Εκπτωτοι άνδρες πάντα παρόντες

Εκπτωτοι άνδρες πάντα παρόντες

3' 5" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΓΚΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ

Το σπίτι της Μπερνάρντα Αλμπα

σκηνοθεσία: Ενκε Φεζολάρι

θέατρο: Βρυσάκι

Τέτοιες μέρες πριν από 80 χρόνια (Ιούνιος 1936), ο Λόρκα προβληματιζόταν μήπως ήταν παρατραβηγμένο να παρουσιάσει «Το σπίτι της Μπερνάρντα Αλμπα», που είχε μόλις ολοκληρώσει, μόνο με γυναίκες. «Δεν ξέρω μήπως άφηνα τελικά και τον άντρα να εμφανιστεί… θα το σκεφτώ ακόμη μια φορά στη Γρανάδα», είπε στον φίλο του Ζαν Γκέμπσερ, Γεμανοελβετό φιλόσοφο και συγγραφέα, τη μέρα που έφευγε για τον τόπο του (16 Ιουλίου – την προηγουμένη του φρανκικού πραξικοπήματος). Στην ανάστατη Γρανάδα, ένα μήνα μετά, πέθαινε δολοφονημένος από τους φαλαγγίτες του Φράνκο. Ο άντρας δεν εμφανίστηκε. Το έργο άλλωστε δεν έχει να κάνει παρά με έναν κλειστό – έγκλειστο κόσμο γυναικών κάτω από μητριαρχική τυραννία (αναφορά στον ανερχόμενο Φράνκο), όπου οι άντρες είναι έκπτωτοι-απόντες μα διαρκώς παρόντες στο όνομα του Πέπε Ρομάνο.

Η δεσποτική Μπερνάρντα Αλμπα, χήρα μόλις, με πέντε ανύπαντρες, άπροικες, ανέραστες κόρες 20-39 χρόνων, ορίζει οκταετές πένθος στο σπίτι της με άγρυπνη επιτήρηση ώστε να μην αντικρίσουν αυτές άντρα, πλην της Αουγκούστια, της μεγαλύτερης, εύπορης (από άλλον πατέρα), αρραβωνιασμένης με τον Πέπε, ο οποίος όμως αγαπάει την όμορφη, εικοσάχρονη Αντέλα. Η Αντέλα σπάει τον εγκλεισμό, συναντά τις αυγές τον Πέπε στον στάβλο, σχεδιάζουν την εγκατάστασή της κοντά στη θάλασσα για να βλέπονται.

Το σχέδιο αποκαλύπτεται, η μάνα της τον κυνηγάει με καραμπίνα, η παθολογικά ζηλιάρα Μαρτίριο λέει ψέματα στην αδελφή της πως η Μπερνάρντα τον σκότωσε και η Αντέλα, απελπισμένη, απαγχονίζεται στο δωμάτιό της.

Ο αποκλεισμός του άντρα συνηγορεί με τη δύναμη της φύσης, και ακόμη μία τραγωδία κλείνει τη «Τριλογία της Ισπανικής Υπαίθρου» («Γέρμα», «Ματωμένος γάμος», «Το σπίτι της Μπερνάρντα Αλμπα») μαζί με το έργο και τη ζωή τού, μόλις 38χρονου, Λόρκα.

Τρίτη σεζόν για τη πολυσυλλεκτική πρόταση του Ενκε Φεζολάρι στο «Βρυσάκι». Ο σκηνοθέτης θέλησε να συνδέσει το έργο με «τον κόσμο στον οποίο ζούμε, σε ισχνή δημοκρατία, δίχως πίστη στον συνάνθρωπο».

Επιπλέον, αναφερόμενος στις «ορκισμένες παρθένες της Αλβανίας» (μπουρνέσας) είδε «την ανδαλουσιανή και ως βαλκανική τραγωδία που συμβαίνει στις εσχατιές του πολιτισμένου κόσμου». Ολες αυτές τις οπτικές, εμβαπτισμένες σε χιούμορ, αυτοσχεδιαστική φρεσκάδα, δραματικά υψηλές θερμοκρασίες, έντονα αλμοδοβαρική αισθητική και ύφος, σε ρέουσα μετάφραση της Μαρίας Σκαφτούρα και πάντα αξιόλογη διανομή, τις παρέδωσε στο ευχάριστα παραξενισμένο κοινό. Είδα την παράσταση μόλις πριν από 10 μέρες, στην τρίτη της σεζόν, και με διαφορετική διανομή από την αρχική. Αν εξαιρέσω ένα πρόβλημα στις δόσεις του αλμοδοβαρικού ύφους (ως γνωστόν επιδεικτικά ασεβές, αναρχικό, αστειο-κυνικό), συγκεντρωμένες πάνω στην… μπουρνεσο-φαρσική τρανσέξουαλ Πόνθια της Μαρίας Σκαφτούρα, μαζί με τον ασυντόνιστα δουλεμένο ρόλο της Μαρίας Χοσέφα (Βέφη Ρέδη), η διανομή που είδα λειτούργησε από καλά έως εξαιρετικά. Με μια Μπερνάρντα γερμανικού αυταρχισμού και κοψιάς, αδυσώπητα σκληρή και μητριαρχική, με καταχωνιασμένα ίχνη μητρικής και γυναικείας τρυφερότητας, τόσο, που χρειάστηκε μια τραγωδία για ν’ αναβλύσουν άναρθρα, σερνάμενα στα σφουγγαρισμένα σκαλοπάτια, πριν ακουστεί αμετανόητο το «η κόρη της Μπερνάρντα Αλμπα πέθανε παρθένα», ως απαύγασμα της υποκρισίας, της υποτέλειας σε ήθη κι έθιμα του παρελθόντος, στον κώδικα γυναικείας αρετής και υποταγής που επιβάλλει μια ανδροκρατούμενη κοινωνία.

Η Ιωάννα Μαυρέα μπόρεσε να τα βάλει με θηρία του ρόλου και νίκησε.

Ξεχωριστή η δραματουργική δουλειά του σκηνοθέτη και της Ναταλί Μηνιώτη πάνω στον ρόλο της έξοχης υπηρέτριας (Φρύνη Θετάκη) που σαν καλικάντζαρος του σπιτιού πεταγόταν από το πουθενά κρατώντας τη βουβή σχεδόν «πολυπραγμοσύνη» της με αξιέπαινο μέτρο και αυθεντική κωμικότητα. Η Αντέλα που είδα (Ελεονώρα Αντωνιάδου) είχε την αυθόρμητη και αδάμαστη ορμή του έρωτα πάνω της μαζί με μια σχεδόν προεξοφλημένη απελπισία. Διακριτές οι παρουσίες της Μαρτίριο (Βίκυ Παπαδοπούλου) με έξοχες τις σκηνές του φθόνου και της εξομολόγησης, της δυναμικής Μαγκνταλένα (Αγάπη Παπαθανασιάδου), της Ανγκούστια (Δήμητρα Κολλά) και της Αμέλια (Ξανθή Κρανίδη) σ’ αυτή την τραγωδία όπου ο παγωμένος αέρας της Σιέρα Νεβάδα κόβει συχνά σαν μαχαίρι τη βαριά ζέστη του άνυδρου Νότου.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή