Υστερα από ταξίδι πέντε ετών και έχοντας διανύσει απόσταση 2,89 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, το διαστημόπλοιο «Juno» (Ηρα) της NASA θα αναγγείλει την άφιξή του στον Δία με ένα απλό ραδιοφωνικό σήμα τριών δευτερολέπτων. Το πολυαναμενόμενο αυτό σήμα, που η NASA ελπίζει να λάβει το πρωί της Δευτέρας, θα σηματοδοτεί την ολοκλήρωση της διαδικασίας πέδησης με τη βοήθεια των κινητήρων του «Juno», που θα επιτρέψει στο μικρό διαστημικό όχημα να «συλληφθεί» από το πεδίο βαρύτητας του Δία.
«Μπορώ από τώρα να σας πω ότι, όταν ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, θα ακούσετε έντονους ήχους πανηγυρισμού, καθώς αυτό θα μας λέει ότι το “Juno” βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Δία», είπε ο επικεφαλής του προγράμματος Ρικ Νουμπάκεν.
Στόχος της αποστολής είναι η εξερεύνηση των συνθηκών που επικρατούν κάτω από τα νέφη του Δία. «Οι απορίες μας για τον Δία αφθονούν και η αποστολή αυτή θα αρχίσει να προσφέρει απαντήσεις», λέει η Νταϊάν Μπράουν, μέλος της ομάδας της NASA.
Το «Juno» θα είναι το πρώτο διαστημικό σκάφος που θα μπει σε τροχιά γύρω από τον Δία την τελευταία δεκαετία. Το ρομποτικό διαστημόπλοιο της NASA «Γαλιλαίος» παρέμεινε σε τροχιά γύρω από τον Δία για οκτώ χρόνια, για να στείλει πίσω στη Γη εντυπωσιακές εικόνες του πλανήτη και των πολλών δορυφόρων του. Οι φωτογραφίες αυτές αποκάλυψαν την ύπαρξη γιγάντιων ωκεανών κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου του Δία, Ευρώπη, που θεωρείται σήμερα ένα από τα καλύτερα σημεία για την αναζήτηση ζωής μέσα στο ηλιακό σύστημα. Αυτήν τη φορά, η αποστολή θα εστιάσει στον ίδιο τον Δία και ειδικότερα στο τι βρίσκεται κάτω από τα πολύχρωμα νέφη, τα οποία καλύπτουν τον γιγάντιο πλανήτη.
«Ενας από τους κεντρικούς στόχους του “Juno” είναι να μάθουμε τη “συνταγή” για κάθε ηλιακό σύστημα. Πώς δημιουργείται ένα τέτοιο σύστημα πλανητών και πώς σχηματίσθηκαν οι πλανήτες του δικού μας ηλιακού συστήματος;» αναρωτιέται ο Σκοτ Μπόλτον, επιστημονικός συνεργάτης του Southwest Research Institute στο Σαν Αντόνιο του Τέξας, που είναι και ο κεντρικός ερευνητής του προγράμματος με κόστος 1,1 δισ. δολαρίων.
Ο Δίας είναι ο μεγαλύτερος των λεγόμενων γιγάντων αερίων, με μάζα τρεις φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Πλούτωνα, που είναι ο επόμενος σε μέγεθος. Ο Δίας, όμως, είναι πολύ περισσότερο από μια απλή σφαίρα υδρογόνου και ηλίου.
Αυτό που κεντρίζει ιδιαίτερα το ενδιαφέρον των επιστημόνων είναι οι μικρές ποσότητες βαρύτερων στοιχείων, όπως λιθίου, άνθρακα και αζώτου, που υπάρχουν στην ατμόσφαιρά του.
«Δεν γνωρίζουμε πώς εμπλουτίσθηκε ο Δίας με τα στοιχεία αυτά. Γνωρίζουμε, όμως, ότι η παρουσία τους είναι εξόχως σημαντική, καθώς από τα στοιχεία αυτά προέρχεται η ζωή στη Γη», λέει ο Μπόλτον. Το «Juno», εφόσον όλα πάνε κατ’ ευχήν, θα πραγματοποιήσει σειρά 37 ελλειπτικών περιστροφών γύρω από τους πόλους του Δία σε χρονικό διάστημα 20 μηνών. Τα επιστημονικά του όργανα περιλαμβάνουν συσκευή μέτρησης των ισχυρών μαγνητικών πεδίων του πλανήτη, αλλά και φωτογραφική μηχανή υπέρυθρης ακτινοβολίας που θα παρατηρήσει το σέλας γύρω από τους πόλους.
«Δημόσια κάμερα»
Το «Juno» φέρει επίσης και συμβατική φωτογραφική μηχανή. Αυτή δεν έχει ως στόχο της την εξασφάλιση επιστημονικών δεδομένων, αλλά αποτελεί μέθοδο προσέλκυσης του ενδιαφέροντος του κοινού. Κάθε χρήστης του Διαδικτύου μπορεί έτσι να εγγραφεί στην ιστοσελίδα του Southwest Research Institute Mission Juno και να προτείνει προς τα πού πρέπει να στραφεί ο φακός της φωτογραφικής μηχανής του διαστημοπλοίου. «Πρόκειται στην πραγματικότητα για μία “δημόσια κάμερα”. Οι επισκέπτες της σελίδας θα μπορούν να συζητούν μέσω αυτής και να αποφασίζουν τι θεωρούν ότι είναι το σημαντικότερο θέμα για φωτογράφιση», λέει ο Μπόλτον.