ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Το χθεσινό πρωινό οι Βρυξέλλες ξύπνησαν σε κατάσταση σοκ, καθώς η Μεγάλη Βρετανία θέτει την Ε.Ε. ενώπιον του μεγαλύτερου κινδύνου στην περίπου εξηντάχρονη ιστορία της, από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης το 1957. Με μία σειρά δηλώσεων, καθησυχαστικού κυρίως χαρακτήρα, προσπάθησαν οι βασικοί πρωταγωνιστές της ευρωπαϊκής σκηνής να ρίξουν τους τόνους στο κλίμα έντονης ανησυχίας, νευρικότητας και μάλλον αμηχανίας που κυριαρχούσε.
Λίγη ώρα μετά τα επίσημα αποτελέσματα που έδειχναν τη νίκη του Brexit, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ν. Τουσκ δήλωσε ότι είναι «μία σοβαρή ακόμα και δραματική στιγμή ιδιαίτερα για τη Μ. Βρετανία» και συγχρόνως ότι δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφθούν οι πολιτικές συνέπειες που αυτή η ψήφος θα προκαλέσει στη χώρα. Παρόλο που είναι μία «ιστορική στιγμή», όπως την αποκάλεσε, πρόσθεσε ότι δεν είναι ώρα «για υστερικές αντιδράσεις» και επιβεβαίωσε ότι «είμαστε προετοιμασμένοι για το αρνητικό σενάριο».
Ο κ. Τουσκ ενημέρωσε ότι τις προηγούμενες μέρες ήταν σε επαφή με τους 27 αρχηγούς των κρατών-μελών και πως όλοι έχουν δηλώσει ότι είναι έτοιμοι να κρατήσουν την ενότητα της Ε.Ε. Συγχρόνως δήλωσε πως θα πραγματοποιηθεί μία άτυπη συνάντηση των «27» στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής, που είναι προγραμματισμένη για την ερχόμενη Τρίτη και Τετάρτη, για ένα «ευρύτερο προβληματισμό για το μέλλον της Ε.Ε.». Σε αυτή τη συνάντηση δεν θα συμμετάσχει ο υπό παραίτηση, πλέον, Βρετανός πρωθυπουργός κ. Κάμερον.
Λίγο αργότερα ο κ. Τουσκ είχε συνάντηση με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μ. Σουλτς και ο προεδρεύων της Ε.Ε. πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μ. Ρούτε. Ο κ. Γιούνκερ δήλωσε πως «με στεναχωρεί πολύ αυτή η απόφαση προσωπικά». Στην ανακοίνωση που εξέδωσαν οι τέσσερις πρόεδροι, από τη μία εξέφρασαν σεβασμό προς την απόφαση του βρετανικού λαού, τονίζοντας ότι θα παραμείνουν οι υπόλοιποι 27 ενωμένοι, καθώς «μας ενώνουν η ιστορία, η γεωγραφία και οι κοινοί στόχοι και στη βάση αυτή θα εξελιχθεί η συνεργασία μας», όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά. Από την άλλη, όμως, ξεκαθάρισαν ότι αναμένουν από το Ηνωμένο Βασίλειο να θέσει σε λειτουργία το συντομότερο δυνατόν την απόφαση των πολιτών του «όσο κι αν είναι επίπονη», καθώς «οποιαδήποτε καθυστέρηση χωρίς λόγο θα επέτεινε την αβεβαιότητα».
Οι πρόεδροι στη δήλωσή τους τονίζουν πως υπάρχουν κανόνες για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Αυτοί δεν είναι άλλοι από το άρθρο 50 που προβλέπει τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει ένα κράτος- μέλος. Είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε άμεσα και να προβλέψουμε τις προϋποθέσεις εξόδου από την Ε.Ε. «Το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει μέλος με τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα. Η νομοθεσία ισχύει πλήρως και στο Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι την αποχώρηση». Οσον αφορά τη συμφωνία του περασμένου Φεβρουαρίου, αυτή δεν υφίσταται πλέον μετά το δημοψήφισμα, ενώ δεν θα υπάρξει καμία επαναδιαπραγμάτευση. «Ελπίζουμε ότι το Ην. Βασίλειο θα παραμείνει ένα στενός εταίρος στο μέλλον. Αναμένουμε τις προτάσεις του πάνω σε αυτή τη βάση. Οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να καλύπτει και τις δύο πλευρές και να είναι ισορροπημένη σε σχέση με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις», ανέφεραν.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ, σε ελαφρά διαφορετικό μήκος κύματος, ζήτησε από τις Βρυξέλλες να κρατήσουν «στενούς μελλοντικούς δεσμούς» με τη Μ. Βρετανία παρά την ψήφο για έξοδο και να «παραμείνουμε ήρεμοι και συγκροτημένοι». Πρόσθεσε ότι «πρέπει να κάνουμε συγκροτημένες αναλύσεις και αποφάσεις», υπενθυμίζοντας πως «η ιδέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης ήταν αρχικά μια ιδέα ειρήνης».