Το πρώτο εμπόδιο στον δύσβατο δρόμο της αντιπολίτευσης για την ειρηνική ανατροπή της αριστερής κυβέρνησης της Βενεζουέλας ξεπεράστηκε χθες, καθώς η εθνική εκλογική επιτροπή (CNE) δέχθηκε ως έγκυρες 1,3 εκατομμύρια υπογραφές πολιτών που ζητούν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την απομάκρυνση του προέδρου Νικολάς Μαδούρο.
Η απόφαση αυτή ισοδυναμεί με «πράσινο φως» για την εκκίνηση μιας μακράς και απρόβλεπτης διαδικασίας. Σε πρώτη φάση, τουλάχιστον 200.000 εξ αυτών που έχουν υπογράψει την έκκληση πρέπει να επιβεβαιώσουν ενώπιον των Αρχών την ταυτότητά τους, βάσει των δακτυλικών τους αποτυπωμάτων. Στη συνέχεια, βάσει του ισχύοντος συντάγματος, που προβλέπει τη δυνατότητα ανάκλησης του εκλεγμένου προέδρου, η αντιπολίτευση θα πρέπει να συλλέξει ακόμη 4 εκατομμύρια υπογραφές (20% του εκλογικού σώματος), ώστε να δρομολογηθεί το κρίσιμο δημοψήφισμα.
Ο Νικολάς Μαδούρο ανέλαβε την εξουσία μετά τον θάνατο του χαρισματικού αριστερού ηγέτη της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες, το 2013. Την ίδια χρονιά, κέρδισε τις προεδρικές εκλογές με μικρή διαφορά έναντι του ηγέτη της αντιπολίτευσης Ενρίκε Καπρίλες. Εκτοτε τα οικονομικά προβλήματα της χώρας, που επιδεινώθηκαν από τη ραγδαία πτώση της τιμής του πετρελαίου –βασικής πηγής των δημοσίων εσόδων– πήραν δραματικό χαρακτήρα. Οι ελλείψεις βασικών αγαθών, τα μπλακ άουτ στο ηλεκτρικό δίκτυο και η κατάρρευση βασικών υπηρεσιών πυροδοτούν έντονες κοινωνικές αντιδράσεις, ακόμη και σε λαϊκά προάστια που αποτελούσαν παραδοσιακά προπύργια των «τσαβίστας», ενισχύοντας τη δυναμική της αντιπολίτευσης.
Σε μια προσπάθεια να ασκήσουν πίεση στη CNE, την οποία κατηγορούν για σκόπιμη κωλυσιεργία, περίπου 1.000 ακτιβιστές της αντιπολίτευσης επιχείρησαν πορεία στα κεντρικά γραφεία της στο Καράκας, για να διαλυθούν, όμως, βίαια από ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας. Η αντιπολίτευση έχει αποδυθεί σε αγώνα δρόμου, καθώς επείγεται να οργανωθεί το δημοψήφισμα πριν από τις 10 Ιανουαρίου, ημερομηνία κατά την οποία ο Μαδούρο συμπληρώνει τα δύο τρίτα της εξαετούς θητείας του. Σε αυτή την περίπτωση, βάσει του συντάγματος, εάν χάσει το δημοψήφισμα, θα διοργανωθούν νέες προεδρικές εκλογές για την επιλογή του διαδόχου του. Αν όμως το δημοψήφισμα διοργανωθεί μετά τις 10 Ιανουαρίου, ήττα του Μαδούρο θα σημάνει απλώς τη μεταβίβαση της εξουσίας στον αντιπρόεδρο και ομοϊδεάτη του Αριστόμπουλο Ιστουρίς. Ο τελευταίος εμφανίστηκε απόλυτος τη Δευτέρα στην πρόβλεψή του ότι «δεν θα υπάρξει δημοψήφισμα φέτος», προκαλώντας την αντιπολίτευση.
Διεθνείς μεσολαβητές, με επικεφαλής τον πρώην πρωθυπουργό της Ισπανίας Χοσέ Λουίς Θαπατέρο, προσπαθούν να φέρουν στο τραπέζι των συνομιλιών κυβέρνηση και αντιπολίτευση προς αναζήτηση ομαλής διεξόδου από την εκρηκτική πολιτική κρίση, χωρίς να βρίσκουν μέχρι στιγμής ανταπόκριση από κανένα εκ των δύο στρατοπέδων.