διάσπαρτα στα πεδία των μαχών σε πρόχειρους, ομαδικούς τάφους των 100. Ο πρόεδρος της Ενωσης Συγγενών Πεσόντων και αντιστράτηγος ε.α. κ. Αριστ. Μπουλούκος (ο πατέρας του οποίου έπεσε στις 10/1/1941 στα στενά της Κλεισούρας) εξηγεί στην «Κ», παρόντος του πρώην Α/ΓΕΕΘΑ κ. Δημ. Σκαρβέλη, ότι η κωλυσιεργία των Αλβανών πολιτικών στο συγκεκριμένο θέμα είναι αναιτιολόγητη, καθώς το 2010 το αλβανικό Κοινοβούλιο κύρωσε συμφωνία του 2009 που αναγνωρίζει την ανθρωπιστική διάσταση και την ηθική σημασία του τιμητικού ενταφιασμού των στρατιωτικών που έπεσαν στις μάχες του 1940-41. Ο κ. Μπουλούκος τονίζει, επίσης, ότι στις 23/4/2012 συνήλθε μεικτή επιτροπή Ελλήνων και Αλβανών εμπειρογνωμόνων, η οποία έκτοτε δεν συνεδρίασε ξανά, παρά το γεγονός ότι υφίστατο πρόβλεψη για σύγκλησή της δύο φορές τον χρόνο έως ότου διευθετηθεί το ζήτημα.