Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την πρόσκληση υποβολής προτάσεων για το 2016 στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE για τη χρηματοδότηση έργων δράσης για το κλίμα και το περιβάλλον. Οι γενικοί στόχοι του προγράμματος LIFE είναι:
• Να συμβάλει στη στροφή προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, με αποδοτικότητα των πόρων και ανθεκτικότητα στην αλλαγή του κλίματος, στην προστασία και στη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, καθώς και στην ανάσχεση και αντιστροφή της απώλειας της βιοποικιλότητας, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης του δικτύου Natura 2000, και στην αντιμετώπιση της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων.
• Να βελτιώσει την ανάπτυξη, την υλοποίηση και την επιβολή της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής και νομοθεσίας της Ενωσης, καθώς και να ευνοήσει και να προωθήσει την ολοκλήρωση και την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων σε άλλες πολιτικές της Ενωσης και στην πρακτική του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, μεταξύ άλλων και μέσω της αύξησης των δυνατοτήτων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
• Να υποστηρίξει τη βελτίωση της περιβαλλοντικής και κλιματικής διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένης της βελτιωμένης συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών, των ΜΚΟ και τοπικών παραγόντων.
• Να υποστηρίξει την υλοποίηση του 7ου Περιβαλλοντικού Προγράμματος Δράσης.
Τρεις προτεραιότητες
Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία, το νέο πρόγραμμα LIFE θα προωθήσει τους πιο πάνω γενικούς στόχους με δύο υπο-προγράμματα: ένα για το Περιβάλλον και ένα για τη Δράση Κλίμα. Σημειώνεται ότι η δημιουργία του υπο-προγράμματος για τη Δράση Κλίμα αναβαθμίζει την πρώην θεματική ενότητα της «κλιματικής αλλαγής» στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Πολιτικής και του μέρους της Διακυβέρνησης του LIFE+. Το μέρος του «Περιβάλλοντος» του νέου προγράμματος καλύπτει τρεις τομείς προτεραιότητας:
• Περιβάλλον και αποδοτικότητα των πόρων.
• Φύση και βιοποικιλότητα και
• Περιβαλλοντική διακυβέρνηση και πληροφόρηση.
Το μέρος της «Δράσης για το Κλίμα» καλύπτει:
• Τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.
• Την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
• Κλιματική διακυβέρνηση και πληροφόρηση.
Η συγκεκριμένη πρόσκληση καλύπτει προτάσεις και για τα δύο υπο-προγράμματα του LIFE (Περιβάλλον και Δράση για το Κλίμα) για «παραδοσιακά» έργα, προπαρασκευαστικά έργα, ολοκληρωμένα (integrated) έργα, έργα τεχνικής βοήθειας και έργα ενίσχυσης των ικανοτήτων.
Επιλέξιμες δράσεις
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη δημοσιευμένη πρόσκληση, επιδοτούνται τα κάτωθι έργα:
Τα «παραδοσιακά έργα» που καλύπτουν τις κάτωθι θεματικές προτεραιότητες:
• Περιβάλλον και αποδοτικότητα των πόρων.
• Φύση και βιοποικιλότητα.
• Περιβαλλοντική διακυβέρνηση και πληροφόρηση (υπο-πρόγραμμα για το περιβάλλον).
• Μετριασμός της κλιματικής αλλαγής.
• Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
• Κλιματική διακυβέρνηση και πληροφόρηση (υπο-πρόγραμμα για δράση για το κλίμα).
Τα προτεινόμενα «παραδοσιακά» έργα μπορούν να έχουν τις κάτωθι μορφές:
• Πιλοτικά έργα.
• Εργα επίδειξης.
• Εργα βέλτιστων πρακτικών.
• Ολοκληρωμένα έργα.
• Εργα τεχνικής βοήθειας.
• Εργα οικοδόμησης δυναμικού.
• Προπαρασκευαστικά έργα.
• Εργα πληροφόρησης.
• Ευαισθητοποίησης και διάδοσης.
• Οποιαδήποτε άλλα έργα απαιτούνται για την επίτευξη των γενικών στόχων.
• Τα «προπαρασκευαστικά έργα» που ορίζονται κυρίως από την Επιτροπή σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη για να υποστηρίζουν συγκεκριμένες ανάγκες για την ανάπτυξη και υλοποίηση της περιβαλλοντικής ή κλιματικής πολιτικής και νομοθεσίας της Ενωσης. Στη συγκεκριμένη πρόσκληση για το 2016 δεν είναι επιλέξιμα προπαρασκευαστικά έργα στο υπο-πρόγραμμα για το κλίμα παρά μόνο στο υπο-πρόγραμμα για το περιβάλλον.
• Τα «έργα τεχνικής βοήθειας» που παρέχουν χρηματοδοτική στήριξη για να βοηθηθούν οι αιτούντες να καταρτίσουν ολοκληρωμένα έργα, και ειδικότερα να διασφαλισθεί ότι αυτά τα έργα συμμορφώνονται με τον χρονισμό, τις τεχνικές και τις οικονομικές απαιτήσεις του προγράμματος LIFE σε συντονισμό με τους πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, του Ταμείου Συνοχής, του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας, με σκοπό τη δημιουργία συνεργειών, κυρίως στο πλαίσιο των ολοκληρωμένων έργων, και την υποστήριξη της χρησιμοποίησης λύσεων, μεθόδων και προσεγγίσεων που αναπτύσσονται βάσει του προγράμματος LIFE.
• Τα «ολοκληρωμένα έργα» που υλοποιούν σε εκτεταμένη εδαφική κλίμακα, ιδίως περιφερειακή, πολυ-περιφερειακή, εθνική ή διεθνική κλίμακα, στρατηγικές ή έργα για το περιβάλλον ή το κλίμα, κυρίως στους τομείς της φύσης, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων της διαχείρισης του δικτύου Natura 2000, των υδάτων, των αποβλήτων, του αέρα και του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν, ενώ παράλληλα διασφαλίζεται η συμμετοχή των ενδιαφερομένων και προωθείται ο συντονισμός με τουλάχιστον μία ακόμη σχετική ενωσιακή, εθνική ή ιδιωτική χρηματοδοτική πηγή και η ενεργοποίησή της, όπως απαιτείται από συγκεκριμένη νομοθεσία της Ενωσης για το περιβάλλον ή το κλίμα, τα οποία αναπτύσσονται δυνάμει άλλων πράξεων της Ενωσης ή αναπτύσσονται από τις αρχές κρατών-μελών.
Προϋπολογισμός
Ο προϋπολογισμός της πρόσκλησης ανέρχεται συνολικά στα 337.536.184 εκατ. ευρώ εκ των οποίων τα 273.936.184 ευρώ αφορούν το υπο-πρόγραμμα για το περιβάλλον και τα 63.600.000 ευρώ αφορούν το υπο-πρόγραμμα για το κλίμα. Το ποσοστό της κοινοτικής επιδότησης ξεκινά από 50% και παρόλο που το 60% θεωρείται το ανώτατο ποσοστό ενίσχυσης του προγράμματος, σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να φτάσει το 75%.
Επιλέξιμοι φορείς
Οι δυνητικοί δικαιούχοι είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και μπορούν να υποβάλλουν πρόταση μόνοι τους (coordinating beneficiary), ενώ ενθαρρύνεται η συνεργασία ενός ή περισσότερων φορέων είτε ως εταίροι (associated beneficiaries) είτε ως συγχρηματοδότες (co-financer) εφόσον παρέχουν προστιθέμενη αξία στο έργο, ενισχύοντας την υλοποίηση της πρότασης ή την προώθηση του ιδιαίτερου χαρακτήρα, την ευρωπαϊκή διάσταση, τον αντίκτυπο και τη διάδοση των αποτελεσμάτων του έργου. Φυσικά πρόσωπα ή ατομικές επιχειρήσεις δεν είναι επιλέξιμες.
Οσον αφορά τον χαρακτήρα των έργων και τη σύσταση ενός εταιρικού σχήματος, ιδιαιτέρως λαμβάνονται υπόψη τα εξής:
• Εργα διεθνικά που συμβάλλουν στην ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας για την εξασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και την επίτευξη των κλιματικών στόχων.
• Συνέργειες φορέων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, που συμβάλλουν στη βιωσιμότητα των αποτελεσμάτων του έργου.
• Εργα που ενθαρρύνουν τη συνεργασία φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών, ΜΚΟ και τοπικών οικονομικών και κοινωνικών οργανώσεων.
* Η κ. Μ. Πασπαλιάρη είναι στέλεχος της ΑΜΒΙΟ Α.Ε.