Η Ακαδημία ανοίγεται στην κοινωνία

Η Ακαδημία ανοίγεται στην κοινωνία

3' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ένας ζωντανός διάλογος εντός και εκτός της Ακαδημίας για το εάν θα έπρεπε το σπουδαιότερο πνευματικό ίδρυμα της χώρας να κάνει μεγαλύτερο άνοιγμα στην κοινωνία. Κυρίως, με ποιον τρόπο. Θα μπορούσε να φανταστεί κανείς να υπάρξει στη χώρα μας μια τολμηρή φωνή σαν αυτή του Λόρδου Ρόμπερτ Μέι, του προέδρου της εμβληματικής Royal Society, που έκανε μια τολμηρότατη έκκληση στους ισχυρότερους ηγέτες του κόσμου το 2005 για την κλιματική αλλαγή και τους κινδύνους της; Μάλλον όχι. Την ώρα που η Γαλλική ή η Ιταλική Ακαδημία διατηρούν λογαριασμούς στο Twitter για να κάνουν προσβάσιμη την επιστημονική τους συμβολή στη νέα γενιά, στην Ελλάδα επικρατεί μάλλον προβληματισμός, με αποτέλεσμα να αδικείται –επικοινωνιακά– ένας θεσμός που παράγει σημαντικό έργο, σε μια κρισιμότατη συγκυρία.

Τούτο, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν γίνονται σημαντικά βήματα προόδου. Πριν από λίγο καιρό λ.χ. εξελέγησαν τρία νέα μέλη με επιτεύγματα που υπερβαίνουν το στενό πλαίσιο του αντικειμένου τους. Ο Αγγελος Δεληβορριάς, που μεταμόρφωσε το πεδίο των μουσείων με την ταυτόχρονη σύλληψη της Ιστορίας του ελληνισμού, την ενιαία συμπαγή αφηγηματική βάση πάνω στην οποία τοποθετούνται όλα τα αντικείμενα των συλλογών του Μπενάκη, είναι άνθρωπος της πράξης, που δεν φοβάται να εκφράσει την άποψή του. Μαζί του στη νέα «φουρνιά», ο Κώστας Συνολάκης, καθηγητής Φυσικών Καταστροφών της Σχολής Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης, ο οποίος έχει κάνει μια παγκοσμίως αναγνωρισμένη έρευνα για τις επιπτώσεις σεισμών, τσουνάμι και ακραίων θαλασσίων πλημμυρών, αλλά και ο οικονομολόγος Βασίλης Ράπανος, ο οποίος έχει εισφέρει νέα γνώση στη δημοσιονομική θεωρία και έχει θητεύσει σε σημαντικούς οικονομικούς θεσμούς της χώρας. Πέρυσι εξελέγησαν τακτικά μέλη ο Χριστόφορος Πισσαρίδης, ο Κύπριος οικονομολόγος (Νομπέλ Οικονομικών το 2010), μαζί με τους Ντέιλ Τ. Μόρτενσεν και Πίτερ Ντάιαμοντ, αλλά και ο ιστορικός Μιλτιάδης Χατζόπουλος, ενώ είχαν προηγηθεί ο Νικηφόρος Διαμαντούρος και ο συνθέτης Θεόδωρος Αντωνίου.

Δεν θα ήταν παράλογο να σκεφθεί κανείς ότι οι νεοεισερχόμενοι θα αποτελέσουν μια νοητή γέφυρα μεταξύ της Ακαδημίας και της δοκιμαζόμενης ελληνικής κοινωνίας, που έχει πράγματι μεγάλη ανάγκη από νηφάλιες φωνές, από ορθολογισμό και εμπεριστατωμένη γνώση. Το επισημαίνει και ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών στην «Κ» Θανάσης Βαλτινός: «Η βαρύτητα δεν δίδεται μόνον στο επιστημονικό εκτόπισμα αλλά και στην προσωπικότητα των μελών, στο πώς θα βοηθήσουν το Ιδρυμα να αφουγκραστεί τις νέες ανάγκες». «Η εκλογή μου στην Ακαδημία Αθηνών είναι τεράστια τιμή και τεράστια πρόκληση, καθώς είμαι από τα νεότερα μέλη», λέει ο Κώστας Συνολάκης. «Κατά τη γνώμη μου, στη δύσκολη σημερινή συγκυρία θα πρέπει ο θεσμός αυτός να συμβάλει στη διάδοση της αριστείας, στην ανάδειξη της αξιοκρατίας, πρωτίστως θα πρέπει να δούμε πώς αυτό το συσσωρευμένο πνευματικό κεφάλαιο της χώρας μας θα μπορούσε να λειτουργήσει συμβουλευτικά, με τις εξειδικευμένες γνώσεις των μελών του, για τη δημιουργία ενός νέου αφηγήματος για την Ελλάδα και ενός νέου οράματος».

Ο Αγγελος Δεληβορριάς συμπληρώνει: «Η εκλογή ήταν η καλύτερη αναγνώριση της προσπάθειας που έχω καταβάλει όλα αυτά τα χρόνια για τα μουσειακά ιδρύματα και τη σχέση τους με το κράτος και τον κόσμο, για τον πολιτισμό εν συνόλω. Και επειδή ο άνθρωπος δεν αλλάζει χαρακτήρα, όσων ετών και αν είναι κάποιος, πιστεύω ότι και στην Ακαδημία θα προσπαθήσω να προβάλω το ευρύτερο έργο της με το ίδιο πάθος που είχα και στο Μουσείο Μπενάκη και πιστεύω ότι αυτός ο στόχος μου θα είναι ευπρόσδεκτος στο νέο περιβάλλον. Ο σκοπός είναι να οικοδομήσει το ίδρυμα πιο στενές σχέσεις με την κοινωνία».

Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και ο Βασίλης Ράπανος: «Μπορεί στους περισσότερους Ελληνες η Ακαδημία Αθηνών να μοιάζει ένας απρόσιτος θεσμός. Ομως οι καιροί αλλάζουν, δεν υπάρχουν πια οι βεβαιότητες της ευημερίας και του εφησυχασμού, αλλά καινούργιες προκλήσεις. Πιστεύω, λοιπόν, ότι η νηφαλιότητα και η στιβαρότητα, που διακρίνουν το πνευματικό ίδρυμα, του δίνουν μια ξεχωριστή θέση αυξημένης ευθύνης στην ελληνική κοινωνία και αποτελεί τεράστια τιμή για εμένα που θα υπηρετήσω τις επιστημονικές και ηθικές του αρχές».

«Η επιστήμη χωρίς την εφαρμογή της στην πραγματική ζωή είναι άχρηστη», λέει, από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής, ο νομπελίστας Χριστόφορος Πισσαρίδης, ο οποίος ζει και διδάσκει στο Λονδίνο.

«Είμαι εξαιρετικά ευτυχής που έγινα μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και εύχομαι στην πατρίδα μου, την Κύπρο, να αποκτήσουμε και εκεί έναν αντίστοιχο θεσμό. Στη Βρετανία, πάντως, όπου είμαι μέλος της Royal Society, παρατηρώ ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια να συνδεθεί με την επιστημονική έρευνα και να μπει στην υπηρεσία της κοινωνίας. Και αν κοιτάξω τον δικό μου τομέα, θεωρώ ότι η τεκμηριωμένη θεωρητική και πρακτική γνώση που υπάρχει σε τέτοιους φορείς, όπως η Ακαδημία, κάλλιστα θα μπορούσε να αφορά ακόμη και ένα σχέδιο για την οικονομική ανάπτυξη».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή