Η Γερμανία , η Κομισιόν και η ΕΚΤ αντέδρασαν χθες αρνητικά στην προσπάθεια του Ιταλού πρωθυπουργού να κερδίσει τη συγκατάθεσή τους ώστε να προχωρήσει σε ανακεφαλαιοποίηση του ιταλικού τραπεζικού συστήματος. Ο κ. Ματέο Ρέντσι έχει ζητήσει ουσιαστικά αναστολή του ευρωπαϊκού κανονισμού που προβλέπει ότι προτού επιχειρηθεί διάσωση τραπεζών από κράτος θα πρέπει υποχρεωτικά να έχει προηγηθεί συμμετοχή των πιστωτών, περιλαμβανομένων ακόμη και ανασφάλιστων καταθετών. «Δεν γίνεται να φτιάχνουμε νέους κανόνες κάθε δύο χρόνια», είπε χθες η κ. Αγκελα Μέρκελ.
Η κατάσταση των ιταλικών τραπεζών αρχίζει να εμπνέει ανησυχία, δεδομένου ότι έχουν στους ισολογισμούς τους μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 360 δισ. ευρώ, ενώ η κεφαλαιοποίησή τους έχει πληγεί ήδη από την αρχή του έτους και ακόμη περισσότερο μετά το Brexit. Το ζήτημα θα μπορούσε να λάβει εκρηκτικές διαστάσεις και να οδηγήσει στην αποσταθεροποίηση των ιταλικών τραπεζών και συνεπώς της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης, με αρνητικότατες συνέπειες για όλους. Ηδη από τη Δευτέρα η Ρώμη έχει δημοσιοποιήσει την πρόθεσή της να προχωρήσει σε ανακεφαλαιοποίηση των ιταλικών τραπεζών, ύψους 40 δισ. ευρώ, είτε αγοράζοντας μερίδια σε αυτές είτε μέσω της προσφοράς κρατικών εγγυήσεων. Τη Δευτέρα και την Τρίτη ο κ. Ρέντσι προσπάθησε να πείσει Βερολίνο και Κομισιόν να δώσουν τη συγκατάθεσή τους στο σχέδιό του, υποστηρίζοντας ότι οι ιταλικές τράπεζες έχουν πέσει θύματα του Brexit. Η ιταλική κυβέρνηση επικαλείται την ύπαρξη «εξαιρετικών περιστάσεων», δηλαδή της αναταραχής που έχει προκαλέσει το Brexit, ώστε να τεκμηριώσει ότι θα πρέπει να υπάρξει αναστολή του ευρωπαϊκού κανονισμού περί «κουρέματος» πιστωτών τραπεζών προτού επιχειρηθεί κρατική διάσωση.
Χωρίς αποτέλεσμα, όπως φάνηκε χθες. «Στην τραπεζική ένωση έχουμε καταρτίσει συγκεκριμένους κανόνες σχετικά με την εκκαθάριση τραπεζών και την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών. Και δεν μπορούμε να φτιάχνουμε νέους κανόνες κάθε δύο χρόνια», είπε χθες η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ μετά τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. «Το θέμα των τραπεζών μας δεν είναι στην ατζέντα, κανείς δεν επιδιώκει να αλλάξει τους κανόνες», απάντησε χθες ο κ. Ρέντσι, επίσης από τις Βρυξέλλες. Ωστόσο την Τρίτη, ο Ιταλός πρωθυπουργός είχε δηλώσει ότι δεν διεξάγονται μεν επίσημες διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε., αλλά ότι «διεξάγεται αυτές τις ώρες πολύ έντονη συζήτηση σε όλα τα επίπεδα».
Την Τρίτη ο κ. Ρέντσι είχε συναντηθεί στις Βρυξέλλες με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τον αντιπρόεδρο Βάλντις Ντομπρόβσκις και είχαν συζητήσει την επίπτωση που έχει το Brexit στις ιταλικές τράπεζες. Επισήμως η Κομισιόν δηλώνει ότι δεν σχολιάζει την υπόθεση. Ανεπισήμως όμως πηγή της Κομισιόν δήλωσε χθες στο Reuters ότι «η Κομισιόν είναι έτοιμη να βοηθήσει, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει πειστεί απ’ όσα έχει προτείνει η Ιταλία. Μπορούν οι Ιταλοί πράγματι να αποδείξουν ότι υπάρχει συστημικό πρόβλημα που προκλήθηκε από το Brexit; Δεν γνωρίζω».
Και η ΕΚΤ τάχθηκε κατά της αναστολής του κανονισμού περί bail-in, με τον κ. Μπενουά Κερέ να δηλώνει ότι «αν αναστείλουμε σήμερα τους κανόνες περί συμμετοχής των πιστωτών (στη διάσωση), αν αυτό είναι το βήμα που θέλετε να κάνετε, τότε… είναι το τέλος της τραπεζικής ένωσης όπως τη γνωρίζουμε», είπε, προσθέτοντας ότι σε αυτή την περίπτωση η εποπτεία της ΕΚΤ θα γίνει πολύ πιο σκληρή.
Από την άλλη πλευρά, είναι επίσης αλήθεια ότι δεν ευθύνεται μόνο το Brexit για τα προβλήματα των ιταλικών τραπεζών. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνειά τους αυξάνονται εδώ και χρόνια εξαιτίας της ύφεσης ή της εξαιρετικά αδύναμης ανάπτυξης της ιταλικής οικονομίας. Ο κ. Ρέντσι ορθώς δήλωσε χθες ότι το πρόβλημα των ιταλικών τραπεζών θα έπρεπε να είχε αντιμετωπιστεί τέσσερα ή πέντε χρόνια πριν, προτού τεθούν σε ισχύ οι νέοι κανόνες περί τραπεζικών διασώσεων. Η κατάρρευση των μετοχών των ιταλικών τραπεζών άρχισε να λαμβάνει ακόμη πιο ανησυχητικές διαστάσεις από τις αρχές του έτους, όταν τέθηκαν σε ισχύ ακριβώς οι νέοι κανόνες που απαγορεύουν τη διάσωση χωρίς να έχει προηγηθεί «κούρεμα» των πιστωτών τραπεζών.