ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ. Τους 44 έφθασαν οι νεκροί της βομβιστικής επίθεσης της Τρίτης στο αεροδρόμιο Ατατούρκ της Κωνσταντινούπολης, την οποία οι τουρκικές αρχές αποδίδουν στο ISIS. Ανώνυμος Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε χθες ότι οι τρεις καμικάζι κατάγονταν από τη Ρωσία, το Ουζμπεκιστάν και το Κιργιζιστάν, ενώ ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες τουρκικών μέσων ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο Ρώσος καταγόταν από το Νταγκεστάν του Καυκάσου.
Καθώς οι τουρκικές αρχές εξακολουθούσαν χθες τις επιχειρήσεις για τη σύλληψη υπόπτων για σχέσεις με το ΙSIS, το ερώτημα είναι γιατί η οργάνωση δεν ανέλαβε ευθέως την ευθύνη της επίθεσης, όπως κάνει όταν πλήττει άλλες χώρες. Ανάλυση των Ελίας Γκρολ και Νταν Ντελούς στην επιθεώρηση Foreign Policy υποστηρίζει πως ο στόχος του Ισλαμικού Κράτους είναι διπλός. Πρώτον, να μην «εκθέσει» τους ντόπιους υποστηρικτές του και, δεύτερον, να εκμεταλλευθεί τη σύγκρουση του τουρκικού κράτους με τους Κούρδους αυτονομιστές.
«Η Τουρκία έχει εμποδίσει κάποιες από τις μετακινήσεις ξένων μαχητών από την Τουρκία προς τη Συρία και αντιστρόφως, ενώ μετέχει στον συνασπισμό (κατά του ΙSIS) προσφέροντας υποστήριξη και επιτρέποντας τη χρήση τουρκικού εδάφους από συμμαχικά αεροσκάφη», είπε ο επικεφαλής της CIA Τζον Μπρέναν. «Υπάρχουν πολλοί λόγοι να θέλει το Νταές (ΙSIS) να απαντήσει».
Παράλληλα, όμως, «στην Τουρκία, το Ισλαμικό Κράτος βρίσκει ένα βαθμό υποστήριξης μεταξύ ριζοσπαστικοποιημένων Τούρκων και γι’ αυτό διστάζει να αναλάβει την ευθύνη για τις επιθέσεις του στη χώρα», υποστήριξε ο πρώην πράκτορας του FBI με ειδίκευση στην Αλ Κάιντα, Αλί Σουφάν. Ο Σουφάν είπε ότι το Ισλαμικό Κράτος χρησιμοποιεί την Τουρκία ως πεδίο στρατολόγησης, ως επαφή με χρηματοδότες και δίαυλο για τη λαθραία διακίνηση ανθρώπων και υλικού. «Δεν θέλουν να τα ρισκάρουν όλα αυτά αναλαμβάνοντας την ευθύνη», τόνισε ο Σουφάν στο Foreign Policy.
Οι τζιχαντιστές αντλούν επίσης οφέλη από την όξυνση της σύγκρουσης Τουρκίας – Κούρδων. Η επίθεση στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης φέρει σημαντικές ομοιότητες με αυτή στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών, για την οποία το ΙSIS ανέλαβε την ευθύνη. Αντίθετα με τους τζιχαντιστές, οι Κούρδοι δεν πλήττουν πολίτες αδιακρίτως, αλλά κατά κανόνα στρέφουν τα πυρά τους προς την κατεύθυνση των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας. Ομως, όσο δεν υπάρχει ανάληψη ευθύνης, κρατιέται ζωντανή η φιλολογία περί Κούρδων, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά της σύγκρουσης. Για το Ισλαμικό Κράτος, που έχει υποστεί σημαντικές ήττες από τους Κούρδους μαχητές στη Συρία και στο Ιράκ, η ένταση των τουρκικών στρατιωτικών πιέσεων εις βάρος των Κούρδων δεν μπορεί παρά να είναι μια καλή είδηση.
Ο Ααρον Στάιν, ερευνητής στο Ατλαντικό Συμβούλιο, περιέγραψε στο Foreign Policy τα ευρήματα επιδρομής των τουρκικών αρχών σε κρησφύγετο του ISIS στο Γκαζιαντέπ τον Ιανουάριο. Στον υπολογιστή του μέλους της οργάνωσης, Γιουνούς Ντουρμάζ, βρέθηκαν έγγραφαν που περιέγραφαν τα σχέδια για επιθέσεις εναντίον 26 στόχων στην Τουρκία, καθώς και η στρατηγική της οργάνωσης στη χώρα: πρώτον, να εντείνει τη διαμάχη ανάμεσα στο τουρκικό κράτος και στους Κούρδους και, δεύτερον, να αποσταθεροποιήσει συνολικά τη χώρα.
Ειδικοί στη μελέτη του τρομοκρατικού φαινομένου περιγράφουν την κατάσταση την οποία αντιμετωπίζει η τουρκική κυβέρνηση ως «κλασική περίπτωση blowback», δηλαδή ενεργειών που γυρίζουν μπούμερανγκ, καθώς η Τουρκία είχε επί μακρόν θέσει ως προτεραιότητα την ανατροπή του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ, έστω και με τη βοήθεια του Ισλαμικού Κράτους.