Πέρασε κιόλας ένας χρόνος από την προκήρυξη του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου 2015, μια δραματική στιγμή που οι περισσότεροι Ελληνες ανακαλούν με συναισθηματική ένταση, όπως περίπου συμβαίνει στην περίπτωση ενός μεγάλου σεισμού, μιας εντελώς έκτακτης περίστασης ή κάποιου εμβληματικού αθλητικού γεγονότος.
Ποιος θα το περίμενε, 12 μήνες μετά, η Ευρώπη να προσπαθεί να συνέλθει, ή καλύτερα να συμβιβαστεί με την ιδέα της πρώτης αποχώρησης πλήρους μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Ιστορία. Από το Grexit (που δεν συνέβη, την ύστατη κυριολεκτικά ώρα) μέχρι το Brexit (που συνέβη, ενάντια σε κάθε πρόβλεψη), η Ιστορία δεν παύει να μας εκπλήσσει ούτε λεπτό. Και εμείς, ζαλισμένοι από την κατάρριψη της μιας βεβαιότητας μετά την άλλη, προσπαθούμε να καταλάβουμε.
Είναι ένα τρομακτικά σύνθετο και απρόβλεπτο σκηνικό αυτό που δημιουργείται στην Ευρώπη (και όχι μόνο), με αποτέλεσμα η προσαρμογή στις νέες συνθήκες να απαιτεί αυξημένες ικανότητες τόσο από τους πολίτες όσο και από τους πολιτικούς. Ενα χρόνο μετά το ελληνικό δημοψήφισμα αρχίζει και γίνεται σαφές ότι η στρατηγική των κομμάτων του λεγόμενου «μεταρρυθμιστικού τόξου» να επιτίθενται μονοδιάστατα στην κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, αφήνοντας στο απυρόβλητο τους εταίρους, αποδείχθηκε και λανθασμένη και θεαματικά αναποτελεσματική, μιλώντας με πολιτικούς όρους.
Τόσο στην Ελλάδα όσο και εκτός Ελλάδας (όπως έδειξε η ετυμηγορία της πλειοψηφίας των Βρετανών) τα λεγόμενα «συστημικά» κόμματα κατόρθωσαν να «χαρίσουν» την οργή για τα επιμέρους λάθη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τη δικαιολογημένη αποξένωση από τη βουλιμική γραφειοκρατία των Βρυξελλών στην άλλη πλευρά του λόφου και σήμερα εισπράττουμε τα αποτελέσματα. Κανείς δεν μιλούσε για «τον ελέφαντα στο δωμάτιο» και τώρα απειλούν να εκτροχιάσουν το τρένο της Ευρώπης.
Από αυτήν την άποψη, είναι περισσότερο από ευπρόσδεκτη η κριτική του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκου Μητσοτάκη προς τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Economist, την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα. «Εδώ θα χρειαστεί να πω και μερικά λόγια που πιθανώς να δυσαρεστήσουν τους εταίρους φίλους μας», σημείωσε ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης. Και συνέχισε σε έναν λιγότερο αναμενόμενο τόνο, απευθυνόμενος στους δανειστές μας: «Επιτρέψατε μια πραγματικά ακατανόητη αύξηση των φόρων, αντί μιας λελογισμένης περικοπής δαπανών για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Και για να καλύψετε τα νώτα σας, συμφωνήσατε στον λεγόμενο “κόφτη δαπανών”». Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κάνει, έστω και καθυστερημένα, αυτό που έπρεπε να έχει γίνει εδώ και καιρό: να πάρει αποστάσεις από τη μνημονιακή «ορθοδοξία» λέγοντας το αυτονόητο. Οχι για να «τσιμπήσει» κάτι από το ρεύμα του αντιευρωπαϊσμού και του λαϊκισμού, που σαρώνει την Ευρώπη, αλλά για να υπερασπιστεί την ελληνική μεσαία τάξη, που υποφέρει από την υπερφορολόγηση.
Είναι μια αρχή.