Ο Χιούγκο Ντίξον έχει υπάρξει μία από τις επίμονες και ορθολογικές φωνές υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ε.Ε. Ο έμπειρος αρθρογράφος –και φανατικός φιλέλληνας– ίδρυσε προ μηνών το InFacts, μια ιστοσελίδα αφιερωμένη στην ανάδειξη των πραγματικών δεδομένων που καθιστούν αναγκαία την επιλογή της παραμονής στο δημοψήφισμα της ερχόμενης εβδομάδας.
Την ημέρα που επικοινώνησε τηλεφωνικά μαζί του η «Κ», ο μέσος όρος των δημοσκοπήσεων έδινε προβάδισμα 52-48% στους οπαδούς του Leave, ενώ στην αγορά στοιχημάτων οι πιθανότητες παραμονής είχαν μειωθεί στο 61%. Με το τοπίο να έχει σκοτεινιάσει για το φιλοευρωπαϊκό στρατόπεδο, ξεκινήσαμε ρωτώντας τον ποιες θα είναι οι άμεσες συνέπειες του Brexit. «Ο Κάμερον θα παραιτηθεί εντός ημερών, αν όχι εντός ωρών», απαντά ο Ντίξον. «Ο διάδοχός του θα είναι σχεδόν σίγουρα ο Μπόρις Τζόνσον. Στην οικονομία, η άμεση επίπτωση θα είναι η πτώση στη συναλλαγματική αξία της λίρας».
Από εκεί και πέρα, σημειώνει, τα πράγματα είναι θολά. Οι πρωταγωνιστές της εκστρατείας για την αποχώρηση της Βρετανίας, όπως λέει, «δεν έχουν ξεκαθαρίσει τι είδους σχέση θα επιδιώξουν με την Ε.Ε.». Η εκτίμηση του κορυφαίου Βρετανού αναλυτή είναι «ότι θα χρειαστούν χρόνια για να ολοκληρωθεί η διαδικασία αποχώρησης» και μετά «θα χρειαστούν μερικά χρόνια διαπραγμάτευσης ακόμη ώσπου να καταλήξουμε σε μια νέα συμφωνία ελευθέρου εμπορίου μεταξύ της Βρετανίας και της Ε.Ε.». Στο μεσοδιάστημα, η οικονομία «είναι πολύ πιθανό να διολισθήσει το 2017 σε ύφεση», ιδιαίτερα αν οι σχέσεις μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών εξελιχθούν συγκρουσιακά μετά τις 23 Ιουνίου.
Εντονες δονήσεις
Οι μεταδονήσεις της βρετανικής εξόδου θα είναι πολύ έντονες και στην Ευρώπη, προειδοποιεί ο Ντίξον. «Θα αρχίσει ευρύτερη συζήτηση για την πιθανή αποχώρηση και άλλων κρατών-μελών από την Ε.Ε. αλλά και για τη διάλυση της Ευρωζώνης», προβλέπει. Η ευρωπαϊκή οικονομία θα πληγεί επίσης από τη μείωση των εμπορικών ροών με το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ, «αν η πτώση της λίρας συνεχιστεί, τότε του χρόνου οι Βρετανοί θα έχουν λιγότερα χρήματα να δαπανήσουν για τις καλοκαιρινές διακοπές τους». Υπενθυμίζεται ότι το 2015 (στοιχεία ΣΕΤΕ) η Βρετανία ήταν πρώτη στην κατάταξη των χωρών προέλευσης ξένων τουριστών στην Ελλάδα.
Ο Ντίξον εκτιμά ότι θα υπάρξουν πρωτοβουλίες –π.χ. στην αμυντική συνεργασία ή στην αύξηση δαπανών για τις επενδύσεις– από την πλευρά των Ευρωπαίων πρικειμένου να θωρακιστεί η συνοχή της Ε.Ε. από τη βρετανική αποχώρηση. Θεωρεί ότι θα είναι «στρατηγικό λάθος» να προωθηθεί η δημοσιονομική ένωση στην Ευρωζώνη, καθώς αυτό θα προκαλέσει «ισχυρή λαϊκίστικη αντίδραση» – και δεν πιστεύει ότι θα υπάρξει τέτοια πρωτοβουλία.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της μακράς προεκλογικής περιόδου, το InFacts επιχειρεί να διαλύσει τους μύθους –για την επικείμενη ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., για τους πόρους που συνεισφέρει η Βρετανία στον κοινοτικό προϋπολογισμό κ.ο.κ.– που προβάλλει η άλλη πλευρά. Παρ’ όλα αυτά, το ρεύμα τις τελευταίες εβδομάδες –βασισμένο στο θυμικό περισσότερο παρά στα γεγονότα– είναι υπέρ του Leave. Πώς το εξηγεί;
Ο ρόλος των ΜΜΕ
Οι οπαδοί του Leave, λέει, «έχουν επιδοθεί σε εκστρατεία παραπληροφόρησης. Δίνουν εσφαλμένα στοιχεία και το γνωρίζουν». Αυτό δεν έχει αναδειχθεί αρκετά, επειδή «το στρατόπεδο του Remain έχει υπάρξει αναποτελεσματικό στη διάψευση αυτών των ανακριβειών», αλλά και λόγω του τοπίου στα ΜΜΕ. «Οι εφημερίδες με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία –η Sun, η Mail, η Express– υποστηρίζουν το Brexit. To ίδιο ισχύει και για την Daily Telegraph, παρότι δεν έχει πάρει ανοικτά θέση».
Οσο για το BBC, υπό το καθεστώς αβεβαιότητας που δημιουργεί η επικείμενη ανανέωση του καταστατικού του, «έχει ερμηνεύσει την αμεροληψία ως την χορήγηση ίσου χρόνου στις δύο πλευρές, όσο εμφανής κι αν είναι η διαφορά στη σοβαρότητα των επιχειρημάτων τους».
Πώς συγκρίνει το κλίμα στη Βρετανία σήμερα με την κατάσταση στην Ελλάδα κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015; Οι διαφορές, όπως σημειώνει, είναι σημαντικές – «η Βρετανία είναι μεγάλη οικονομία που δεν βρίσκεται σε δυσκολία, σε αντίθεση με την Ελλάδα». Το κοινό σημείο μεταξύ του Αλέξη Τσίπρα και των υποστηρικτών του Brexit θεωρεί ότι είναι ο λαϊκισμός: «Δίνουν υποσχέσεις που δεν μπορούν να τηρήσουν, καταφεύγουν σε υπεραπλουστευτικές εξηγήσεις σε σύνθετα προβλήματα, μιλούν για μάχη του λαού κατά των ελίτ».
Οταν έγινε εμφανής η αδυναμία τους να κάνουν πράξη αυτά που υπόσχονταν, «ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης επέλεξαν τη συγκρουσιακή οδό, κατηγορώντας την Ευρώπη για το αδιέξοδο». Την ίδια τακτική, σύμφωνα με τον Ντίξον, θα ακολουθήσει και η κυβέρνηση Τζόνσον μετά το Brexit.